Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ισότητα σημαίνει «ίσες ευκαιρίες». Όλοι ξεκινούν από την ίδια αφετηρία και ο καθένας προοδεύει ανάλογα με τις δυνατότητές του. Αυτό λέγεται ελεύθερη οικονομία ή καπιταλισμός και έχει επικρατήσει σε όλον τον κόσμο.
Άλλοι, υποστηρίζουν ότι η ισότητα σημαίνει «ίσο αποτέλεσμα». Όλοι, ανεξαρτήτως ικανοτήτων ή της προσπάθειας που θα καταβάλλουν, θα έχουν εγγυημένα ένα πιάτο σπανακόρυζο και ένα Λάντα. Αυτό λέγεται κρατική οικονομία ή κομμουνισμός. Δοκιμάσθηκε επί εβδομήντα χρόνια στη μισή Ευρώπη και απορρίφθηκε από τους λαούς.
Τις «ίσες ευκαιρίες» επιζητούν άνθρωποι οραματιστές, ικανοί, έξυπνοι, εργατικοί, ριψοκίνδυνοι, πρωτοπόροι, με πίστη στις δυνατότητές τους, που θέλουν να απολαύσουν τους καρπούς των κόπων τους. Το «ίσο αποτέλεσμα» βολεύει ανθρώπους βαριεστημένους και κουρασμένους πριν καν σηκωθούν από το κρεβάτι, ανίκανους, ακαμάτηδες, βολεψάκηδες, οπαδούς της ήσσονος ή της μηδενικής προσπάθειας που θέλουν να ζούνε με επιδόματα φτώχειας, δηλαδή με τα λεφτά των άλλων.
Οι πιο επικίνδυνοι όμως της δεύτερης κατηγορίας, είναι εκείνοι που θέλουν να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα. Επιθυμούν ένα τεράστιο Κράτος όχι μόνον για να το απομυζούν ως παράσιτα, αλλά και για να μην αποκτήσει ο εργατικός γείτονάς τους κάτι παραπάνω. Το είχε περιγράψει τόσο γλαφυρά ο αείμνηστος Κ. Τσάτσος στους Οξυρρύγχειους παπύρους του: «H θέλησή τους (των Ελλήνων) για ισότητα, άμα την αναλύσης, θα δης ότι δεν απορρέει από την αγάπη της δικαιοσύνης, αλλά από το φθόνο της υπέρτερης αξίας. “Μια που εγώ”, λέει ο Έλληνας, “δεν είμαι άξιος να ανεβώ ψηλότερα από σένα, τότε τουλάχιστον και εσύ να μην ανεβής από μένα ψηλότερα. Συμβιβάζομαι με την ισότητα».
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αγγλοσαξονικός κόσμος που κυριαρχεί οικονομικά και πολιτιστικά είναι ένας κόσμος των «ίσων ευκαιριών». «Ο δυτικός πολιτισμός είναι παιδί του Χριστιανισμού, της Αναγέννησης, του Διαφωτισμού, του πολιτικού φιλελευθερισμού και της ελεύθερης αγοράς μαζί», αναφέρει στο εξαίρετο βιβλίο της, "Μόνο λίγα χιλιόμετρα" η Μαρία Ευθυμίου. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων ανεξαρτήτως κομματικής αποχρώσεως, ασπάζεται το βολικό «ίσο αποτέλεσμα». Όλοι τους, λατρεύουν το τεράστιο Κράτος για να διορίζονται και να διορίζουν και έχουν δαιμονοποιήσει τον φιλελευθερισμό διότι το μικρό Κράτος τους εμποδίζει να διορίζονται και να διορίζουν.
Παρ’ όλα αυτά, το δεύτερο σύστημα το «ίσο αποτέλεσμα», δεν θα ήταν τόσο κακό εάν εφαρμοζόταν με τον σωστό τρόπο. Δηλαδή καθολικά και χωρίς εξαιρέσεις, ξεκινώντας από την κορυφή της πυραμίδας. Από τους βουλευτές. Τέλος οι βουλευτικές ασυλίες, οι αφορολόγητοι μισθοί, κλπ προνόμια ώστε να γίνουν και οι βουλευτές ίσοι με τους απλούς πολίτες. Ήδη «βλέπω» τους οπαδούς της «ισότητας» να μειδιούν.
Το κυριότερο όμως εφόσον επιθυμούμε «ισότητα στο αποτέλεσμα», είναι η κατάργηση των εκλογών και η επιλογή των αρχόντων με κλήρωση. Έχει δοκιμασθεί με επιτυχία στο παρελθόν. Η πεμπτουσία της αρχαίας Αθηναϊκής δημοκρατίας ήταν η κλήρωση ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ανέλθουν στα δημόσια αξιώματα και οι φτωχοί.
Τώρα οι οπαδοί της «ισότητας» έχουν ξινίσει τα μούτρα τους. «Στήσαμε ολόκληρη κομματοκρατία, οικογενειοκρατία, πελατοκρατία, μηχανισμούς διαπλοκής με καναλάρχες, εφημερίδες, αποκλειστικούς προμηθευτές του δημοσίου και θα μας χαλάσεις τη σούπα με κληρώσεις;»
Και έχουν δίκιο. Με την κλήρωση ακυρώνονται όλα τα παραπάνω και επιπλέον δίδεται ένα ισχυρό ράπισμα στη διαπλεκόμενη πλουτοκρατία και την κρατικοδίαιτη ολιγαρχία του τόπου. Αναμένω να αγκαλιάσουν την πρότασή μου όλες οι πολιτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα οι αριστερές που θα δούνε επιτέλους τον σκοπό για τον οποίο υποτίθεται ότι αγωνίζονται να γίνεται πραγματικότητα: πλούσιοι και φτωχοί ίσοι απέναντι στην πιθανότητα να κυβερνήσουν.
Η κλήρωση θα μπορούσε να επεκταθεί και στις προσλήψεις στο δημόσιο διότι στατιστικά θα έδινε περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν οι ικανοί και όχι οι εγκάθετοι. Η πλήρη απαξίωση του δημοσίου με την πρόσληψη επί δεκαετίες κάθε λογής άσχετου καταρρίπτει κάθε επιχείρημα περί προσόντων. Όπως δυστυχώς απέδειξαν οι φωτιές στην Αττική, η ανικανότητα και η ασχετοσύνη μπορούν να κρυφθούν όταν όλα βαίνουν καλώς. Όταν "γίνει η στραβή", η αναξιοκρατία αφήνει πίσω της 98 νεκρούς και τους ανίκανους να αποδίδουν το κακό στα άψυχα: στα αυθαίρετα, στους ανέμους, στα πεύκα.
Παρ' όλα αυτά, δε βάζουν μυαλό. Όπως αποδεικνύουν οι προσλήψεις με «προσόντα» πυρόπληκτου, επιμένουν ότι δεν χρειάζονται ούτε γνώσεις ούτε ικανότητες για το Ελληνικό δημόσιο. Γι' αυτούς, δεν έχει καμία σημασία τι ανάγκες για προσωπικό έχει το Κράτος ή τι δουλειά ξέρουν να κάνουν οι προσληφθέντες. Δεν χρειάζεται καν να εργάζονται. Απλώς θα πληρώνονται.
Προτείνω επίσης να κληρώνονται τόσο οι άρχοντες στην τοπική αυτοδιοίκηση όσο και οι διοικητές Κρατικοδίαιτων οργανισμών.
Κάποιοι θα ισχυριστούν: «Μα θα μας κυβερνήσει στην τύχη ο κάθε άσχετος; Ο κάθε αμόρφωτος; Με τι γνώσεις;» Ας μην ανησυχούν. Θα μπορούσαμε να θεσπίσουμε κάποια ελάχιστα τυπικά προσόντα, π.χ. προσόντα σερβιτόρου για να γίνεις ειδικός σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού της κυβέρνησης, προσόντα ράπερ για να γίνεις γενικός γραμματέας σε υπουργείο, προσόντα ιδιοκτήτη βουλκανιζατέρ για διοικητής σε νοσοκομείο, εμπειρία στην αποκομιδή σκουπιδιών για υπουργός κ.λπ. Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη.
Του Άγγελου Αγοραστού
* Ο Άγγελος Γ. Αγοραστός, είναι διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
