Εκτύπωση αυτής της σελίδας

ΛΑΡΙΣΑ. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις…

Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ

Δημοσίευση: 29 Ιουλ 2018 16:20
Η βόρεια πλευρά της πλατείας Ταχυδρομείου. Άποψη των κτισμάτων της περιοχής. Φωτογραφία του 1970-71. Από το αρχείο του Γιώργου Κίττα. Η βόρεια πλευρά της πλατείας Ταχυδρομείου. Άποψη των κτισμάτων της περιοχής. Φωτογραφία του 1970-71. Από το αρχείο του Γιώργου Κίττα.

Η σημερινή φωτογραφία, με το κείμενο που τη συνοδεύει ας θεωρηθούν επετειακά. Και εξηγούμαι. Η στήλη αυτή δημοσιεύει σήμερα Κυριακή 29 Ιουλίου 2018 τη διακοσιοστή (200ή) φωτογραφία από την εμφάνισή της.

Ήταν 31 Αυγούστου 2014 όταν στην 4η σελίδα της Κυριακάτικης έκδοσης της εφημερίδας "Ελευθερία" πρωτοπαρουσιάσθηκε στους αναγνώστες της. Δράστης ο "συνήθης ύποπτος"[1], ο αρχισυντάκτης τότε της "Ελευθερίας" Χρήστος Τσαντήλας, ο οποίος είχε την έμπνευση της δημιουργίας της στήλης. Διακόσιες φωτογραφίες της παλιάς Λάρισας, οι περισσότερες σπάνιες, έχουν δημοσιευθεί, περιγραφεί και αναλυθεί μέσα σε τέσσερα περίπου χρόνια. Μια ολόκληρη παρακαταθήκη, ένα φωτογραφικό συναξάρι από την πρόσφατη ιστορία της Λάρισας.

Για τη σημερινή επετειακή ημέρα επιλέξαμε μια φωτογραφία από το αρχείο του φίλου και ευαίσθητου συμπολίτη μας, του Γιώργου Κίττα, ο οποίος συγκατένευσε με προθυμία να δώσει, μέσω του Θωμά Κυριάκου στη Φωτοθήκη Λάρισας, την άδεια να αντιγραφούν φωτογραφίες από το οικογενειακό του αρχείο. Η λήψη της συγκεκριμένης φωτογραφίας έγινε από την ταράτσα της πολυώροφης οικοδομής, η οποία βρίσκεται στη γωνία των οδών Πρωτοπαπαδάκη και Ασκληπιού. Ο φακός στράφηκε προς τον βορά και αποτύπωσε ένα μεγάλο κομμάτι της πλατείας Ταχυδρομείου, τα κτίσματα της βόρειας πλευράς και της γύρω περιοχής.

Η φωτογραφία εμφανίζει τρία επίπεδα. Το κάτω απεικονίζει την πλατεία Ταχυδρομείου έτσι όπως ήταν πριν τη σημερινή διαμόρφωσή της ως μέρος του συμπλέγματος Γλυπτός Ποταμός της Νέλλυς Γκόλαντα.

Στο δεύτερο επίπεδο διακρίνεται μέρος από τα κτίρια της βόρειας πλευράς της πλατείας. Αρχίζοντας από αριστερά διαγράφεται η οδός Ασκληπιού σκοτεινή, από τη σκιά των πολυώροφων οικοδομημάτων της, καθώς φαίνεται ότι η λήψη έγινε μια απογευματινή ηλιόλουστη ημέρα. Το πρώτο κτίριο είναι του Δημητρίου Πουλιάδη. Ήταν διώροφο με υπερυψωμένο υπόγειο και ως χρονολογία κατασκευής του αναφέρεται το 1910. Ο Πουλιάδης ήταν εμπειροτεχνίτης και εργολήπτης δημοσίων και ιδιωτικών κατασκευών. Μετά τον θάνατό του το αρχοντικό περιήλθε στην κυριότητα του ανεψιού του Αθανασίου Γουνιτσιώτη, ο οποίος διατηρούσε κατάστημα ψιλικών επί της οδού Ακροπόλεως (Παπαναστασίου σήμερα). Απ’ αυτόν το αγόρασε το 1952 ο ιατρός Γεώργιος Κατσίγρας, με την προοπτική να το χρησιμοποιήσει για να στεγάσει την οικογένειά του, γεγονός το οποίο τελικά δεν ευοδώθηκε. Έπειτα από τη σεισμική δόνηση του 1953 το κτίριο θεωρήθηκε επικίνδυνο, έμεινε για πολλά χρόνια ακατοίκητο και το 1978 ο ιδιοκτήτης το κατεδάφισε και κατασκευάσθηκε η πολυώροφη οικοδομή που υπάρχει μέχρι σήμερα.

Μεσολαβεί ένας χώρος πρασίνου που προέρχεται από τις αυλές των δύο γειτονικών κτισμάτων και ακολουθεί το κτίριο του οδοντιάτρου Νικολάου Παρίση. Κτίσθηκε το 1931. Η οικογένεια στεγάσθηκε στον επάνω όροφο, ενώ στο ισόγειο αναπτύχθηκε το οδοντιατρείο του. Το 1941 από τον σεισμό καταστράφηκε ο επάνω όροφος, το κτίριο διαμορφώθηκε ως ισόγειο και το 1952 προστέθηκε εκ νέου ο επάνω όροφος. Με την κατασκευή αυτή το κτίριο επανήλθε οικοδομικά στην αρχική του κατάσταση. Και αυτό κατεδαφίσθηκε και στη θέση του κατασκευάσθηκε πολυώροφο κτίριο.

Στη συνέχεια υπάρχει μια σειρά από χαμηλά κτίρια μέχρι την οδό Παναγούλη, τα οποία αρχικά υπάγονταν στο συγκρότημα του Ταχυδρομείου. Όταν κατά το 1930 οι υπηρεσίες των ΤΤΤ (τριών Τ, δηλ. Ταχυδρομείο, Τηλεγραφείο, Τηλεφωνείο) μετακόμισαν, τα κτίρια νοικιάσθηκαν σε πολλούς επαγγελματίες, από τους οποίους πιο ξακουστός υπήρξε ο Θανασάκης Παπαθανασίου, γνωστός και ως Πασσαδάκιας με την ομώνυμη ταβέρνα του. Το διάστημα 1948-1952 οι αδελφοί Νικόλαος και Νικήτας Μάρκας αγόρασαν σταδιακά τα τέσσερα μερίδια των κληρονόμων, στους οποίους ανήκε το κτίσμα, μαζί με το αντίστοιχο οικόπεδο και δημιούργησαν το Grand Hotel.

Το τελευταίο κτίριο δεξιά είναι το αρχοντικό του δικηγόρου Νικολάου Καραστεργίου, ο οποίο διετέλεσε βουλευτής, πρόεδρος του Δικηγορικούς Συλλόγου και περιέργως επιτυχημένος επιχειρηματίας. Κτίσθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν διώροφο με ημιυπόγειο και είχε άφθονα νεοκλασικά στοιχεία κυρίως στην πρόσοψη. Τελευταία ιδιοκτήτρια ήταν η Βίνα Μαντζανή. Κατεδαφίσθηκε την τρίτη ημέρα των Χριστουγέννων του 1999 και στη θέση του δημιουργήθηκε πολυώροφη οικοδομή.

Στο τρίτο επίπεδο απεικονίζονται διάφορα εμβληματικά κτίσματα της Λάρισας. Πίσω από το σπίτι του Νικολάου Παρίση και των υπολειμμάτων του Ταχυδρομείου διακρίνεται η καμπύλη σκεπή του κινηματοθεάτρου "Πάλλας" του Μιχαήλ Τζεζαϊρλίδη, με το περίφημο συρόμενο άνοιγμα της οροφής, κατασκευή η οποία στο παιδικό μας μυαλό φάνταζε σαν κατασκευαστικό θαύμα. Το οικοδόμημα του "Πάλλας", έργο του 1936, έχει κατασκευασθεί από τον περίφημο αρχιτέκτονα Κολονέλο, ο οποίος κατά τη διάρκεια της προπολεμικής περιόδου έκτισε και άλλες όμορφες κατοικίες στη Λάρισα. Απ' αυτές κάποιες επιβιώνουν μέχρι σήμερα, όπως και ο κινηματογράφος. Το "Πάλλας" τα τελευταία χρόνια κηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο. Δεξιότερα αναγνωρίζεται η ισόγεια κατοικία της οικογένειας Παντοστόπουλου, την οποία είχε κτίσει στις αρχές του 20ού αιώνα ο περίφημος φωτογράφος-ζωγράφος της Λάρισας Ιωάννης Παντοστόπουλος. Πίσω απ' αυτήν διακρίνεται η πολυκατοικία Κίττα, η οποία καταλαμβάνει τη γωνία Κούμα και Παναγούλη και βρίσκεται στο τελευταίο κατασκευαστικό στάδιο.

Τελευταίο αναγνωρίσιμο και εμβληματικό κτίριο της φωτογραφίας είναι το εκπαιδευτικό συγκρότημα του Ιάκωβου Μπόκαρη, το οποίο στη φωτογραφία βρίσκεται δεξιότερα από την οικοδομή Κίττα. Ήταν ένα ιστορικό ιδιωτικό εκπαιδευτήριο από το οποίο αποφοίτησαν πολλές προσωπικότητες της σημερινής Λάρισας.

Πιστεύω ότι η προσεκτική μελέτη της σημερινής εικόνας θα ευαισθητοποιήσει πολλούς συμπολίτες, αφού η λήψη της είναι μεταπολεμική και χρονολογείται γύρω στα 1970-71.

----------------------------------

[1]. Ο Χρήστος Τσαντήλας ήταν και ο εμπνευστής της ιστορικής στήλης "Ιχνηλατώντας την παλιά Λάρισα", η οποία δημοσιεύεται κάθε Τετάρτη ανελλιπώς από την 1η Ιανουαρίου 2014 μέχρι σήμερα, δηλ. εδώ και 4,5 και πλέον χρόνια.

 

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου

nikapap@hotmail.com