Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Μια ποιητική αρχαιοελληνική λέξη στη νεοελλ. αργκό διά μέσου της αγγλικής

Γκλαμουριά

Δημοσίευση: 23 Μαρ 2017 15:10 | Τελευταία ενημέρωση: 23 Μαρ 2017 18:30

Σύμφωνα με τα Λεξικά της Νεοελληνικής η λέξη της νεοελλ. αργκό γκλαμουριά (>γκλαμουράτος) σημαίνει «αίγλη, λάμψη, γοητεία» (Μπαμπινιώτης 2002) και προέρχεται από την αγγλική (αμερικ.) glamo(u)r και αυτή από την αγγλ. Grammar «γραμματική- αίγλη από την κατάκτηση της γνώσης, της σοφίας και μάλιστα της απόκρυφης» και βέβαια η Grammar<lat. Grammatica <Γραμματική. Παρεμφερής η ερμηνεία σε αγγλικά λεξικά: «Glamour = magic, spell XVIII; magic beauty XIXorig (in) Sc(ottish); alteration of Grammar…» (Oxford consise Dict. of English Etym.).

Θεωρούμε προβληματική αυτήν την ετυμολογία και ως προς την εξέλιξη των γραμμάτων (στοιχείων) της λέξης (grammar>glamo(u)r) αλλά και κυρίως ως προς την σημασιολογική συνάφεια των παραπάνω λέξεων, η οποία είναι ανύπαρκτη και γι αυτό η προσπάθεια των ετυμολογούντων να τις συσχετίσουν παρατραβηγμένη!

Θεωρούμε ότι η λ. glamo(u)r πολιτογραφήθηκε στην αγγλική το αργότερο κατά τον ΧΙΙΙ αιώνα (terminus antequem), όπως επισημαίνεται στο λεξικό Οξφόρδης, από λόγιο Βρετανό, που γνώριζε και την Ελληνική και εξ αυτής δανείστηκε την ποιητική λέξη «αγλαόμορφος», την οποία μετέτρεψε σε αγγλική mutatis mutandis: αγλαόμορφος>*(a)glaomor(phos) >*glaomor>glamo(u)r.

Η μάλλον σπάνια ποιητική λ. αγλαόμορφος απαντά στα Ορφικά ποιητικά κείμενα κ.α. και αποδίδεται ως χαρακτηριστικό σε υμνούμενες θεότητες των αρχαίων, Ρέα, Άδωνι, Θέμιδα, Περσεφόνη, Απόλλωνα, Διόνυσο: «…μήτερ Ζηνός άνακτος Ολυμπίου …πάντιμ΄ αγλαόμορφε, Κρόνου σύλλεκτρε…», «Μέλπωμεν βασιλήα φιλεύιον… αγλαόμορφον…βακχεύτορα…», «Υμνέωμεν…μέγαν θεόν Απόλλωνα, άμβροτον, αγλαόμορφον…» κλπ.

Η προέλευση λοιπόν της λ. glamo(u)r από την αρχαιοελλ. «αγλαόμορφος» φαίνεται πειστικότερη: 1ον διότι υφίσταται μεγάλη σημασιολογική συνάφεια μεταξύ της αρχαιοελληνικής και της νεότερης αγγλικής (σχεδόν ταυτότης σημαινομένων) και 2ον διότι προφανώς είναι μάλλον εύλογη η εξέλιξη των γραμματικών στοιχείων εξ επόψεως φωνολογικής.

Έτσι λοιπόν διασώθηκε κατά κάποιο τρόπο μια σπάνια αρχαιοελλ. λέξη, απωλεσθείσα για την επίσημη νεοελληνική και εμφανισθείσα διά μέσου της αγγλικής στη νεοελλ. αργκό παρεφθαρμένη μεν αλλά διατηρώντας το «πίνον της αρχαιότητος»

και συνεπώς κατατακτέα εφεξής στις αρχαιοπινείς της νεοελληνικής.

Και το επικαιρικό μας σχόλιο: Για πολλούς ίσως δεν έχει νόημα η τοιαύτη ενασχόλησή μας, αφού οι «μνημονιακές» λεγόμενες πολιτικές καταστρέφουν προγραμματισμένα κάθε διάθεση πνευματικής ενασχόλησης και αναζήτησης και επιδιώκουν να επιβάλουν στους πολίτες συμπεριφορές δουλοπρέπειας και αποκτήνωσης (ζαλισμένου κοπαδιού). Αν λοιπόν υπάρχουν ακόμη πολιτικοί που σέβονται τις αξίες της Ελλην. Γραμματείας, οφείλουν να θεσμοθετήσουν -να επιβάλουν ως θεσμό!- τη θεμελιώδη αντίληψη περί Δημοκρατίας «της μήτε άγαν πλουσίους μήτε πτωχούς εχούσης πολίτας», ώστε να επιτελέσει επιτέλους και η Εκπαίδευση το σκοπό της «να διαπλάθει ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες». (Σύντ.16,2).

Από τον Γιάννη Ηλιούδη

* Ο Ι.Ν. Ηλιούδης, είναι δ.Φ., Σχολικός σύμβουλος Φιλολόγων Λάρισας