«Η καλλιέργεια του βαμβακιού και με την νέα πρόταση της Ε. Επιτροπής, διατηρεί το προνομιακό της καθεστώς από πλευράς ενισχύσεων. Το ποσό για την ειδική ενίσχυση του βαμβακιού υπερβαίνει σήμερα το άθροισμα όλων των υπόλοιπων χορηγούμενων συνδεδεμένων ενισχύσεων τόσο στη φυτική όσο και στη ζωική παραγωγή. Η προοπτική αυτή ενίσχυσής του τουλάχιστον μέχρι το 2020, διατηρεί κατά τη γνώμη μας υψηλές τις δυνατότητες για διατήρηση της καλλιέργειας σε αξιόλογη έκταση και για εφοδιασμό των εκκοκκιστικών επιχειρήσεων».

Αισιόδοξος για το μέλλον της βαμβακοκαλλιέργειας, υπό προϋποθέσεις εμφανίστηκε σε πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο ΓΕΩΤΕΕ στη Λάρισα ο γεωπόνος της Δ/νσης Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας, Τμήμα Βάμβακος του ΥΠ.Α.Α.Τ Βασίλης Μερέας, ο οποίος μίλησε για το βαμβάκι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την νέα ΚΑΠ 2014-2020.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η παρέμβαση του προέδρου των Εκκοκκιστών κ. Απόστολου Δοντά, ο οποίος υποστήριξε πως «το βαμβάκι μπορεί να αποτελέσει τον μοχλό μιας ισχυρής μεταποιητικής βιομηχανίας που θα λύσει και το πρόβλημα της ανεργίας στην περιοχή», ενώ συμβούλεψε τους βαμβακοπαραγωγούς «να μην γυρίσουν την πλάτη τους στο προϊόν, αφού ακολουθώντας τους Κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής που προτείνει η αρμόδια Διεύθυνση μπορούν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς το πρόβλημα με το πράσινο σκουλήκι». Ο κ. Δοντάς μάλιστα ερωτηθείς «ποια θα ήταν η σημερινή τιμή πώλησης του βαμβακιού στο εκκοκκιστήριο», την προσδιόρισε στα 52 λεπτά\κιλό (πέρυσι η τιμή κυμάνθηκε από 38-41 λεπτά). 

Όσον αφορά στην καλλιεργητική τάση που διαμορφώνεται στη Θεσσαλία, λίγο πριν την έναρξη της εαρινής σποράς, αυξημένες τάσεις παρουσιάζει η καλλιέργεια του καλαμποκιού  στην εαρινή σπορά, καθώς οι ικανοποιητικές τιμές που εμφάνισε την περασμένη σαιζόν το προιόν κέντρισε το ενδιαφέρον των Θεσσαλών παραγωγών. Η στροφή αυτή, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, θα λειτουργήσει εις βάρος της βαμβακοκαλλιέργειας, η οποία θα σημειώσει μια μείωση της τάξης του 30%.

Έτσι το δίλημμα των Θεσσαλών παραγωγών είναι αν θα ακολουθήσουν το ρεύμα σπέρνοντας καλαμπόκι, το οποίο έχει λιγότερο κόστος ή να επιμείνουν στο βαμβάκι, το οποίο είναι πιθανό να σημειώσει μια αναστροφή του κλίματος και εφόσον η παραγωγή του 2013 να μην επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση, δημιουργώντας έτσι συνθήκες ανταγωνισμού οι τιμές να επιστρέψουν σε ικανοποιητικά επίπεδα, αυτά των 80-90 σεντς ανά λίμπρα.

ΤΟ ΒΑΜΒΑΚΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΚΑΠ 

Παρουσιάζοντας, στην πρόσφατη εκδήλωση του ΓΕΩΤΕΕ, την πρόταση της Ευρ. Επιτροπής στο πλαίσιο της επικείμενης ΚΑΠ, ο κ. Μερέας υποστήριξε πως «η νέα πρόταση της Επιτροπής διατηρεί το ειδικό καθεστώς του βαμβακιού, δηλαδή τη συνδεδεμένη ενίσχυση και για την περίοδο μετά το 2014. Δημοσιονομικά, επέρχεται μία μείωση της τάξεως του 5% για τον προϋπολογισμό του τομέα του βαμβακιού που βέβαια «ακολουθεί» το γενικό κανόνα μείωσης ολόκληρου του προϋπολογισμού της Ε. Ένωσης. Η Βασική Έκταση παραμένει στο επίπεδο των 250.000 εκταρίων ενώ διατηρούνται ίδιοι όπως σήμερα οι υπόλοιποι όροι επιλεξιμότητας. Παραμένει ακόμη η δυνατότητα δημιουργίας Διακλαδικών Οργανώσεων Βαμβακιού με την επιπλέον ενίσχυση για τα μέλη τους (2 Ευρώ ανά εκτάριο και συνολικό κονδύλιο 500.000 Ευρώ). Τέλος το ετήσιο κονδύλιο των 4 εκατ. Ευρώ που χορηγήθηκε την τετραετία 2009-2012 στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, μεταφέρεται στον Β΄Πυλώνα απ’ όπου μπορεί να αξιοποιηθεί για μέτρα αγροτικής ανάπτυξης σύμφωνα με τις διατάξεις του ομώνυμου κανονισμού.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΩΝ ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΩΝ

«Είναι λάθος η γραμμή που παρουσιάζει το βαμβάκι ως υδροβόρο και επιβλαβές για το περιβάλλον, αφού όλοι γνωρίζουν πως το καλαμπόκι χρειάζεται περισσότερο νερό. Το βαμβάκι δίνει μια υψηλή προστιθέμενη αξία στον παραγωγό και εξισορροπεί με τις υπόλοιπες καλλιέργειες του κάμπου. Αν κάποια στιγμή η Θεσσαλία καταστεί ελλειμματική στο βαμβάκι, τότε το αγροτικό ΑΕΠ της Θεσσαλίας θα υποχωρήσει αισθητά».

Ψήφο εμπιστοσύνης στο βαμβάκι και στις μεταποιητικές μονάδες από τον πρόεδρο των Ελλήνων Εκκοκκιστών Απόστολο Δοντά, ο οποίος στην πρόσφατη ημερίδα του ΓΕΩΤΕΕ έδωσε και τις απαραίτητες συμβουλές στους βαμβακοπαραγωγούς.

Σύμφωνα με τον κ. Δοντά «το βαμβάκι είναι εξαγώγιμο προιόν και μπορεί να αποτελέσει το ξεκίνημα μιας ισχυρής μεταποιητικής βιομηχανίας και να λύσει το πρόβλημα της ανεργίας στην περιοχή. Αν το θεσσαλικό βαμβάκι μεταποιούνταν εξ ολοκλήρου στη θεσσαλία, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν 60.000 θέσεις εργασίας και το ΑΕΠ λόγω εξαγωγών από 300 εκατ ευρώ να εκτιναχθεί στα 4,5 δις ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα κινούνταν στη Θεσσαλία. Αντ΄αυτού, λόγω έλλειψης μεταποιητικών μονάδων, αναγκαζόμαστε να το εξάγουμε στην Τουρκία και το εισάγουμε ως μαλλί».

Όσον αφορά στις ζημιές των μονάδων κλωστουφαντουργίας, σύμφωνα με τον πρόεδρο των Εκκοκκιστών, «αυτές προέκυψαν αρχές της δεκαετίας του 2000 όταν λόγω αύξησης του κόστους, κάποιες επιχειρήσεις έκλεισαν και άλλες παρασύρθηκαν στην λογική του χαμηλού εργατικού κόστους των γειτονικών χωρών. Κανένας όμως δεν είχε την δυνατότητα να συνεργαστεί με το υψηλό επίπεδο παραγωγικότητας των Ελλήνων εργαζομένων, αφού είναι κοινά αποδεκτό πως ο έλληνας εργαζόμενος είναι 4-5 φορές πιο παραγωγικός από τον βούλγαρο.

Σχετικά με τον βαμβακοπαραγωγό σίγουρα το μεγάλο πρόβλημα είναι η μείωση του κόστους παραγωγής, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσα από υγιείς συνεταιρισμούς ή Ομάδες Παραγωγών που θα λειτουργούν απελευθερωμένα από κομματικά κριτήρια. Μέσα από αυτό το σχήμα θα μπορούν να διαπραγματευθούν καλύτερα τα αγροεφόδια, να προσεγγίσουν για καλύτερες τιμές τους μεταποιητές, ενώ μπορούν να διασφαλίσουν την ποιότητα του προϊόντος μέσα από την συμβολαιακή γεωργία. Όσον αφορά στον εφιάλτη των τελευταίων ετών, το πράσινο σκουλήκι, αν ακολουθήσουν τις οδηγίες που δίνει η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Π.Ε. Λάρισας, τότε τα αποτελέσματα μπορεί να είναι ενθαρρυντικά».                                      

ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

Σε περίοδο περισυλλογής βρίσκονται οι βαμβακοπαραγωγοί στην Ελλάδα, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς από την μία έχουν απογοητευτεί από τις χαμηλές τιμές της αγοράς που ουσιαστικά έχουν συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους της καλλιέργειας και από την άλλη γνωρίζουν τις ανοδικές τάσεις που θα κυριαρχήσουν στην αγορά αν το βαμβάκι γίνει περιζήτητο.  

Μια πρώτη γεύση της παγκόσμιας τάσης παίρνουμε από το νότιο ημισφαίριο και την Αυστραλία, όπου εκεί οι αγρότες ολοκλήρωσαν προ πολλού την σπορά των εαρινών καλλιεργειών , με τις εκτάσεις του βαμβακιού να υποχωρούν κατά 30%.

Πολλοί αναλυτές θεωρούν πως με τις τιμές του καλαμποκιού να παραμένουν υψηλές την άνοιξη του 2013 και του βαμβακιού στο κανάλι των 70-75 σεντς ανά λίμπρα, το πιο πιθανό σενάριο είναι οι εκτάσεις του βαμβακιού να μειωθούν προς όφελος του καλαμποκιού. Αυτό βέβαια θα έχει ως αποτέλεσμα το καλαμπόκι να πιεστεί από την αυξημένη παραγωγή και το βαμβάκι να κινηθεί ξανά στα επίπεδα των 80-90 σεντς ανά λίμπρα. Σύμφωνα με την έκθεση, οι τρέχουσες τιμές της αγοράς είναι χαμηλές και αποθαρρύνουν τους παραγωγούς από την σπορά, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων ίνας βαμβακιού. Οι υψηλές τιμές του καλαμποκιού και του σόργου, φαίνεται τελικά πως κατάφεραν να κερδίσουν στον ανταγωνισμό μεταξύ των εαρινών καλλιεργειών στην Αυστραλία, κάτι που είναι πιθανό να συμβεί και στο βόρειο ημισφαίριο με το καλαμπόκι και τον ηλίανθο.

Γ. Ρούστας