Του Κ. Γκιάστα
Είναι μια δουλειά στην οποία είθισται να βλέπουμε συγκεκριμένες φυλές. Αθίγγανους εδώ και πολλά χρόνια με τα φορτηγάκια τους. Βούλγαρους την τελευταία 5ετία με τα χειροκίνητα τρίκυκλα καροτσάκια τους. Ένας Λαρισαίος όμως είπε να αλλάξει τις συνήθειες και χωρίς να φοβηθεί τον κοινωνικό στιγματισμό το αποφάσισε. Πήρε το «παπάκι» του, έφτιαξε ένα τρέιλερ, το κοτσάρισε πίσω και έγινε παλιατζής…
«Ξυπνάω στις 7 κάθε μέρα και αρχίζω τις βόλτες. Από το πρωί μέχρι το βράδυ. Μαζεύω ό,τι βρω για να ζήσω την οικογένειά μου» μας συστήνεται όταν τον σταματάμε στην έδρα του τη Φιλιππούπολη. «Έχω πέντε παιδιά. Από 22 χρονών το μεγαλύτερο έως και 4η δημοτικού το μικρότερο. Έβλεπα πως η κατάσταση δεν πήγαινε άλλο. Ως πολύτεκνος δεν είχα και την αντιμετώπιση που πιστεύω πως αρμόζει σ’ αυτή την κατηγορία των συνανθρώπων μας. Η σύζυγος είναι εποχική και τα οικονομικά όλο και δυσκολεύουν. Έτσι αποφάσισα να κάνω ότι μπορούσα για να ζήσουμε».
Του ζητάμε να μας δείξει τι έχει μαζέψει μέχρι στιγμής. «Είναι 10 το πρωί λίγα πράγματα» και πετάει ένα παλιό τιμόνι μέσα στο τρέιλερ «Μη νομίζεις πως είναι εύκολη δουλειά. Υπάρχουν ημέρες που δεν μπορώ να βρω τίποτα. Υπάρχουν όμως και καλές ημέρες. Μπορεί να σου τύχει ένα πλυντήριο, μπορεί να σου τύχει και ψυγείο. Δεν ξέρεις.
Άσε που τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλοί Λαρισαίοι που πάνε τα παλιά μόνοι τους στον χώρο συλλογής παρακάμπτοντας τον παλιατζή. Έστω και για λίγα ευρώ. Από εκεί να καταλάβεις πως παντού το μεροκάματο όλο και μειώνεται».
«Καλημέρα Θύμιο. Σε θέλω μετά» τον χαιρετάει ένας γείτονας. Τουλάχιστον τον ξέρουν προσωπικά και ορμώμενος από αυτό συνεχίζει: «Βλέπεις ποιο είναι το καλό; Μπορεί ως παλιατζή να μην δεις άλλο πολίτη σαν εμένα αλλά τουλάχιστον το εκτιμάει ο κόσμος. Με γνωρίζουν και μου δίνουν δουλειές βάσει γνωριμιών. Με παίρνουν τηλέφωνο στο κινητό και μου ζητάνε να πάω οπουδήποτε. Του αρέσει του Έλληνα ακόμα και στον παλιατζή να έχει προσωπική γνωριμία. Νιώθει ωραία και γι’ αυτό δεν ντρέπομαι γι’ αυτό που κάνω. Ίσα – ίσα είμαι περήφανος».
Ο παλιατζής παλιότερα ως επάγγελμα εντασσόταν στους γυρολόγους, τους πραματευτάδες. Δεν είχε καμία σχέση με τους συλλέκτες μετάλλων - των λεγόμενων σκραμπ- καθώς ήταν έμπορος και μάλιστα δεινός. Σύμφωνα με λαογραφικές ιστοσελίδες «από τη μια έπρεπε να περιφέρεται μέσα σε κάθε λογής γειτονιά , να συναναστρέφεται με όλο τον κόσμο (εύπορο και φτωχολογιά) και να συναλλάσσεται μαζί τους και από την άλλη έπρεπε να καταφέρει την καλύτερη τιμή αγοράς και την καλύτερη επιλογή εμπορεύματος. Αγόραζε παλιά έπιπλα, παλιά αντικείμενα, συσκευές και κυρίως παλιά ρούχα. Οτιδήποτε, είτε κάποιος το αντικαθιστούσε με καινούριο, είτε η ανάγκη τον έκανε να το πουλήσει. Ήταν απαραίτητο να διαθέτει εμπορικό μάτι για να διακρίνει τι άξιζε και πόσο άξιζε.
Επίσης ήταν και καλός ντελάλης.
Η παρουσία του στις γειτονιές γινόταν άμεσα αντιληπτή. Αρχικά ήταν πεζός κρατώντας ένα σακί , όπου στοίβαζε τα μικροπράματα και κυρίως τα ρούχα. Μετά εμφανιζόταν και με κάρο και αργότερα και με μοτοσικλέτα τρίκυκλη. Κατόπιν αποκτάει και φορτηγάκι. Η υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα σε συνδυασμό με την οικονομική κατάστασή του, αποτέλεσε μια αστείρευτη πηγή προμήθειας αλλά και διάθεσης των εμπορευμάτων του. Η καταξίωσή του φαίνεται από το γεγονός ότι σε όλες τις κεντρικές αγορές διαμορφώνονται χώροι συγκέντρωσης παλαιοπωλείων. Τα δε παλαιοπωλεία σύντομα διαχώρισαν τη θέση τους από τον παλιατζή. Οι συναλλαγές πλέον γίνονταν στο κατάστημα. Όποιος ήθελε κάτι να πουλήσει θα πήγαινε εκεί , όπου μπροστά στο δέος ενός καταστήματος θα βρισκόταν σε ακόμα δυσκολότερη θέση. Η δε πώληση και ο όγκος δουλειάς απαιτούσε την πλήρη επικέντρωση του καταστηματάρχη σε αυτό. Έτσι ο παλιατζής γίνεται παλαιοπώλης. Στις δε τάξεις των παλιατζήδων , εισέρχονται άλλοι μεταλλάσσοντας το επάγγελμα σταδιακά».
Ο Λαρισαίος Θύμιος δεν ανήκει σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες. Αφού ως μέσο για τη δουλειά του χρησιμοποίησε το παπάκι του προσθέτοντας τρέιλερ, αλλά και σαν κατηγορία ανθρώπου που επέλεξε να βρεθεί στο επάγγελμα.
Βάζει μπρος και φεύγει. Πιάνει και ένα τραγούδι για συντροφιά με μπάσα φωνή «Πάρε ό,τι θέλεις παλιατζή...».