Γράφει ο Λεωνίδας Τζέκας

 

Ο ήλιος έχει γείρει στον ορίζοντα. Είναι ένα γλυκό δειλινό του χειμώνα. Μαζί με τον Βασίλη, φίλο και εραστή της φωτογραφίας, κατευθυνόμαστε προς το Μαυροβούνι. Τα φθινοπωρινά χρώματα ακόμα στολίζουν το δάσος στο βουνό και ο καλός καιρός είναι μια ευκαιρία για όμορφες εικόνες.

Παίρνουμε την παλιά εθνική οδό για Βόλο και στρίβουμε για το χωριό Αχίλλειο. Μετά το χωριό και πριν φτάσουμε στους ταμιευτήρες του Καλαμακίου αντικρίζουμε ένα πρωτόγνωρο και όμορφο θέαμα. Καθώς οι αγρότες έχουν τελειώσει το όργωμα και τη σπορά των σιτηρών, δεκάδες χιλιάδες πουλιά μαζεύονται στα χωράφια. Παρκάρουμε στην άκρη του δρόμου και αμέσως «οπλίζουμε» τις φωτογραφικές μηχανές με τους μεγάλους φακούς.

Μια τεράστια κινουμένη μάζα αποτελούμενη με χιλιάδες πουλιά, με τις φτερούγες τους να δονούν την ατμόσφαιρα, πετούν τρομαγμένα από την «ενοχλητική» παρουσία μας. Μέσα σε λίγα λεπτά βλέπουμε το υπερθέαμα στον ουρανό, καθώς σμήνη από χιλιάδες ψαρόνια πετούν για να δημιουργήσουν ένα τεράστιο σύννεφο. Μικρότερες ομάδες ψαρονιών εμφανίζονται διαρκώς, ενώνονται και αυτές με το κυρίως σώμα των πουλιών δημιουργώντας ένα τεράστιο σμήνος που κινείται στον ουρανό σαν τεράστια αμοιβάδα, θαρρείς σαν ένα χέρι κατευθυνόμενο από κάποιον υπερβατικό εγκέφαλο δημιουργώντας ένα υπόκωφο ήχο από τα εκατομμύρια φτερά που πεταρίζουν.

Μαγεμένοι από το θέαμα γεμίζουμε τις κάρτες της μηχανής με εικόνες. Κάθε φορά που προσπαθούμε να τα πλησιάσουμε το σμήνος σηκώνεται, διαχωρίζεται και τα πουλιά σκορπίζονται. Στον ουρανό το φτερωτό αυτό σμάρι σπάει σε πολλά μικρότερα τα οποία ενώνονται και ξαναχωρίζουν διαρκώς. Ο ήχος από τα χιλιάδες φτεροκοπήματα κυριαρχεί.

Ξαφνικά κάνουν έφοδο στα χωράφια και απλώνονται παντού αναζητώντας τροφή, δυστυχώς δεν περνάμε απαρατήρητοι και μόλις τα πλησιάζουμε, σηκώνονται ψηλά. Ένα μαύρο σύννεφο γεμίζει τον ουρανό, στο πέταγμά τους ο ουρανός γίνεται ένας καμβάς στον οποίο τα ψαρόνια «ζωγραφίζουν» στην κυριολεξία διάφορα τρισδιάστατα σχήματα.

Αργότερα διάβασα ότι τα ψαρόνια (από το «ψαρής» ή γκριζομάλλης δηλ. έχει λευκά και μελανά στίγματα) ή ευρωπαϊκό ψαρόνι ή sturnus vulgaris, είναι ονομαστά για τον τρόπο που πετούν όλα μαζί – σχηματίζουν τις πιο πολυάριθμες συγκεντρώσεις πουλιών – αλλά και για τις πολύ εντυπωσιακές μανούβρες που κάνουν στον αέρα. Τους εναέριους σχηματισμούς τους κάνουν πάντα στις μετακινήσεις τους, όταν θέλουν να αποκρούσουν κάποιο αρπακτικό ή όταν ψάχνουν για τροφή.

Είναι αποδημητικά πουλιά και από τα πιο πολυπληθή της υφηλίου. Ενδημικό πτηνό της Ευρώπης και Ασίας, αλλά επειδή είναι και αποδημητικό έχει κατακλύσει πολλές περιοχές του πλανήτη. Στην Ελλάδα εμφανίζονται σε τεράστια κοπάδια το φθινόπωρο και τον χειμώνα προφανώς για να αναζητήσουν τροφή. Είναι παμφάγα πτηνά, έξυπνα και μπορούν εύκολα να εκτοπίσουν άλλους πληθυσμούς πτηνών αφού προσαρμόζονται εύκολα στις τοπικές συνθήκες των περιοχών.

Στο τραγούδι είναι μεγάλοι καλλιτέχνες, αλλά φημίζονται για τις μιμήσεις που κάνουν στους ήχους άλλων πουλιών ή ζώων.

Η «κίνηση» για μια ακόμα πιο θεαματική φωτογραφία δεν κράτησε πολύ καθώς το σκοτάδι απλώθηκε γρήγορα, τοποθετώντας πρόωρα το... καπάκι στους φακούς μας. Θαυμάσαμε για αρκετά λεπτά τις σκιές πριν εξαφανιστούν οριστικά και εμείς επιστρέψουμε στην πόλη κρατώντας στο μυαλό μας αλλά και στις φωτογραφίες αυτό το πανέμορφο θέαμα.

Τα χειμερινά σμήνη δημιουργούν ένα από τα πιο μεγαλειώδη θεάματα της φύσης, αφήνοντας άναυδο τον τυχερό θεατή. Ίσως αυτά να ήταν και η πηγή έμπνευσης για τον Χίτσκοκ στην ταινία του «Τα πουλιά».

Το να βρεθείς κάτω από ένα τέτοιο σμήνος, να ακούσεις το βουητό από τα φτεροκοπήματά τους, να βλέπεις εκατομμύρια ψαρόνια να πολυμερίζονται είναι εμπειρία. Η εικόνα αποτυπώνεται στο μυαλό σου για πάντα και είναι πιθανό αν είσαι τυχερός να ξαναδείς και την επόμενη φορά τα μεγάλα σμήνη αυτών των πουλιών.