There you are, in a darkened room

And you're all alone, looking out the window

Your heart is cold and lost the will to love

(Αγγλικό τραγούδι)

 

Βράδυ στην ταβέρνα του Νικόδημου με το φίλο μου ζωγράφο Στέργιο Χατζούλη. Κάποιος αφηγείται την ιστορία της τελευταίας αρρώστιας του. Κάθε φορά που ακούω για αρρώστιες, ιδίως αν υπάρχουν ζωντανές περιγραφές για τα συμπτώματά τους, φοβάμαι ότι γρήγορα τα συμπτώματα αυτά θα εμφανιστούν και σε μένα. Μια φορά πριν πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, κινδύνεψα να πεθάνω απ΄ τα συμπτώματα κάποιου άλλου!

«Μην τρως το ασυνείδητο του άλλου στη μάπα», μονολογεί ο Χατζούλης βγαίνοντας αργά το βράδυ απ΄ την ταβέρνα. Στην Ανατολή είναι διαδεδομένη η δοξασία ότι η αρρώστια κι ο θάνατος εισέρχονται στο σώμα του ανθρώπου μέσα από τις εννέα πύλες του, οι οποίες για το λόγο αυτό ονομάζονται «πύλες του θανάτου»:

«Μην τρως το ασυνείδητο του άλλου στη μάπα», στη γλώσσα του Χατζούλη σημαίνει, μην αφήνεις το ασυνείδητο των άλλων να μπει μέσω της ακοής στην ψυχή σου. Η Αγία Γραφή το λέει αυτό με τον παρακάτω στίχο απ΄ το βιβλίο των παροιμιών: «Έλαιον δε αμαρτωλού μη λιπανάτω την κεφαλή σου».

Πρέπει να διαλέγεις τους φίλους σου, για να μην φορτώνεσαι το ασυνείδητό τους. Ασυνείδητο είναι οτιδήποτε είναι άγνωστο εντός μας, οτιδήποτε είναι σκοτεινό γι΄ αυτό στην ψυχολογία του βάθους ονομάζεται «σκιά». «Όποιος δεν φωτίζει τη σκιά του» λέει ο Γιουγκ, «την προβάλλει στους άλλους» και φυσικά κατακρίνει τους πάντες. Στην ψυχολογία την απώθηση ακολουθεί η προβολή και η κατάκριση. «Μην απωθείς» σημαίνει τελικά να μην κατακρίνεις κανέναν. «Μην κρίνετε ίνα μη κριθήτε».

Ό,τι μπορεί να βοηθήσει στην ασθένεια ενδιαφέρει όλο τον κόσμο. Αν βρεις κάτι πρέπει να το πεις, όπως ο πατέρας στα παιδιά. Με αυτό το πνεύμα γράφουμε τις γραμμές αυτές. Μπορεί να μη συμφωνούν όλοι οι γιατροί τού κόσμου, ότι η ψυχή είναι η αιτία για όλες τις αρρώστιες, όλοι όμως συμφωνούν ότι η στενοχώρια επιδεινώνει την αρρώστια. Σ’ αυτό δεν υπάρχει διαφωνία. Όλοι οι γιατροί συμβουλεύουν τους ασθενείς τους να μη στενοχωριούνται, αλλά κανένας δεν λέει πώς!

Στο τέλος του ιατρικού βιβλίου του «Εκείνο», ο διάσημος στην εποχή του γιατρός Τζορτζ Γκρόντεκ, ως πατήρ προς τέκνα συμπυκνώνει όλη τη γνώση του σε δύο προτάσεις, ως απάντηση στο ερώτημα, τι να κάνω για να μην αρρωστήσω ή τι να κάνω για να βοηθήσω τη θεραπευτική αγωγή του γιατρού. Πρώτον, να είσαι ειλικρινής και δεύτερον να μην απωθείς, δηλαδή να μην κατακρίνεις.

Αυτές τις δυο συμβουλές δίνει ο Γκρόντεκ στην προτελευταία σελίδα τού βιβλίου του ως το επιστέγασμα της γνώσης του ως γιατρός, τις οποίες όμως αναιρεί για να τελειώσει το βιβλίο του με αυτά τα λόγια: «Ούτε κι αυτή είναι η λύση! Παρά τους επαίνους του «Εκείνο» (του βιβλίου του) και των φίλων σου για την ειλικρίνειά σου, είσαι ακριβώς σαν τους άλλους. Τίμιος δεν είναι παρά αυτός που λέει σαν τον τελώνη: «Η χάρη του Θεού ας είναι μαζί μου». Δεν βρίσκετε όμως πως ακόμα κι αυτό, ιδιαίτερα αυτό, είναι φαρισαϊσμός;»

Η επίκληση της χάρης του Θεού πιστεύει ο Γκρόντεκ, μας θεραπεύει, μόνο αν είναι απ΄ την καρδιά και δεν γίνεται με τα χείλη, υποκριτικά, για να μας βλέπουν οι άλλοι.

Προχθές την Κυριακή στην Εκκλησία το Ευαγγέλιο αναφερόταν στη θεραπεία ενός παραλύτου. Ο Κύριος πριν θεραπεύσει το σώμα θεραπεύει την ψυχή τού παραλύτου και ελέγχει του Φαρισαίους που η υποκρισία δεν τους αφήνει να θεραπευτούν. Ο ειλικρινής είναι πράος και ταπεινός και έχει ησυχία στην καρδιά του.

Σπανίως αρρωσταίνει κι όταν αρρωστήσει θεραπεύεται γρηγορότερα απ΄ τους άλλους.

Ο υποκριτής είναι περήφανος κι ανήσυχος. Με το παραμικρό προσβάλλεται και στενοχωριέται. Να είμαστε ειλικρινείς λοιπόν και ταπεινοί, γιατί δεν είμαστε καλύτεροι απ΄ τους άλλους, αν θέλουμε να μην αρρωσταίνουμε, κι όταν αρρωσταίνουμε να γινόμαστε γρήγορα καλά.

Σημείωση: Το νόημα των στίχων του σύγχρονου αγγλικού τραγουδιού της Χριστίνας Αγκιλέρα και του Ρίκι Μάρτιν που βάλαμε ως μότο στην αρχή, σε ελεύθερη απόδοση (με τα λίγα αγγλικά μας) είναι περίπου αυτό:

«Είσαι σ΄ ένα σκοτεινό δωμάτιο, μόνος, κοιτώντας απ΄ το παράθυρο, με κρύα καρδιά και δίχως τη θέληση να αγαπήσεις». Το σκοτεινό δωμάτιο συμβολίζει την υποκρισία και την έλλειψη αληθινής επαφής με τους άλλους κι η απροθυμία για την αγάπη συμβολίζει την υπερηφάνεια. Ο Θεός να σε φυλάει από αυτήν!