Συνέντευξη  στη Λένα Κισσάβου

Ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και καθιέρωση ενός Ενιαίου Λυκείου Θεωρίας και Πράξης, είναι από τις βασικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, στην παιδεία, με στόχο μια ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη χώρα, που θα ανατρέψει πολλά από τα σημερινά δεδομένα.

«Σήμερα που φτωχαίνουν τη γνώση και υψώνουν φραγμούς, πρέπει να φωνάξουμε δυνατά ότι θέλουμε γνώση ουσιαστική, ως μέσο χειραφέτησης, ως εργαλείο αμφισβήτησης…», υποστηρίζει η υπεύθυνη του τμήματος Παιδείας, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Εφη Καλαμάρα, μιλώντας στην «Ε» για το πρόγραμμα του κόμματος στην Παιδεία, το οποίο και θα παρουσιάσει, σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αύριο στο «Χατζηγιάννειο», στις 7.30 μ.μ., στο πλαίσιο διαλόγου που επιδιώκει με την κοινωνία, σε όλη τη χώρα.

Η κ. Καλαμάρα, σε συνέντευξή της στη «Ε», δηλώνει: η εκπαιδευτική διαδικασία είναι από τη φύση της αιρετική και η γνώση από τη φύση της συλλογικό κατεκτημένο και δικαίωμα». Πρέπει, αναφέρει, «να μιλήσουμε για τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών μας. Να αρνηθούμε την υποταγή της παιδαγωγικής στην κυρίαρχη πολιτική».

Η συνέντευξη:

*Το νέο εκπαιδευτικό σύστημα, έχετε δηλώσει, σας βρίσκει αντίθετους. Τράπεζα θεμάτων, αξιολόγηση εκπαιδευτικών, καταργήσεις ειδικοτήτων στην τεχνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση κ.α. Έχετε αναφέρει επίσης ότι αποτελούν επιτακτική ανάγκη οι ριζικές αλλαγές στην εκπαίδευση. Ποιες θα είναι αυτές που θα προωθήσετε άμεσα, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, αν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ο ΣΥΡΙΖΑ;

- «Στις σημερινές συνθήκες δεν αρκεί η καταγγελία μόνο της πραγματικά διαλυτικής για την εκπαίδευση πολιτικής, που με πρόσχημα της μνημονιακές δεσμεύσεις υλοποιεί η κυβέρνηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα οφείλει να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις για το πώς θα σταματήσει την καταστροφή, πώς θα μπορέσει η κυβέρνηση της Αριστεράς από την πρώτη μέρα κιόλας να βάλει τέλος στα χρονίζοντα προβλήματα.

Είναι επιτακτική ανάγκη να μιλήσουμε για το σχολείο που οραματιζόμαστε και αυτό θα κάνουμε την Παρασκευή στη Λάρισα.

Σήμερα που φτωχαίνουν τη γνώση και υψώνουν φραγμούς πρέπει να φωνάξουμε δυνατά ότι θέλουμε γνώση ουσιαστική, ως μέσο χειραφέτησης, ως εργαλείο αμφισβήτησης. Να μιλήσουμε για τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών μας. Να αρνηθούμε την υποταγή της παιδαγωγικής στην κυρίαρχη πολιτική. Να πούμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι από τη φύση της αιρετική, η γνώση από τη φύση της συλλογικό κατεκτημένο και δικαίωμα.

Το στρατηγικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την ανασυγκρότηση της δημόσιας εκπαίδευσης απαντά σε αυτή την αναγκαιότητα, βρίσκεται στον αντίποδα της κυρίαρχης ευρωπαϊκής πολιτικής για την εκπαίδευση, στον αντίποδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και των μνημονίων, στόχος μας είναι να τα ακυρώσουμε στην πράξη. Επιδιώκουμε την πλήρη αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος με βάση τη σύγχρονη επιστημονική γνώση και τις αξίες της Αριστεράς. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για μια ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έχει έναν ξεκάθαρο στόχο: να διασφαλίσει Δημόσια Εκπαίδευση, δωρεάν, δημοκρατική, μαζική αφ΄ενός και αφετέρου ποιοτικά αναβαθμισμένη.

Έχουμε τη πεποίθηση ότι η οποιαδήποτε μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση πρέπει να είναι αποτέλεσμα ευρύτατης κοινωνικής συναίνεσης και να εμπνέει την ενεργό συμμετοχή όλου του κόσμου της εκπαίδευσης γι αυτό οργανώνουμε από τώρα τον δημόσιο διάλογο και παρουσιάζουμε τις προτάσεις μας.

Πολύ συνοπτικά, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:

-Δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και δωδεκάχρονη υποχρεωτική γενική εκπαίδευση, με αναβάθμιση του λυκείου ως αυτόνομης μορφωτικής βαθμίδας και καθιέρωση του Ενιαίου Λυκείου Θεωρίας και Πράξης.

-Κατάργηση της σημερινής υποβαθμισμένης, πολυδιασπασμένης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την συγκρότηση ενός δημόσιου και δωρεάν, επαρκούς και αποτελεσματικού συστήματος μεταλυκειακής τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Θα καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες των αποφοίτων του Ενιαίου Λυκείου που δεν επιθυμούν να συνεχίσουν στα ΑΕΙ, θα παρέχει το σύνολο των τεχνολογικών ειδικοτήτων που χρειάζεται η ελληνική κοινωνία και θα απονέμει πτυχία με αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα.

-Ενιαίο Δημόσιο Χώρο Ανώτατης εκπαίδευσης και Έρευνας, με αναβάθμιση των ΤΕΙ και με δημόσια Ερευνητικά Κέντρα.

O σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός προγράμματος συνολικής ανασυγκρότησης της δημόσιας εκπαίδευσης απαιτεί μακρόχρονες διαδικασίες, πρόβλεψη μεταβατικών σταδίων και δοκιμαστικές εφαρμογές πριν τη γενικευμένη εφαρμογή των αλλαγών. Και οπωσδήποτε διάλογο με τους εκπαιδευτικούς, τους εκπαιδευόμενους την κοινωνία ολόκληρη, πόρους αλλά και χρόνο.

Ο στόχος διπλός: να διασωθούν και να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα σχολεία, τα ΤΕΙ, τα Πανεπιστήμια και να τεθούν οι βάσεις για την μεγάλη εκπαιδευτική ανασυγκρότηση που οραματιζόμαστε.

Σήμερα παρά ποτέ με μια κοινωνία ρημαγμένη και φτωχοποιημένη, επιβάλλεται η κυβέρνηση της Αριστεράς να εγγυηθεί ότι στα δημόσια σχολεία οι μαθητές και οι μαθήτριες θα μπορούν να καλύψουν τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Επιβάλλεται να μειώσει τις εξετάσεις και να αυξήσει το διδακτικό χρόνο. Να γενικεύσει το ολοήμερο σχολείο στο δημοτικό και το γυμνάσιο ώστε οι μαθητές να μένουν στο σχολείο και να ασχολούνται με μουσική, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, αθλητισμό, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ξένες γλώσσες. Να λειτουργούν τα σχολεία ως κέντρα πολιτισμού και δραστηριοτήτων όχι μόνο για τους μαθητές αλλά και για την γειτονιά. Συγχρόνως πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον υποσιτισμό των νέων και την έλλειψη εμβολιασμών. Σε αυτό το σχολείο κανείς εκπαιδευτικός ή σχολικός φύλακας δεν περισσεύει».

* Υποστηρίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «…θα προχωρήσει, σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα, στην αναδιάρθρωση του πλαισίου διοίκησης και οργάνωσης της εκπαίδευσης και θα επαναπροκηρύξει όλες τις θέσεις». Εξηγήστε μας τι εννοείτε. Διάλυση και επανασύσταση με άλλα δεδομένα; Αξιολόγηση;

- «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται ότι: θα καταργήσει τους Νόμους 4024/11, 4142/13 και 3848/10 και το Προεδρικό Διάταγμα 152/13, δεν θα επικυρώσει εκ των υστέρων τετελεσμένα που απορρέουν από την εφαρμογή αυτού του αυταρχικού νομοθετικού πλαισίου.

Η δημοκρατική αναδιάρθρωση του πλαισίου διοίκησης και οργάνωσης της εκπαίδευσης σημαίνει αναβαθμισμένη λειτουργία, αλλά και κυρίαρχος ρόλος των συλλόγων διδασκόντων και εργαζομένων σε ό,τι αφορά την αυτοδιοίκηση της μονάδας τους, διευθύνσεις με συντονιστικό ρόλο, σχολικοί σύμβουλοι με επιστημονικό και παιδαγωγικό, όχι επιθεωρητικό ρόλο, συλλογικές και δημοκρατικές δομές προγραμματισμού και ελέγχου, όπου οι σύλλογοι των διδασκόντων, τα σχολικά συμβούλια (διδάσκοντες, γονείς, μαθητές) και οι φορείς των εργαζομένων θα έχουν πρωτεύοντα ρόλο».

*Αναφέρεστε σε μια ακόμη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, σαν πολλές άλλες που προηγήθηκαν στο παρελθόν. Σε γενικές γραμμές ο μαθητόκοσμος της χώρας μετατρέπεται, από κάθε νέο υπουργό Παιδείας, σε «πειραματόζωο», με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό τόσο στην ψυχολογία του, όσο και στην ενίσχυση της αμφισβήτησής του κάθε φορά, απέναντι στην Πολιτεία που «νοιάζεται για το καλό του». Τι εξυπηρετούν οι συνεχείς (και τόσο συχνές) αλλαγές;

- «Οι αλλαγές στις οποίες αναφέρεστε δεν είναι μόνο συνεχείς αλλά σπανίως έχουν ορίζοντα τετραετίας. Συνήθως με κάθε αλλαγή Υπουργού Παιδείας έχουμε και αλλαγές που αφορούν την εκπαίδευση και ειδικά αλλαγές που εστιάζουν στον τρόπο πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Γεγονός που αγχώνει ακόμη περισσότερο τους μαθητές και τους γονείς τους. Κατά τη γνώμη μας οι τελευταίες αλλαγές των μνημονιακών κυβερνήσεων αλλά και των προηγούμενων τους, έχουν σαφές πρόσημο, σαφείς στόχους, που μάλιστα τους ομολογούν και οι ίδιοι. Ας πάρουμε τις αλλαγές στο «Νέο Λύκειο», αλλαγές που ψηφίστηκαν και εφαρμόστηκαν αμέσως, χωρίς κανένα πειραματικό στάδιο, με βιασύνη και προχειρότητα. Στόχος, ομολογημένος από το επιτελείο του Υπουργείου Παιδείας, να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών που τελειώνει το Γενικό Λύκειο και να στρέψουν τους μαθητές σε μια υποβαθμισμένη Τεχνική – Επαγγελματική Εκπαίδευση και στη μαθητεία.

Συνεχείς εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα στο Γενικό Λύκειο, ανταγωνισμός, ενίσχυση των φροντιστηρίων ενώ παράλληλα ακόμη μεγαλύτερη υποτίμηση του Τεχνικού Λυκείου, κατάργηση ολόκληρων τομέων με στόχο την ενίσχυση της ιδιωτικής τεχνικής εκπαίδευσης.

Ο στόχοι τους σαφείς: Από τη μια υποβαθμίζουν τη γενική παιδεία, μετατρέπουν τη μόρφωση σε επιχείρηση καθαρά εργαλειακή, σε αναζήτηση του δήθεν «χρηστικού», σε δεξιότητες που γρήγορα απαξιώνονται αλλά δημιουργούν εργαζόμενους φτηνούς, άμεσα αξιοποιήσιμους και αναλώσιμους, και από την άλλη ποιοτική εκπαίδευση για λίγους, σε σχολεία «αριστείας» βλέπε πειραματικά- πρότυπα και μαζική εκπαίδευση χαμηλού επιπέδου για τους πολλούς.

Άλλος ένας βασικός στόχος της νεοφιλελεύθερης πολιτικής είναι η αποποίηση των ευθυνών του δημοσίου απέναντι τόσο στην παιδεία όσο και στην εκπαίδευση και η προώθηση της ιδιωτικοποίησης των πάντων. Η «δικαιολογία» είναι: η παροχή παιδείας και εκπαίδευσης από το δημόσιο είναι ακριβή.

Τα «σφιχτά» δημοσιονομικά και η μείωση των δημοσίων δαπανών για την εκπαίδευση είναι το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατά η ιδιωτική χρηματοδότηση. Καταργούνται δημόσιες δομές και παραδίδονται στο ιδιωτικό κεφάλαιο ολόκληροι τομείς, κλάδοι και υπηρεσίες της εκπαίδευσης.

Ξεκινάμε από τώρα το διάλογο για μια ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με έναν ξεκάθαρο στόχο: να διασφαλίσει το καθολικό δικαίωμα στη μόρφωση σε ένα ποιοτικά αναβαθμισμένο, δημόσιο και δωρεάν εκπαιδευτικό σύστημα».

* Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών, κυρίως του λυκείου, παρακολουθεί φροντιστηριακά μαθήματα (κάτι που συνεπάγεται σημαντικό οικονομικό βάρος για κάθε οικογένεια) και το σχολείο …έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Η απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης, τουλάχιστον σε αυτή την τάξη, δεν γεννήθηκε τυχαία. Πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσε να ξανακερδίσει το σχολείο το «χαμένο του έδαφος»;

- «Η εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης έχει καταφέρει να στείλει στα φροντιστήρια τους μαθητές ακόμη και της 6ης Δημοτικού, για να επιτύχουν στις εξετάσεις για τα πειραματικά –πρότυπα Γυμνάσια, τους μαθητές και των τριών τάξεων του Λυκείου, για να ανταποκριθούν στη κούρσα των πανελλαδικών εξετάσεων. Και έπεται συνέχεια…

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημόσια εκπαίδευση στοχεύει στο μηδενισμό των δαπανών από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών, που είναι υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει. Πεποίθησή μας είναι ότι η αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης θα καταστήσει περιττή την, όποιας μορφής, ιδιωτική εκπαίδευση.

Στα άμεσα μέτρα της κυβέρνησης της Αριστεράς συγκαταλέγεται η αναβάθμιση του μαθήματος των Ξένων Γλωσσών και Πληροφορικής στην δημόσια εκπαίδευση και η δυνατότητα απόκτησης πιστοποίησης εντός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, καθώς και η κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών εντός του δημόσιου σχολείου (μουσική, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, αθλητισμό, ηλεκτρονικούς υπολογιστές). Σε σχέση με τις πανελλαδικές εξετάσεις στην Α’ και Β’ Λυκείου έχουμε δεσμευτεί ότι θα τις καταργήσουμε και οι μαθητές θα αποκτούν το απολυτήριο Λυκείου με εξετάσεις αποκλειστικά ενδοσχολικές. Ανοίγουμε μάλιστα από τώρα τη συζήτηση, με την ακαδημαϊκή κοινότητα, με τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους εκπαιδευόμενους, προκειμένου να καθιερώσουμε σύστημα ελεύθερης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση υπηρετώντας το βασικό μας πρόταγμα, δηλαδή την κατοχύρωση του καθολικού δικαιώματος των πολιτών στη δημόσια γενική παιδεία, όλων των βαθμίδων».