Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

«Ο Σεπτέμβριος, κυμάνθηκε σε λίγο πάνω από τα κανονικά επίπεδα θερμοκρασιών, διαγράφοντας ένα ευχάριστο και φυσιολογικό φθινοπωρινό πλαίσιο. Παρά τις προβλέψεις της κλιματικής αλλαγής αλλά και τις παρατηρήσεις των τελευταίων ετών, σχετικά με συρρίκνωση των μεταβατικών εποχών, δηλαδή του φθινοπώρου και της άνοιξης με χαρακτηριστικό την απότομη μετάβαση στο χειμώνα ή στο καλοκαίρι αντίστοιχα, φαίνεται πως τη φετινή χρονιά αυτά δεν επαληθεύονται, και το φθινόπωρο είναι παρόν». Αυτά τονίζει ανάμεσα σε άλλα σήμερα στην «ΕτΔ» ο Μιχάλης Σιούτας, διδάκτωρ Μετεωρολογίας του Κέντρου Μετεωρολογικών Εφαρμογών ΕΛΓΑ.

Ο Μιχάλης Σιούτας είναι διδάκτορας Μετεωρολογίας. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην τροποποίηση καιρού για την καταστολή του χαλαζιού και την πρόληψη των ζημιών στις γεωργικές καλλιέργειες, καθώς και στην έρευνα για ακραία και έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως οι σφοδρές καταιγίδες, το χαλάζι και οι σίφωνες ξηράς και θάλασσας.

Έχει δημοσιεύσει πολλές ερευνητικές εργασίες, σε διεθνείς επιστημονικές επιθεωρήσεις. Είναι κριτής εργασιών σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Συμμετείχε σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με ανακοινώσεις ερευνητικών του μελετών.

Μελετά συστηματικά το φαινόμενο των σιφώνων ξηράς και θάλασσας στην Ελλάδα, δημιουργώντας την πρώτη βάση δεδομένων σιφώνων για τον ελληνικό χώρο. Συνιδρυτής και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Υδροσιφώνων (ICWR).

 

Η συνέντευξη

* Κύριε Σιούτα μπορείτε να αναφερθείτε στο φετινό καλοκαίρι, κάνοντας έναν... καιρικό απολογισμό από μετεωρολογικής άποψης;

- «Σε παγκόσμια κλίμακα το περασμένο καλοκαίρι ήταν από τα πιο θερμά που έχουν σημειωθεί. Ο περασμένος Αύγουστος ήταν ο 4ος πιο ζεστός Αύγουστος, των τελευταίων 130 ετών περίπου, από τότε που τηρούνται επίσημα μετεωρολογικά αρχεία. Επίσης ο Ιούλιος ήταν ο 6ος πιο ζεστός και ο Ιούνιος ο 5ος πιο ζεστός Ιούνιος, που έχει ποτέ καταγραφεί. Ωστόσο, στη χώρα μας το καλοκαίρι που διανύσαμε ήταν αρκετά φυσιολογικό, χωρίς ισχυρούς καύσωνες. Στο σύνολο των τριών καλοκαιρινών μηνών, οι θερμοκρασίες στη χώρα μας κυμάνθηκαν σε γενικές γραμμές στα κανονικά ή και λίγο υψηλότερα επίπεδα σε κάποιες περιοχές.

Στη γενική αίσθηση ότι είχαμε ένα μάλλον «δροσερό» καλοκαίρι, συνέβαλε ως ένα βαθμό και η σύγκριση με καλοκαίρια προηγούμενων ετών όπου επικράτησαν για μεγάλα διαστήματα υψηλές θερμοκρασίες, αλλά και ο σταδιακός «εθισμός» και η «προσαρμογή» σε ολοένα και υψηλότερες θερμοκρασίες.

Στη Θεσσαλία, οι μέσες θερμοκρασίες τόσο τον Αύγουστο όσο και το Ιούλιο κυμάνθηκαν κατά 1 με 3 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Τον Ιούνιο η θερμοκρασία κυμάνθηκε περίπου στα κανονικά επίπεδα με θερμότερες τις περιοχές των Τρικάλων και Καρδίτσας, ενώ σχετικά πιο δροσερές ήταν στο διάστημα αυτό οι περιοχές Λάρισας και Μαγνησίας».

* Από πλευράς βροχοπτώσεων τι έχετε να πείτε για τη Θεσσαλία;

- «Από πλευράς βροχοπτώσεων στη Θεσσαλία, αυξημένες ήταν οι βροχές τον Ιούνιο, σε ποσοστό που έφθασε και το διπλάσιο της κανονικής βροχόπτωσης. Επίσης και τον μήνα Ιούλιο οι βροχοπτώσεις ήταν αυξημένες κατά 50% περίπου σε σχέση με τις κανονικές τιμές. Αντίθετα, αρκετά μειωμένες ήταν οι βροχοπτώσεις τον Αύγουστο, που μόλις έφθασαν το 25% της κανονικής βροχόπτωσης.

Ο Σεπτέμβριος, κυμάνθηκε σε λίγο πάνω από τα κανονικά επίπεδα θερμοκρασιών, διαγράφοντας ένα ευχάριστο και φυσιολογικό φθινοπωρινό πλαίσιο. Παρά τις προβλέψεις της κλιματικής αλλαγής αλλά και τις παρατηρήσεις των τελευταίων ετών, σχετικά με συρρίκνωση των μεταβατικών εποχών, δηλαδή του φθινοπώρου και της άνοιξης με χαρακτηριστικό την απότομη μετάβαση στον χειμώνα ή στο καλοκαίρι αντίστοιχα, φαίνεται πως τη φετινή χρονιά αυτά δεν επαληθεύονται, και το φθινόπωρο είναι παρόν».

* Τι είναι οι μακροπρόθεσμες καιρικές προβλέψεις και κατά πόσο έχουν επιτευχθεί από την επιστήμη της Μετεωρολογίας;

- «Η επιστήμη της Μετεωρολογίας μπορεί σήμερα προβλέψει με αρκετή ακρίβεια τον καιρό για τις επόμενες 7 ημέρες, όμως δεν έχει ακόμα επιτευχτεί η μακροπρόθεσμη πρόγνωση του καιρού, δηλαδή για προσεχή διαστήματα μηνών, εποχών ή ετών.

Η έρευνα για τη μακροπρόθεσμη πρόγνωση του καιρού έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, στοχεύοντας όχι στην πρόγνωση των καιρικών συνθηκών από μέρα σε μέρα, όπως συμβαίνει με την καθημερινή πρόγνωση, αλλά στην πρόβλεψη της απόκλισης από τις μέσες (κανονικές) τιμές θερμοκρασίας και βροχόπτωσης για προσεχείς μήνες ή εποχές. Αν και βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο και υπόκεινται σε μεγάλη αβεβαιότητα, ωστόσο αρχίζουν ολοένα και περισσότερο να λαμβάνονται υπόψη σε μεγάλους τομείς της οικονομίας όπως στον αγροτικό τομές και στον τομέα της ενέργειας. Επισημαίνεται επίσης, ότι οι μηνιαίες και εποχικές προβλέψεις δεν έχουν την ακρίβεια των καθημερινών προγνώσεων του καιρού και μάλιστα η ακρίβειά τους είναι διαφορετική για τις διάφορες περιοχές και για διάφορες εποχές του έτους.

Τέτοιες προβλέψεις παρέχονται από διεθνή ερευνητικά κέντρα, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο ECMWF, τo Βρετανικό Μet Office, το διεθνές ερευνητικό ινστιτούτο για το κλίμα του πανεπιστημίου Κολούμπια IRI και το κέντρο περιβαλλοντικών προβλέψεων, NCEP των ΗΠΑ, οι οποίες να σημειωθεί ότι συχνά εμφανίζουν διαφορές μεταξύ τους».

* Τι λένε οι προβλέψεις αυτές για τους προσεχείς μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο;

- «Τον προσεχή Οκτώβριο, με βάση τις τελευταίες προβλέψεις του Κέντρου Κλιματικών Προβλέψεων των ΗΠΑ, πιθανόν ο μήνας θα κυλήσει σχετικά ζεστός, χωρίς πολύ μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας με τις μέσες θερμοκρασίες στα κανονικά ή και λίγο πάνω απ’ τα κανονικά επίπεδα. Σε ό,τι αφορά στις βροχοπτώσεις, εμφανίζονται σχετικά μειωμένες στη βόρεια Ελλάδα και αντίθετα λίγο αυξημένες στην Κεντρική Ελλάδα.

Ο Νοέμβριος, με βάση το ίδιο προγνωστικό μοντέλο φαίνεται να κυλάει στα φυσιολογικά κανονικά επίπεδα από πλευράς θερμοκρασίας. Ωστόσο, πιθανόν να είναι περισσότερο βροχερός, με τις βροχοπτώσεις τον Νοέμβριο να είναι αυξημένες, κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Ελλάδα.

* Οι προβλέψεις για τον προσεχή χειμώνα κ. Σιούτα;

- «Για τον προσεχή χειμώνα, η αξιοπιστία των προβλέψεων μικραίνει περισσότερο, καθώς ακόμα απέχουμε χρονικά. Ωστόσο, τα τωρινά δεδομένα, προβλέπουν για τη χώρα μας ότι θα επικρατήσουν κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων ή χιονοπτώσεων. Αποκλίσεις απ΄ τα κανονικά επίπεδα είναι πιθανές, ωστόσο δεν φαίνονται πιθανά μεγάλα διαστήματα με πολύ χαμηλές θερμοκρασίας.

Να επισημανθεί τέλος, ότι οι παραπάνω προβλέψεις αναφέρονται στις μέσες αποκλίσεις που εκτιμάται ότι θα σημειωθούν από τις κανονικές τιμές των μηνών αυτών. Δεν σημαίνει δηλ. ότι δεν θα υπάρξουν στον ίδιο μήνα διαστήματα με καιρικές μεταβολές και διακυμάνσεις, με θερμοκρασίες ή ποσά βροχοπτώσεων υψηλότερα ή χαμηλότερα απ’ αυτό που ονομάζουμε κανονικά επίπεδα».