Κείμενο: Χαρίκλεια Βλαχάκη

Τα χρόνια που οι γυναίκες έμεναν στο σπίτι για να μεγαλώσουν τα παιδιά έχουν περάσει ανεπιστρεπτί καθώς οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής απαιτούν -αν όχι επιβάλλουν -και στους δυο γονείς να εργάζονται. Τι γίνεται όμως όταν οι παππούδες δεν μπορούν να τα κρατήσουν ή όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα για baby sitter; Είναι η ώρα το παιδί να πάει στον παιδικό σταθμό και ενόψει των νέων εγγραφών που ξεκινούν το Μάιο, ίσως θα ήταν καλό να ξεκινήσετε την προετοιμασία.

Όπως σημειώνει η νηπιαγωγός και προϊσταμένη της Διεύθυνσης Κοινωνικών Δράσεων Δήμου Λάρισας κ. Σταυρούλα Μπαξεβάνου, η είσοδος στον παιδικό σταθμό ανοίγει ένα νέο κύκλο τόσο στη ζωή του παιδιού όσο των γονέων αφού, ο καθένας από την πλευρά του, βιώνουν για πρώτη φορά το αίσθημα του «αποχωρισμού». Ο χρόνος και ο τρόπος προσαρμογής λοιπόν είναι πολύ σημαντικός για ολόκληρη την οικογένεια.

Σύμφωνα με την κ. Μπαξεβάνου μια καλή ηλικία για να πάει ένα παιδί στον παιδικό είναι τα 2,5 χρόνια. Ωστόσο, αν οι συνθήκες επιβάλλουν να ξεκινήσει νωρίτερα είναι εφικτό με την κατάλληλη συναισθηματική προετοιμασία. Άλλωστε κανένα παιδί δεν είναι ποτέ έτοιμο για ένα τέτοιο βήμα. Σε ότι αφορά στην επιλογή του παιδικού σταθμούς, εκείνο που εν τέλει έχει σημασία σε τόσο τρυφερές ηλικίες είναι να σέβεται τα συναισθήματα του παιδιού, να προσφέρει σταθερότητα, θαλπωρή και τρυφερότητα και ένα δημιουργικό περιβάλλον γεμάτο ερεθίσματα. Με λίγα λόγια καλός παιδικός σταθμός είναι εκείνος που δίνει αγάπη στο παιδί και ασφάλεια στη μητέρα.

Σύμφωνα με την κ. Βασίλεια Βαζιτάρη, Κλινική Ψυχολόγο M.Sc, η κοινωνικοποίηση ενός παιδιού ξεκινά αρχικά από την οικογένεια και τις σχέσεις που αναπτύσσονται εντός της και συνεχίζεται στον παιδικό σταθμό και μετέπειτα στο σχολείο, όπου αποκτά πολύτιμες γνώσεις και δεξιότητες. Ο παιδικός σταθμός αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη ζωή ενός παιδιού καθώς για πρώτη φορά φεύγει από το προστατευμένο περιβάλλον της οικογένειας και καλείται γίνει μέρος μια ομάδας. Παύει δηλαδή να βλέπει τον εαυτό του ως «οντότητα» και σιγά- σιγά συνειδητοποιεί ότι είναι μέλος ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου που αποτελείται από άλλα άτομα της ηλικίας του. Αυτή η φυσική διαδικασία μαθαίνει στο παιδί να συνεργάζεται με άλλα παιδιά αλλά και με τον παιδαγωγό, να μοιράζεται, να υποχωρεί, να διεκδικεί και να διαχειρίζεται «λογικά» συναισθήματα και καταστάσεις ακόμη και αρνητικές. Αβίαστα λοιπόν μέσα από το παιχνίδι και τη διαπροσωπική επαφή, το παιδί καταγράφει ερεθίσματα τα οποία στη συνέχεια μετουσιώνονται σε «γνώση», όπως για παράδειγμα την έννοια της φιλίας. Εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος του νηπιαγωγού ο οποίος εκτός από την απασχόληση θα διδάξει στα παιδιά το σωστό τρόπο να αντιμετωπίζουν τα ερεθίσματα που δέχονται, όπως για παράδειγμα το πώς ζητάμε ένα παιχνίδι αντί να το απαιτούμε, το πώς παίζουμε σε ομάδα κ.α.  Βέβαια ο ρόλος του παιδικούς σταθμού- όπως εύστοχα σημειώνει η κ. Βαζιτάρη- έρχεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τον ρόλο της οικογένειας στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού.

Είναι γεγονός ότι η πρώτη επαφή με τον παιδικό σταθμό και άρα με ένα κλειστό περιβάλλον στο οποίο συγκεντρώνεται μεγάλο σύνολο ανθρώπων, σημαίνει επαφή με ιούς και λοιμώξεις. Όπως εξηγεί ο παιδίατρος κ. Χρήστος Γερογιάννης, στις μικρές ηλικίες ο οργανισμός δεν έχει ακόμη αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς και αντισώματα για την καταπολέμηση των διάφορων ιών και μικροβίων οπότε τα παιδιά είναι ευάλωτα απέναντι σε διάφορες ιώσεις. Ένα παιδί που κατά του χειμερινούς μήνες ιδιαίτερα, συγχρωτίζεται με άλλα παιδιά μέσα σε μια τάξη, βάζει τα παιχνίδια και τα χέρια του στο στόμα, αγκαλιάζει και φιλάει τους φίλους ουσιαστικά ανταλλάσει μικρόβια αρά το να κολλήσει κάποια ασθένεια είναι ουσιαστικά αναπόφευκτο. Όπως σημειώνει ο κ. Γερογιάννης, προκείμενου το παιδί να μην είναι συνέχεια άρρωστο, τόσο το σχολείο όσο και οι γονείς θα πρέπει να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Για παράδειγμα σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να στέλνουμε το παιδί στο σχολείο αν είναι άρρωστο ή αν έχει σημάδια εξάντλησης. Επίσης εφόσον γνωρίζουμε ότι κάποιος ιός είναι σε έξαρση, καλό θα ήταν να κρατήσουμε το παιδί στο σπίτι. Λανθασμένη κίνηση, τέλος, είναι και η επιστροφή ενός παιδιού που πάσχει από κάποια λοίμωξη στο σχολείο πριν από την πλήρη ανάρρωση του.

 

Ο παιδικός σταθμός δεν είναι μονόδρομος και στις περιπτώσεις που υπάρχει η δυνατότητα οι γονείς να κρατήσουν το παιδί στο σπίτι, μπορούν επίσης να διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την κοινωνικοποίηση του. Σε αυτό θα συμβάλει η επαφή με άλλα παιδιά και φίλους της οικογένειας, η επαφή με τον παππού και τη γιαγιά, οι βόλτες, οι περίπατοι, το ομαδικό παιχνίδι στην παιδική χαρά, η παρακολούθηση παραστάσεων ακόμη και τα καθημερινά ψώνια με το μπαμπά και τη μαμά.

Μια εναλλακτική είναι επίσης τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης όπου το παιδί μπορεί να βρει ασχολία για ορισμένες ώρες την εβδομάδα και μέσα από το παιχνίδι και διάφορες άλλες δραστηριότητες να γνωρίσει φίλους, να δουλέψει ομαδικά και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση του. Στο Gymboree Play and Music για παράδειγμα που λειτουργεί στην οδό Παπαναστασίου 62 σε ένα πανέμορφο χώρο 250 τμ., υλοποιούνται διάφορα προγράμματα για παιδιά, από νεογέννητα έως 8 χρονών, που στοχεύουν στην πνευματική, σωματική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη. Κάθε πρόγραμμα έχει πολλαπλές ενότητες, βάσει ηλικίας, ενώ στα περισσότερα από αυτά είναι απαραίτητη και η συμμετοχή του γονέα.

Για εκείνους τους γονείς που θέλουν να απολαμβάνουν τα οφέλη του παιδικού σταθμού χωρίς να χρειαστεί να το εντάξουν στο σχολικό περιβάλλον, το Gymboree Play and Music δημιούργησε τις «Σχολικές Βάσεις». Πρόκειται για ένα πενθήμερο ολιγομελές πρωινό πρόγραμμα για  παιδιά ηλικίας 2,5 έως 5 ετών, στο οποίο μέσα από δραστηριότητες που υποστηρίζουν την αυτοπεποίθηση, την επικοινωνία και τη συνεργασία, τα προετοιμάζει για το νηπιαγωγείο. Στελεχώνεται από βρεφονηπιοκόμο, ψυχολόγο και δασκάλα μουσικής οι οποίες βοηθούν τα παιδιά αναπτύξουν τις προγραφικές και προμαθηματικές δεξιότητες τους, να γνωρίσουν τη μουσική, το χορό και την τέχνη ενώ υπάρχουν και επιμέρους ενότητες όπως «περιβαλλοντική εκπαίδευση», «κυκλοφοριακή αγωγή» και «εισαγωγή στους υπολογιστές».  Ο μικρός αριθμός των παιδιών, η έμφαση στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και οι αυστηροί κανόνες υγιεινής που τηρούνται, καθιστούν το πρόγραμμα «Σχολικές Βάσεις» μια ασφαλή και αξιόπιστη επιλογή ακόμα και για τους πιο απαιτητικούς γονείς. Τέλος για μεγαλύτερα παιδιά από 4 έως 8 ετών λειτουργεί επίσης πρόγραμμα θεατρικού παιχνιδιού.