Το έργο πολλών συγγραφέων μας, ποιητών και πεζογράφων, έχει μεταφραστεί και οι ξένοι αναφέρονται με σεβασμό όχι μόνο σε παλαιότερους αλλά και σε σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς". Αυτά επισημαίνει, μεταξύ άλλων, στην «ΕτΔ», ο ποιητής και πεζογράφος Μάριος Μιχαηλίδης.

Η συνέντευξη

 * κ. Μιχαηλίδη, πότε αρχίσατε να έχετε σοβαρή σχέση με τη λογοτεχνία ως αναγνώστης και ως συγγραφέας;

- "Η σχέση μου με τη λογοτεχνία ουσιαστικά αρχίζει από τα εφηβικά μου χρόνια. Κυριολεκτικά ήταν ένας έρωτας κεραυνοβόλος. Όσο θυμάμαι ο αναγνώστης και ο συγγραφέας, αυτός, φυσικά, σε μια πρώιμη μορφή, συμπορεύτηκαν. Καζαντζάκης, Παλαμάς, Μυριβήλης, Καβάφης, Ελύτης, Σεφέρης ήταν οι φάροι και οι οδηγοί όχι μόνο για μένα αλλά και για πολλούς συνομηλίκους μου. Τα πρώτα μου ποιήματα κινούνταν στα βήματα των δασκάλων μου. Όμως, οι διαθέσεις και οι τάσεις γι’ αυτή την αγαπημένη, εννοώ τη λογοτεχνία, άρχισαν πολύ πιο μπροστά. Κι αυτό συνδέεται με πικρές εμπειρίες από ακούσματα, ιστορίες και εικόνες που ο ίδιος έζησα από τότε που άρχισα να ψηλαφώ και να προσπαθώ να καταλάβω τον κόσμο γύρω μου. Η γιαγιά μου και η μητέρα μου, αμέσως μετά την καταστροφή του ’22, ήρθαν πρόσφυγες στην Κύπρο –εκεί γεννήθηκα- από την Αλάνια –Αλάγια την λέμε οι Έλληνες- της Μικράς Ασίας. Η παιδική μου ηλικία, λοιπόν, σημαδεύτηκε από τον καημό και το δάκρυ πολλών σωρευμένων προβλημάτων. Από τη μια ήταν το χαμηλόφωνο αλλά πάντα σπαραχτικό τραγούδι της γιαγιάς για τον χαμό των δικών της γονιών αλλά και του παππού Ιορδάνη. Ακόμη, οι ιστορίες για τον Άι Γιώργη που έβγαινε βράδυ από την εκκλησιά και γυρνούσε στα στενά της πόλης με το άλογό του και πιο πολύ η περιγραφή για τη μέρα της φυγής, όλα αυτά καρφώθηκαν στο μυαλό μου και το περίεργο τα έβλεπα ξανά και ξανά σαν ταινία, σαν θέατρο να παίζονται μπροστά μου. Από την άλλη ήταν τα όσα εγώ άκουγα και έβλεπα να συμβαίνουν με τους Άγγλους κατακτητές. Το περιβάλλον στο οποίο έζησα μού έδωσε την αφορμή να ζήσω πραγματικότητες ασύλληπτες για την ηλικία μου και δημιούργησε ή πυροδότησε μέσα μου περίεργες τάσεις και διαθέσεις. Έπιανα λόγου χάρη τον εαυτό μου να χτίζει εικόνες φυγής, να συμμετέχει στο δράμα των πολλών, να διώκεται, να σώζεται σε κρίσιμες στιγμές και τόσα άλλα που σχετίζονται με όσα μου “δόθηκαν” στην παιδική και την εφηβική ηλικία. Παράλληλα είχα την τύχη να φοιτήσω σε σχολεία και να μαθητεύσω κοντά σε δασκάλους που με βοήθησαν να αγαπήσω την ελληνική μας γλώσσα και τη λογοτεχνία, αλλά και να στηρίξουν τα πρώτα δειλά μου βήματα στον έντεχνο λόγο".

* Πώς κρίνετε το επίπεδο της λογοτεχνίας στη χώρα μας;

- "Από πολλές απόψεις είμαστε ένας κατατρεγμένος αλλά συνάμα και ένας λαός ευλογημένος. Η λογοτεχνία μας βρίσκεται σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο και εκτιμάται σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Το έργο πολλών συγγραφέων μας, ποιητών και πεζογράφων, έχει μεταφραστεί και οι ξένοι αναφέρονται με σεβασμό όχι μόνο σε παλαιότερους αλλά και σε σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς. Πατρίκιος, Δημουλά, Βέης, Βαλτινός, Χουλιάρας, Γαλανάκη και πολλοί άλλοι θεωρούνται και είναι σπουδαίοι συγγραφείς. Εκείνο που πρέπει να προσέξει η πολιτεία είναι το θέμα των μεταφράσεων. Δυστυχώς, εδώ και χρόνια δεν επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού καμία μετάφραση έργου σύγχρονου ποιητή ή πεζογράφου".

* Ένα δικό σας έργο όμως έχει μεταφραστεί, απ’ ό,τι γνωρίζω, στα τουρκικά και στα γερμανικά.

- "Μιλάτε για το μυθιστόρημα «Ανατολικά της Αττάλειας, βόρεια της Λευκωσίας» που εκδόθηκε το 2014 από τον εκδ. οίκο Μομέντουμ. Σας πληροφορώ ότι αυτό έγινε με τη χορηγία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. Αλλά και εκεί τα πράγματα έχουν, δυστυχώς, αλλάξει".

* Πώς βλέπετε την κατάσταση στη χώρα μας;

- "Τη βλέπω σαν μια μαυρόασπρη ταινία ή καλύτερα σαν ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θλίβομαι για πολλά και ιδίως για τους νέους μας που μεταναστεύουν. Το ίδιο σενάριο το ζήσαμε πολλές φορές. Θα το ξεπεράσουμε και τώρα".

* Απ’ ό,τι όμως αφήνετε να εννοηθεί στο μυθιστόρημά σας «Η Απειλή», δεν υπάρχει καμία ελπίδα.

- "Η «Απειλή» που εκδόθηκε το 2016 από τις εκδ. Γαβριηλίδης μοιάζει με μια προειδοποίηση. Το ίδιο συμβαίνει και με πολλά άλλα έργα της λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας έχει κάθε δικαίωμα να αφουγκράζεται και να μιλά ελεύθερα. Η σωτηρία της χώρας όμως θα έρθει από τον λαό και τους υπεύθυνους πολιτικούς. Χρειάζεται σύνεση και πίστη".

Ποιος είναι

Ο Μάριος Μιχαηλίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Απέκτησε το πτυχίο ΜA Ed. από το Πανεπιστήμιο Αrkansas (ΗΠΑ) και εργάστηκε ως καθηγητής φιλόλογος στη Μέση Ιδιωτική Εκπαίδευση.

Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και πέντε αφηγήματα. Τρία έργα του, η ποιητική συλλογή "Σαν άλλοθι οι λέξεις" (Μεταίχμιο 2003) το μυθιστόρημα "Ο Οστεοφύλαξ" (Μεταίχμιο 2007) και η νουβέλα "Ο Ανακριτής" (Γαβριηλίδης, 2012) τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. (Το έργο “O Ανακριτής” ήταν υποψήφιο (μικρή λίστα) για τα κρατικά βραβεία Ελλάδος). Τα δύο πρόσφατα έργα του είναι: Η ποιητική σύνθεση «Τέφρα ονείρων» (Γαβριηλίδης, Μάιος 2016) και το μυθιστόρημα «Η Απειλή» (Γαβριηλίδης, Δεκ. 2016).

Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Συνέντευξη στη Γεωργία Κωστακοπούλου