Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Προσωπογραφία της Λάρισας

Δημήτριος Ι. Κολόμβος

Ποτοποιός και βιομήχανος της Λάρισας (Β΄)

Δημοσίευση: 26 Αυγ 2018 15:30
Ο Δημήτριος Κολόμβος. Λάρισα, αρχές δεκαετίας 1930 (Αρχείο οικογενείας Κωνσταντίνου Ευρ. Γκανάκη) Ο Δημήτριος Κολόμβος. Λάρισα, αρχές δεκαετίας 1930 (Αρχείο οικογενείας Κωνσταντίνου Ευρ. Γκανάκη)

Στο προηγούμενο Κυριακάτικο φύλλο της «Ελευθερίας» [αρ. 33852, 19 Αυγούστου 2018], είχαμε αναφερθεί στις απαρχές της επαγγελματικής σταδιοδρομίας του Δημητρίου Ι. Κολόμβου μέχρι το 1900 οπότε έλαβε μέρος ως εκθέτης στην Παγκόσμια Έκθεση Εμπορικών Προϊόντων των Παρισίων (ExpositionUniverselledeParis).Η συμμετοχή του και η βράβευσή του δεν ήταν τυχαία, αφού ο ίδιος είχε πραγματοποιήσει σπουδές χημικού μηχανικού στη Γαλλία και στη Γερμανία.

Στις αρχές του 1901 εκλέχθηκε γραμματέας της τότε νεοσύστατης «Εμπορικής, Γεωργικής και Βιομηχανικής Ενώσεως Λαρίσης», τα γραφεία της οποίας στεγάστηκαν σε κατάστημα που ανήκε στην πλήρη κυριότητα του κτηματία Νικολάου Ριζόπουλου. Αντιπρόεδρος της Ενώσεως είχε εκλεγεί ο βιομήχανος Στυλιανός Παπαγεωργίου [1].

Τον Μάιο του 1906 ο Δημήτριος Κολόμβος συνεταιρίσθηκε (με ποσοστό 50%) με τους αδελφούς του αποβιώσαντα μηχανικού Κωνσταντίνου Σαρίμβεη [2] ιδρύοντας την «Εταιρεία Υδρεύσεως Λαρίσης Αδελφών Σαρίμβεη& Δημητρίου Κολόμβου», το μηχανοστάσιο της οποίας ανεγέρθηκε στο Αλκαζάρ, δίπλα από τη γέφυρα του Πηνειού. Σκοπός της εταιρείας ήταν η παραγωγή «διυλισμένου ύδατος διά γαλλικού διυλιστηρίου, συστήματος Παστέρ, απηλλαγμένου όλων των νοσογόνων μικροβίων» και η διανομή του στους κατοίκους της Λάρισας «διά πολυτελεστάτων και μεγάλων υδροφόρων αμαξών» [3]. Τα γραφεία της εταιρείας στεγάστηκαν στο ποτοποιείο του Κολόμβου ενώ προσελήφθησαν «3 παίδες γνωρίζοντες ολίγηνανάγνωσιν και γραφήν ως οδηγοί των υδροφόρων αμαξών». Ένα μήνα νωρίτερα (Απρίλιος 1906), το Δημοτικό Συμβούλιο της Λάρισας είχε αναθέσει για ένα έτος στον Δημήτριο Κολόμβο (άνευ δημοπρασίας) «τα καταβρέγματα των οδών και των πλατειών εν Λαρίση καθώς και του ποτισμού των εν αυτή δημοτικών δένδρων» με την προϋπόθεση ότι δεν θα έκανε χρήση του δημοτικού φρέατος και της δεξαμενής που βρισκόταν στο Αλκαζάρ [4].

Παρά την καλή συνεργασία που είχε ο Δημήτριος Κολόμβος με τον Δήμο, εν τούτοις δεν δίστασε να ασκήσει κατ’ αυτού αγωγές αποζημιώσεως λόγω οικονομικής βλάβης. Συγκεκριμένα με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ενοικιάστηκε το προαναφερθέν έτος (1906), η κατοικία του που βρισκόταν στην περιοχή του Φαλήρου, για να χρησιμεύσει ως διδακτήριο του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Αρρένων της Λάρισας. Ο Κολόμβος μεταστέγασε την οικογένειά του σε άλλο κτίριο και προέβη στις απαραίτητες επισκευές για την μετατροπή της οικίας σε διδακτήριο. Την τελευταία όμως στιγμή ο Δήμος υπαναχώρησε, αφήνοντας έκθετο τον Κολόμβο [5].

Στα τέλη του 1906 ο Δημήτριος Κολόμβος προχώρησε στην ανέγερση του ιδιόκτητου «Μέγα Εργοστασίου Παγοποιίας, Χαλβαδοποιίας και Αεριούχων Ποτών» υπό την επωνυμία «Η Θεσσαλία». Το εργοστάσιο ανεγέρθηκε σε μεγάλο οικόπεδο στην πλατεία Θέμιδος (Κεντρική πλατεία). Τον Απρίλιο του 1907 «τα μηχανήματα του εργοστασίου κατέφθασαν ήδη εξ’ Ευρώπης εις Πειραιά, οπόθεν μετά τινάς ημέρας θα μετακομισθώσιν εις Βώλον» [6].Συνεργάστηκε με την Οινοποιητική και Οινοπνευματική Εταιρία του τραπεζίτη και βιομήχανου Επαμεινώνδα Χαρίλαου (1874-1943) με την οποία είχε δικαστικές διαμάχες το 1908 [7]. Μετά το 1917 το εργοστάσιο μεταφέρθηκε σε ιδιόκτητο οικόπεδο στη συμβολή των οδών Κουμουνδούρου και Λάππα. Την ίδια περίοδο, σε ιδιαίτερο τμήμα του οικοπέδου,ο Δημήτριος Κολόμβος ανήγειρε την πολυτελή πλινθόκτιστη διώροφη έπαυλή του με τα 12 δωμάτια και τους πολλούς βοηθητικούς χώρους, η οποία αφού επέζησε αλώβητη από τους βομβαρδισμούς και τον σεισμό του 1941, κατεδαφίστηκε το 2000.

Το εργοστάσιο του Δημητρίου Κολόμβου ακολούθησε την τραγική πορεία όλων σχεδόν των βιομηχανικών καταστημάτων του μεσοπολέμου, απόρροια του παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης του 1929-1932. Τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Δημήτριος Κολόμβος επέδειξε ιδιαίτερη φιλανθρωπική και κοινωνική δραστηριότητα, ακολουθώντας το παράδειγμα του στρατηγού Ιωάννη Άρτη, η σύζυγος του οποίου Καλλιόπη, ήταν θεία της θυγατέρας του Ελένης. Ο Δημήτριος Κολόμβος απεβίωσε στη Λάρισα το 1936 σε ηλικία 75 ετών.

Από τον γάμο του (Μάιος 1893)με την ΦιλίτσαΚαραθάνου (†1950) [8], είχε αποκτήσειτρείς θυγατέρες και έναν γιο: την Ελένη [9], την Αντιγόνη [10], την Μαίρη [11] και τον Ιωάννη [12].

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 560 (21 Ιανουαρίου 1901).

[2]. Τον Αύγουστο του 1902 το Υπουργείο των Στρατιωτικών του είχε αναθέσει την κατασκευή ενός αντλιοστασίου για την «εκ του ποταμού αναβίβασιν του ύδατος και την μεταφοράν αυτού εις τους Στρατώνας Λαρίσης». Το πρωτοποριακό για την εποχή του έργο αποπερατώθηκε τον Σεπτέμβριο του 1903. Βλ. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Κωνσταντίνος Κ. Σαρίμβεης (1865-1906). Ο ιδρυτής του πρώτου μηχανουργείου της Λάρισας», Ελευθερία (Λάρισα), 29 Ιανουαρίου 2017.

[3]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 839 (21 Μαΐου 1906) και Μικρά (Λάρισα), φ. 58/208 (18 Μαΐου 1906).

[4]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου Λαρίσης, φκ. 008 91905-1907], Συνεδρίαση αρ. 53 (15 Απριλίου 1906). Επίσης βλ. Μικρά (Λάρισα), φ. 49/199 (16 Απριλίου 1906).

[5]. Μικρά (Λάρισα), φ. 88/238 (6 Σεπτεμβρίου 1906).

[6]. Μικρά (Λάρισα), φ. 290 (8 Απριλίου 1907).

[7]. Μικρά (Λάρισα), φ. 4/356 (20 Ιανουαρίου 1908).

[8]. «Την παρελθούσανΚυριακήν εν Πορταριά του Βώλου, δύο περικαλλείς υπάρξεις ενώθησαν. Ο κάλλιστος νέος Δημήτριος Κολόμβος ενυμφεύθη την διά πολλών προτερημάτων κεκοσμημένην δεσποινίδα ΦιλίτσαΚαραθάνου». Βλ. Όλυμπος (Λάρισα), 1 Ιουνίου 1893. 

[9]. Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1894. Παντρεύτηκε τον Ευριπίδη Θησέως Γκανάκη που διετέλεσε ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών. Ο Ευριπίδης Γκανάκηςπου ήταν προσωπικός φίλος του βασιλέως της Αιγύπτου Φαρούκ (1920-1965), του Γάλλου τραγουδιστή ΜωρίςΣεβαλιέ (1888-1972) καθώς και του Γάλλου ζωγράφου Ανρί ντε Τουλούζ Λωτρέκ (1864-1901), δολοφονήθηκε το 1944 στη Βυζίτσα του Πηλίου. Από τον γάμο τους απέκτησαν έναν γιο, τον Κωνσταντίνο, που διετέλεσε διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας. Η Ελένη Κολόμβου-Γκανάκη απεβίωσε το 1976.

[10]. Διετέλεσε μέλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (παράρτημα Λάρισας) και επέδειξε μεγάλη κοινωνική και φιλανθρωπική δραστηριότητα. Παντρεύτηκε τον φιλόλογο Κωνσταντίνο Γριμπογιάννη, αλλά δεν απέκτησαν τέκνα. Η Αντιγόνη απεβίωσε το 2000.

[11]. Δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν απέκτησε απογόνους. Απεβίωσε το 1980.

[12]. Από τον γάμο του με την Ευδοξία Παπαδοπούλου απέκτησε τρία τέκνα: τον Αχιλλέα, την Έλλη και την Λούλα. Η Έλλη παντρεύτηκε τον Απόστολο Σαμαράκη, αδελφό του βραβευμένου πεζογράφου Αντώνη Σαμαράκη (1919-2003) και απέκτησαν δύο θυγατέρες: την Έλεν και την Βίλλυ. Η Έλεν, η οποία βρίσκεται σήμερα εν ζωή, κατοικεί στο Χαλάνδρι (Αθήνα).

* Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στον Κωνσταντίνο Ευρ. Γκανάκη, στον Νικόλαο Κων. Γκανάκη(φαρμακοποιό) καθώς και στον φίλο συλλέκτη Θανάση Μπετχαβέ για την παραχώρηση αρχειακού και φωτογραφικού υλικού.

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου

Gallery άρθρου