Μέχρι και το «συνέδριο» υπήρξαν από τον αν. υπουργό κ. Φάμελλο πολλαπλές εξαγγελίες κατασκευής φραγμάτων στην Θεσσαλία για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού, ως αντίμετρο στην ολοκλήρωση των έργων μεταφοράς νερού από τον Αχελώο (φράγμα Συκιάς-σήραγγα Πευκόφυτου). Στο «συνέδριο» αναμένεται η ίδια εξαγγελία από τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, για την τόνωση του ηθικού όσων αυταπατώνται με την αποτελεσματικότητα της επιλογής αυτής.

Ο κ. Φάμελλος ως «διαφημιστής έργων» συναντήθηκε με δημάρχους των νομών Λάρισας και Τρικάλων για να προβάλλει την κυβερνητική επιλογή για την προώθηση της κατασκευής φραγμάτων για την ταμίευση νερού στις περιοχές των Δήμων τους. Όπως περιγράφεται σε ρεπορτάζ της «Ε» (5-10-2017) για την συνάντηση με εκείνους της Λάρισας, «η συζήτηση αποδείχθηκε παραγωγική και επικεντρώθηκε στις εναπομείνασες παρεμβάσεις που απαιτούνται σε μικρά και μεγαλύτερα φράγματα ανά Δήμο και περιοχή». Δημιουργείται η εντύπωση ότι όλα είναι έτοιμα για την κατασκευή των φραγμάτων (μελέτες, απαλλοτριώσεις, φορείς κατασκευής) και απομένουν ήσσονος σημασίας παρεμβάσεις και η χρηματοδότηση των έργων (που θα εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό στο «συνέδριο»), για να ξεκινήσουν τα έργα.

ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ

Η εντύπωση αυτή είναι απατηλή και μακριά από την πραγματικότητα.

Οι συναντήσεις του κ. Φάμελλου με τους Δήμαρχους ήταν άτυπες και εξωθεσμικές, χρήσιμες μόνον για την δημιουργία εντυπώσεων. Οι Δήμοι δεν είναι σε θέση να υλοποιήσουν με τις υπηρεσίες τους έργα φραγμάτων και οι Δήμαρχοι δεν είναι αρμόδιοι για τα σχεδιαζόμενα στις περιοχές τους έργα φραγμάτων.

Εάν ήταν , θα έπρεπε να θέσουν υπόψη του κ. Φάμελλου τα ακόλουθα:

1) Για το φράγμα Αγιονερίου (ο Δήμαρχος Ελασσόνας δεν συναντήθηκε με τον κ. Φάμελλο, ο οποίος όμως έπρεπε να γνωρίζει ότι): δεν είναι δυνατόν να συνεχιστούν οι εργασίες με τις υπάρχουσες μελέτες, οι οποίες πρέπει να συνενωθούν και να επικαιροποιηθούν, αφού γίνει αξιολόγηση των υπαρχουσών κατασκευών. Πρέπει να βρεθούν νέοι χώροι για να ληφθούν τα υλικά κατασκευής του φράγματος, να εκπονηθεί νέα ΜΠΕ, να εγκριθεί ο αναδασμός του προς άρδευση αγροκτήματος, να επανασχεδιαστούν τα δίκτυα άρδευσης, να επανεξεταστεί εάν είναι οικονομικά ανεκτή η μεταφορά του νερού σε απόσταση μέχρι 5 χλμ από τον ταμιευτήρα με άντληση σε ύψη μέχρι 35 μ. να γίνουν απαλλοτριώσεις και το σημαντικότερο να αντιμετωπιστεί η ρύπανση του Ελασσονίτη και συνακόλουθα η ρύπανση των νερών του ταμιευτήρα .

2) Για το φράγμα Πύλης: υπάρχει μόνον προμελέτη του φράγματος και μόνον αναγνωριστική μελέτη της οδοποιίας αποκατάστασης του υπάρχοντος οδικού δικτύου, το οποίο θα καταστραφεί για την κατασκευή του φράγματος, η οποία οδοποιία πρέπει να προηγηθεί της κατασκευής του φράγματος. Πρέπει λοιπόν να εκπονηθούν οι οριστικές μελέτες του φράγματος, της οδοποιίας αποκατάστασης και των δικτύων μεταφοράς και διανομής του νερού, νέες ΜΠΕ και να γίνουν σημαντικές απαλλοτριώσεις .

3) Για το φράγμα Νεοχωρίτη: υπάρχει μόνον προμελέτη του φράγματος, της οδοποιίας αποκατάστασης και του αγωγού μεταφοράς νερού μέχρι τον οικισμό Οιχαλία. Πρέπει να εκπονηθούν οι οριστικές μελέτες του φράγματος και του αγωγού μεταφοράς, να επικαιροποιηθεί η ΜΠΕ, να εκπονηθεί η οριστική μελέτη των δικτύων μεταφοράς και διανομής του νερού για ύδρευση και άρδευση και να γίνουν σχετικές απαλλοτριώσεις .

4) Για το φράγμα Σκοπιάς (Παλιοδερλί) : η οριστική μελέτη που εκπονήθηκε το 1970 σήμερα αντιστοιχεί σε μια προκαταρκτική . Με βάση αυτή πρέπει να συνταχθεί νέα οριστική μελέτη του φράγματος, Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και μελέτη χρήσης των νερών του ταμιευτήρα με τα αντίστοιχα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, τόσο για άρδευση όσο και για ύδρευση.

5) Για το φράγμα Καλούδας: δεν υπάρχει οποιαδήποτε μελέτη.

                                        ΑΟΡΙΣΤΙΕΣ

Για τα έργα ταμίευσης νερού στις πεδινές εκτάσεις της λεκάνης Πηνειού: προβλέπεται ως τίτλος στην 1η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης και είναι εντελώς ασαφές για ποια και πόσα έργα πρόκειται . Ο προϋπολογισμός του είναι τεράστιος (550.000.000 ευρώ) και άγνωστος ο τρόπος υπολογισμού του, αφού δεν είναι γνωστά τα έργα στα οποία αναφέρεται. Πρόκειται για ευρεσιτεχνία της μελέτης, προκειμένου να αιτιολογηθεί ο ισχυρισμός ότι δεν απαιτείται η μεταφορά νερού από τον Αχελώο στην Θεσσαλία, επειδή δήθεν επαρκούν τα νερά που θα συγκεντρωθούν με μικρότερα έργα, μεταξύ των οποίων και αυτά τα άγνωστα. Και μόνον το γεγονός ότι για την αποθήκευση των 125.000.000 κ.μ. νερού που προβλέπονται θα απαιτηθούν εκτάσεις περίπου 30.000 στρεμμάτων, χωρίς να είναι γνωστά η πηγή και ο τρόπος τροφοδότησης των έργων αυτών με νερά, αποδεικνύει ότι είναι εξωπραγματικά.

Σε κανένα από τα παραπάνω έργα δεν υπάρχουν μελέτες μεταφοράς και διανομής του νερού, γεγονός που δεν προβάλλεται αρνητικά όπως η αντίστοιχη έλλειψη για το νερό που θα μεταφερθεί από τον Αχελώο.

Εάν ο κ. Φάμελλος αγνοεί αυτά τα στοιχεία και εξαγγέλλει την υλοποίηση των έργων, τότε έχει κακούς συμβούλους. Εάν τα γνωρίζει , τότε εξαπατά συνειδητά το ακροατήριο των εξαγγελιών του. Γιατί οι ενδεικτικά προαναφερθείσες ελλείψεις στα συγκεκριμένα έργα δεν αποτελούν «εναπομείνασες παρεμβάσεις» , αλλά σημαντικές ελλείψεις, η συμπλήρωση των οποίων απαιτεί αρκετό χρόνο (περίπου 5 χρόνια για κάθε έργο, χωρίς προσκόμματα), ενώ άλλο τόσο χρόνο απαιτεί η απρόσκοπτη κατασκευή κάθε έργου. Προφανώς δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη κατασκευή όλων των περιφερειακών έργων ταμίευσης, οπότε θα απαιτηθούν τουλάχιστον 50 χρόνια για την συνολική ολοκλήρωσή τους.

                                        ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ

Επίσης ο κ. Φάμελλος και οι υποστηρικτές της επιλογής για την υποκατάσταση της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο δεν αντιλαμβάνονται ότι τα νερά που θα συγκεντρωθούν σε ορισμένα από τα περιφερειακά φράγματα, θα αφαιρεθούν από τον Πηνειό, στον οποίο καταλήγουν οι αντίστοιχοι ποταμοί, προκειμένου να αρδεύσουν εκτάσεις που σήμερα δεν αρδεύονται από τον Πηνειό. Με την κατασκευή τους θα ελαττωθεί η αρδευτική ικανότητα του Πηνειού και θα πρέπει να συμπληρωθεί. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για την μεταφορά νερού στον Πηνειό από τον Αχελώο. Να σημειωθεί ότι η μέχρι τώρα προβλεπόμενη (και μελλοντικά καταργούμενη) μεταφορά 250.000.000 κ.μ. μέτρων νερού ετησίως, δηλαδή τους τρείς μόνον θερινούς μήνες, μεταφράζεται σε νερό ύψους μιας πιθαμής στην κοίτη του Πηνειού στην γέφυρα της Γιάννουλης, εάν φθάνουν σ αυτήν τα 2/3 της εκτρεπόμενης ποσότητας, καθημερινά.

Πριν από χρόνια , όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση, με δημοσίευμά μου («Ε» 15-12-2009) είχα επισημάνει σε τότε τοπικό στέλεχός του ότι «δεν υπάρχει οποιαδήποτε σχέση του φράγματος στη Μεσοχώρα με τα έργα μερικής εκτροπής του Αχελώου στην Θεσσαλία. Δεν υπάρχουν έργα εκτροπής στο φράγμα Μεσοχώρας, ο ρόλος του οποίου είναι αντιπλημμυρικός και ενεργειακός (…) και τα νερά του Αχελώου μετά από αυτό συνεχίζουν να κυλούν στην κοίτη του σε μήκος 30 χλμ. μέχρι το φράγμα Συκιάς». Τα τοπικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ χρειάστηκαν επτά χρόνια να αντιληφθούν το ανωτέρω προφανές, ώστε το κόμμα τους, ως κυβέρνηση πλέον, να επιτρέψει την αξιοποίηση του φράγματος Μεσοχώρας. Εκτιμώ ότι η αδυναμία τους λόγω προκαταλήψεων να αξιολογούν αντικειμενικά την πραγματικότητα για το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας αποτελεί τον λόγο της επιλογής τους υπέρ των περιφερειακών έργων και κατά της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο. Η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ότι για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού στην Θεσσαλία πρέπει να υπάρξει συνδυασμός των περιφερειακών έργων στην λεκάνη Πηνειού και της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο. Όταν μετά από πολλά χρόνια θα την αντιληφθούν, θα είναι αργά και για τον ΣΥΡΙΖΑ και για την Θεσσαλία.

Του Κώστα Μεζάρη, πολ. μηχανικού