Φταίει το κόμμα εξαιτίας της τάσης του να «δωροδοκεί» τον πολίτη. Αντάλλαγμα η ψήφος. Αν είναι έτσι, τότε το κόμμα και ο πολιτευτής έχουν έμφυτο το χαρακτηριστικό της συναλλαγής, συνακόλουθα η πολιτική και η ενασχόληση με τα κοινά είναι μία καθαρά ιδιοτελής πράξη και όχι υπηρεσία στο κοινωνικό σύνολο. Αν δεν είναι έτσι, τότε το κόμμα και ο πολιτευτής για να εκλεγούν αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις αρχές τους εξαγοράζοντας την ψήφο των πολιτών με ρουσφέτια.Θα μπορούσαμε βέβαια να ισχυριστούμε ότι υπάρχει συνέργεια μεταξύ της τάσης του κόμματος για εξουσία, της φιλοδοξίας του πολιτευτή και της νοοτροπίας του πολίτη για εύκολες λύσεις.

Αν ακολουθήσουμε την αντίστροφη λογική ακολουθία, φταίει ο πολίτης, ο οποίος επιλέγει την πλάγια οδό. Αν είναι έτσι, τότε οι πολίτες έχουν έμφυτο το χαρακτηριστικό της αναξιοπρέπειας και της ιδιοτέλειας. Αν πάλι είναι αποτέλεσμα μάθησης, τότε οι πολίτες εκπαιδεύονται κατά την πορεία της κοινωνικοποίησης τους. Θα μπορούσαμε και εδώ να ισχυριστούμε ότι στην τάση του ατόμου να επιλέγει την ευκολία του, συνηγορεί και το πλαίσιο που του το επιτρέπει/επιβάλει.

Ας δούμε λίγο το πλαίσιο. Ποιος είναι ο ρυθμιστής του; Αν λάβουμε υπόψη ότι η σχέση πολίτη-κόμματος είναι ιεραρχική τότε το πλαίσιο το ρυθμίζει ο έχων εξουσία, δηλαδή το κόμμα. Από την άλλη, την ώρα των εκλογών την εξουσία την έχει ο πολίτης. Αν ο πολίτης επιλέξει αυτόν που θα του τάξει;

Στο τάξιμο στηρίζεται το κόμμα που ακολουθεί την παλαιοκομματική πρακτική. Στη λίστα του, προτεραιότητα βολέματος έχουν κατά σειρά: στελέχη (λέγε Γκρούεζα), συγγενείς, φίλοι/γνωστοί, μέλη και οργανωμένες κοινωνικές ομάδες. Η εύνοια των τελευταίων αποφέρει ψήφους π.χ. πρόσφατα νομοσχέδια για τον ΟΑΣΘ και τους ΟΤΑ, νόμος Παυλόπουλου, συμβασιούχοι Σημίτη παλαιότερα κ.α. Όταν ευνοείται μία κοινωνική ομάδα τότε αναπόδραστα αδικείται το κοινωνικό σύνολο. Αδικείσαι ΕΣΥ. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται πελατειακά δίκτυα πουστηρίζονταιστο κρατικό χρήμα. Στο δικό ΣΟΥ χρήμα.

Αν ο πολίτης δεν γουστάρει να παρακαλά αλλά στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις; Αλήθεια, πως νιώθει ο εργατικός και συνεπής δημόσιος/ιδιωτικός υπάλληλος, ο άξιος επιχειρηματίας; Δεν είναι ανάγκη να το πω, καταλαβαινόμαστε. Όταν μία συνήθεια/κατάσταση έχει διαχυθεί σε τέτοιο βαθμό στην κοινωνία ώστε να την κατανοούμε χωρίς να την ονομάσουμε, τότε έχει μετεξελιχθεί σε «κουλτούρα». Κουλτούρα αναξιοκρατίας και φαυλότητας που πνίγει κάθε τι δημιουργικό. Αυτή την κουλτούρα το παλαιοκομματικό πολιτικό σύστημα προσπαθεί να την διατηρήσει και να την ενισχύσει, με στόχο την εξαγορά της ψήφου.

Και εδώ έρχεται το πλαίσιο. Με την πολυνομία / πολυτροπολογία δημιουργείται μια μουτζούρα στην εικόνα της καθημερινότητας που σκιάζει δημόσια διοίκηση, επιχειρηματικότητα, εργατική νομοθεσία κ.α. Πίσω από τη μουτζούρα κινούνται στο σκοτάδι (χρηματισμοί, ρουσφέτια). Επιπλέον, με το «καπέλωμα» υπηρεσιών, ανεξάρτητων αρχών και θεσμών, ο πολίτης αναγκάζεται να αναζητά το δίκιο του από το κόμμα και τον πολιτευτή. Δημιουργείται έτσι όχι μόνο η διαφθορά, αλλά και η εξάρτηση. Η διαφθορά πρωτίστως επιδρά και διαβρώνει τη συνείδηση. Ο πολίτης κοινωνικοποιείται μέσα σε περιβάλλον διαφθοράς συνειδήσεων και εξάρτησης. Ως κοινωνικό δημιούργημα αυτής της νοοτροπίας, προσπαθεί να επιβιώσει επιλέγοντας αυτόν που θα του τάξει.

Εάν ΕΣΥ επιλέξεις αυτόν που θα σου τάξει (παλαιοκομματικό σύστημα) θα πρέπει να ξέρεις ότι το κόμμα εξυπηρετεί τον πεπερασμένο κύκλο ατόμων/ομάδων που αναφέρω παραπάνω. Εάν ανήκεις σε αυτόν, ενδιαφέρεσαι για τον εαυτό σου ή για την κοινωνική σου ομάδα και αδιαφορείς για το κοινωνικό σύνολο. Μην μιλάς για ιδεολογίες.

Εάν δεν ανήκεις; «Όλα τα κόμματα και οι πολιτικοί είναι ίδιοι», θα πεις. Για την ακρίβεια, τα κόμματα και οι πολιτικοί που κυβέρνησαν ξέρουμε ότι είναι ίδιοι. Για τους άλλους υποθέτουμε.

«Ναι, αλλά όλα τα κόμματα πριν ανέβουν στην εξουσία, τάζουν σε όλους, ποιον να πιστέψεις»; Αν σκεφτούμε αφαιρετικά, η πρακτική αυτή είναι ταυτόχρονα και μια ατράνταχτη απόδειξη για να μην τα πιστέψεις/εμπιστευτείς.

«Δεν αλλάζει η νοοτροπία στην Ελλάδα. Το φαύλο κομματικό κράτος λειτουργεί για να θρέψει τους Γκρουέζες του (πείτε με Ανατολάκη το 2013 και Καρανίκα το 2015) και δεν θα εκλείψει ποτέ».

Η δύναμη του πολίτη κρύβεται στην εξουσία που έχει την ώρα των εκλογών. Στο δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση του να ξαναμοιράσει την τράπουλα και να μεταβιβάσει την ευθύνη σε νέα πολιτικά κόμματα. Όχι σε αυτούς που κυβέρνησαν, τους ξέρουμε. Το Ποτάμι, θέλει να είναι η μετεξέλιξη του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος. Δεν έχει και δεν θέλει κομματικό μηχανισμό / στρατό. Στηρίζεται σε ανθρώπους της δημιουργίας και της εργασίας. Στόχος του είναι να δημιουργήσει ένα πλαίσιο θεσμών που θα υπηρετούν την αξιοκρατία, την αξιοπρέπεια και την αυτονομία σκέψης του πολίτη. Αν το Ποτάμι καταχραστεί την εμπιστοσύνη του πολίτη, με την ίδια ευκολία που το δημιούργησε με την ίδια ευκολία να το στείλει στην αφάνεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η επαναλαμβανόμενη ψήφος στα ίδια κόμματα επιφέρει πάντα τα ίδια αποτελέσματα. Απλά αλλάζει ο Γκρούεζας. Τη μία είναι δεξιός, την άλλη σοσιαλιστής και την άλλη αριστερός με ηθικό πλεονέκτημα.

Του Δημήτρη Σακατζή

* Ο Δημήτρης Σακατζής είναι εκπαιδευτικός, συντονιστής του Ποταμιού στην Περιφέρεια Θεσσαλίας