Από τον Λεωνίδα Τζέκα

Ένα από τα ωραιότερα πράγματα που κατάφερα να δω στο Άνκορατζ στην Αλάσκα ήταν το Βόρειο Σέλας.

«Σήμερα δεν θα κοιμηθούμε – άκουσα τη φωνή της Αλίκης – θα πάμε να δούμε το Σέλας. Μερικές φορές τον χρόνο το φαινόμενο αυτό γίνεται ορατό και στην πόλη». Ήταν ένα ευχάριστο νέο, γιατί άλλο είναι να το βλέπεις στην τηλεόραση και άλλο να το παρακολουθείς κοντά στον βόρειο αρκτικό κύκλο.

Το Βόρειο Σέλας είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα, κατά το οποίο ο ουρανός σε συγκεκριμένα σημεία της γης, λαμβάνει εκπληκτικά χρώματα. Το Σέλας είναι το φωτεινό ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και που παρατηρείται ιδίως στις πολικές περιοχές (Πολικό Σέλας), τόσο στο βόρειο ημισφαίριο, όσο και στο νότιο, αποκαλούμενο αντίστοιχα «Βόρειο Σέλας» και «Νότιο Σέλας». Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα θεάματα που προσφέρει η φύση, με ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων σε αιφνίδιες εμφανίσεις και με γρήγορες μεταμορφώσεις. Είναι ένα από τα πιο όμορφα φυσικά φαινόμενα με τεράστια ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων, που εμφανίζεται ξαφνικά και χάνεται όπως ήρθε.

Γύρω στις τρεις τα μεσάνυχτα βρεθήκαμε στο πάρκο της πόλης που βρισκόταν δίπλα στον ωκεανό, ενώ έκανε κρύο είχε μαζευτεί αρκετός κόσμος.

Ο ουρανός ξαφνικά μεταμορφώθηκε σε έναν τεράστιο πίνακα ζωγραφικής. Μια μαγευτική εικόνα ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μου.

Τέτοια φαινόμενα, τα οποία γενικά ονομάζονται aurora, δημιουργούνται από τη σύγκρουση φορτισμένων σωματιδίων (κυρίως ηλεκτρονίων, αλλά και πρωτονίων) από το διάστημα, τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της γης, μετακινούνται προς τον βόρειο πόλο και τον  νότιο πόλο του πλανήτη, που αλλάζουν χρώμα λόγω υψομέτρου και αντιδρούν με τα σωματίδια της ατμόσφαιρας. Θα σας πούμε όμως ότι το aurora borealis (Βόρειο Σέλας), με το οποίο είναι γνωστό το φαινόμενο στις βόρειες χώρες, προέρχεται από τη ρωμαϊκή θεότητα της Αυγής, «Aurora» και τη γεωγραφική περιοχή του βορρά και δόθηκε το όνομα από τον Γάλλο φιλόσοφο, αστρονόμο και επιστήμονα Pierre Gassendi το 1621.

Το πινέλο της φύσης βουτηγμένο σε παστέλ υδατογραφίες έχει αλείψει πέρα ως πέρα τον ουρανό της νύχτας. Τα φωτεινότερα χρώματα τυπώνονται στον καμβά της Μητέρας Φύσης, τα κίτρινα, πράσινα, κόκκινα και μπλε φώτα μπορεί να είναι τόσο φωτεινά όσο για να φωτίζουν το σύνολο του νυχτερινού ουρανού. Οι ρομαντικοί το αποκαλούν «το ουράνιο τόξο των ερωτευμένων».

Σαν χιλιάδες πολύχρωμα πυροτεχνήματα, χωρίς θόρυβο, φωτίζουν τον νυχτερινό ουρανό, αυτό είναι το Σέλας. Εμφανίζεται και στη συνέχεια εξαφανίζεται χωρίς κανένα ίχνος κινείται πάρα πολύ, όσο γρήγορα ήρθε, σαν ένα γιγάντιο κύμα.

«Υπάρχουν πολλοί θρύλοι και δοξασίες για το Σέλας – ακούω τη φωνή της Αλίκης. Το παράδοξο φαινόμενο του Βόρειου και Νότιου Σέλας δημιούργησε όπως είναι λογικό πλήθος δοξασιών και θρύλων, τόσο στους λαούς της βόρειου ημισφαιρίου όσο και του νότιου. Οι Σουηδοί πίστευαν πως ήταν αντανακλάσεις από τις δάδες που κρατούσαν οι Λάπωνες ψάχνοντας τους Ταράνδους τους, ενώ οι Λάπωνες έκρυβαν γυναίκες και παιδιά, σταματούσαν τα έλκηθρα και μάζευαν τα κουδούνια για να μην γίνουν αντιληπτοί από το Σέλας, το οποίο φοβόντουσαν ότι ήταν μια δαιμονική οντότητα που θα τους άρπαζε. Οι Εσκιμώοι πίστευαν πως ήταν οι ψυχές των νεκρών που αναζητούσαν τους δικούς τους, με αποτέλεσμα όσο διαρκούσε το φαινόμενο ούτε μιλούσαν ούτε τραγουδούσαν φοβούμενοι μην κατέβει το Σέλας χαμηλά και τους αρπάξει αναγνωρίζοντάς τους από τη φωνή τους.

Παράλληλα, οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας πίστευαν πως οι παλιοί πρόγονοί τους έφθασαν στο Νότιο Πόλο και παγιδεύτηκαν εκεί και τώρα ανάβουν μεγάλες φωτιές, προκειμένου οι σημερινοί απόγονοί τους να πάνε να τους ελευθερώσουν.

Το φαινόμενο αυτό, εκμεταλλεύτηκε και η Εκκλησία, η οποία τον Μεσαίωνα, το παρουσίαζε ως προμήνυμα μεγάλου κακού σκορπώντας τον φόβο στους πιστούς, που δεν συμμορφώνονταν με τις επιταγές της, ενώ κλασικές είναι οι γκραβούρες της εποχής, που παρουσιάζουν το Σέλας ως ένα θηρίο της Κόλασης.

Η επιστήμη βεβαία έλυσε το μυστήριο και έπειτα από προσπάθειες δεκαετιών, ανακαλύφθηκε επιτέλους ο μηχανισμός που προκαλεί τις λάμψεις και τους κυματισμούς του Βορείου Σέλας».

Μοιάζει με πολύχρωμη ουράνια «κουρτίνα», που πολλές φορές φαίνεται να αλλάζει σχήμα και λαμπρότητα με γρήγορο ρυθμό, σαν να «κυματίζει».

Μήπως η ζωή μιμείται την τέχνη, ή τέχνη μιμείται τη ζωή; Όπως και να έχει αυτό που σου μένει είναι μια υπερφυσική εμπειρία.