Από την Άννα Βαγενά

Την ίδια στιγμή που η ελληνική Κυβέρνηση λοιδορείται για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, καλό θα ήταν να εξετάσουμε τα δεδομένα:

Δεν είναι είδηση ότι η Ελλάδα βιώνει τις οξύτερες συνέπειες της προσφυγικής κρίσης. Ενδεικτικά, τον Ιανουάριο του 2016 έφτασαν στην Ευρώπη 54.518 πρόσφυγες και μετανάστες. Η Ελλάδα υπήρξε σημείο α’ υποδοχής για 50.668 απ’ αυτούς, χωρίς –μάλιστα– να έχουν αρχίσει να λειτουργούν ακόμα τα περίφημα hotspots.

Βάσει στοιχείων του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, η Μεσόγειος έγινε κενοτάφιο ψυχών με 3.700 αθώα θύματα (2015).

Το λιμενικό μας έχει διασώσει τους τελευταίους μήνες 150.000 ανθρώπους. Οι κάτοικοι των νησιών μας έχουν προταθεί για το Νόμπελ Ειρήνης από μισό εκατομ. απλούς πολίτες και αρκετούς νομπελίστες.

Από το καλοκαίρι του 2015 έως σήμερα έχουμε διαχειριστεί πλήρως (υποδοχή, ταυτοποίηση, στέγαση, διεκπεραίωση) ροές 900.000 ανθρώπων, εκ των οποίων 500.000 ήταν Σύριοι πρόσφυγες.

Η επιμονή της Κυβέρνησης έφερε το πρόβλημα των διακινητών στο προσκήνιο. Μεγάλο στοίχημα: να τεθεί η Τουρκία και η Ευρώπη προ των ευθυνών τους.

ΕΥΡΩΠΗ

Επιτέλους Βρυξέλλες και εταίροι έχουν χωνέψει ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό-ιταλικό ή μαλτέζικο αλλά ευρωπαϊκό.

Αρχικά, τον Σεπτέμβριο του 2015 αποφασίστηκε σε επίπεδο υπουργών Εσωτερικών της Ένωσης η μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ουγγαρία που είναι οι τρεις κυριότερες χώρες διέλευσης. Μετά από εσωτερικές εντάσεις και προστριβές, αποφασίστηκε το πρόγραμμα να καλύψει τελικά 66.000 πρόσφυγες.

Ωστόσο μέχρι σήμερα μόλις 227 έχουν μετεγκατασταθεί και άλλοι 200 περίπου βρίσκονται υπό τακτοποίηση.

Παράλληλα, το κόστος διαχείρισης του προσφυγικού για την ΕΕ ανέρχεται στο ποσό των 27 δισεκατομ. ευρώ (προγνωστικά 2016).

Για την Ελλάδα η ίδια πρόγνωση μιλά για 600 εκατομ. ευρώ. Απ’ αυτά, η ΕΕ έχει εγκρίνει μέχρι σήμερα συνολικά μόλις 33 εκατομ. για την Ελλάδα και μερικά έκτακτα κονδύλια που δεν υπερβαίνουν τα 29 εκατομ. ευρώ.

Τι κάνουν όμως οι εταίροι μας; Μιλούν άραγε με ενιαία φωνή; Ας δούμε μερικά στοιχεία:

«ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΟΙ»

Η Γερμανία, που ήδη τον Σεπτέμβρη που μας πέρασε είχε επιβάλει έκτακτο συνοριακό έλεγχο για τον περιορισμό των ροών, υιοθετεί το δόγμα «κάντε hotspots και τα ξαναλέμε». Όμως η απόφαση για τα hotspots είναι νεότερη της απόφασης για μετεγκατάσταση. Ενδεικτικά, στη γειτονική Ιταλία, με ικανοποιητικό αριθμό hotspots (Pozzallo, Porto Empedocle, Trapani, Augusta, Taranto), ο ρυθμός απορρόφησης έναντι της Γερμανίας είναι μόλις 3/1. Σημειωτέον την ώρα αυτή ο ρυθμός άφιξης προσφύγων στη Γερμανία έχει μειωθεί κατακόρυφα (7.000 λιγότερες αφίξεις ανά ημέρα), στην Ελλάδα ο ρυθμός εισόδου πολλαπλασιάστηκε.

Το μακρινό Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία δεν μετέχουν, ενώ η Δανία κατάσχει προσφυγικά περιουσιακά στοιχεία ετοιμάζοντας τον δρόμο για καταδίκη της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων.

«ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ»

Στην Τσεχία διά στόματος του Προέδρου Ζέμαν δηλώνεται ότι οι πρόσφυγες είναι όλοι οικονομικοί μετανάστες, φορείς ασθενειών και τρομοκράτες. Στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης αντιτάχθηκε και ο ΥΠΕΣ Μ. Τσόβανετς θεωρώντας ότι είναι παράλογο (!).

Άλλες κεντρο-ευρωπαϊκές δημοκρατίες, παραβιάζουν καταφανώς τα θεμελιωδέστερα των ευρωπαϊκών θεσμίων διακηρύσσοντας ότι θα δεχτούν μόνον 200 χριστιανούς πρόσφυγες (Σλοβακία, πρωθυπουργός Ρ. Φίκο) ή ότι η Ευρώπη πρέπει να απομονώσει σε «αποθήκες ψυχών» μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων τους πρόσφυγες, για να μην γίνουν οι χώρες της ευρωπαϊκής Δύσης «προσφυγικά πάρκινγκ» (Ουγγαρία, πρωθυπουργός Β. Όρμπαν).

ΤΟΥΡΚΙΑ

Όταν η Καγκελάριος Μέρκελ επισκέφτηκε τον περασμένο Οκτώβριο προεκλογικά τον νυν Πρόεδρο Ερντογάν όλοι οι αναλυτές μίλησαν για σαφή υποστήριξη του Βερολίνου. Οι δεσμεύσεις που μονομερώς ανακοίνωσε η κ. Μέρκελ αφορούσαν οικονομική ενίσχυση, κατάργηση της visa και εμβάθυνση της ενταξιακής διαδικασίας.

Τον Νοέμβριο 2015 και παρά τις ιταλικές αντιρρήσεις, καθώς ο Ματέο Ρέντσι δεν δίστασε να μιλήσει για γερμανική ηγεμονία στις εξωτερικές υποθέσεις της ΕΕ, ολοκληρώθηκε η συμφωνία χρηματοδότησης της Τουρκίας για τους πρόσφυγες.

Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου κ. Αβραμόπουλου (8/2/2016), η Τουρκία θα πάρει 3 δισεκατομ. ευρώ, τα οποία είναι διαθέσιμα από 4/2/2016, για τη διαχείριση του προσφυγικού (στέγαση, σίτιση, λοιπές δομές).

Παράλληλα, ο Τούρκος πρωθυπουργός Νταβούτογλου νωρίτερα τον Ιανουάριο ζήτησε 9 εκατομ. δολάρια επιπλέον από τη διεθνή κοινότητα για την ενίσχυση των Συρίων προσφύγων.

Η Τουρκία ζητά με νόημα τη βοήθεια του ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσει τη μάστιγα των διακινητών, την ίδια στιγμή που τα σύνορά της προς την Ελλάδα παραμένουν διάτρητα. Ενδεικτικά για τους μήνες Δεκέμβριο 2015 – Ιανουάριο 2016 ο ρυθμός περατότητας των τουρκικών συνόρων προς την Ελλάδα αυξήθηκε στο 13%.

Πιο αποτελεσματική είναι όμως η γειτονική χώρα στην περιφρούρηση των τουρκο-συριακών συνόρων, όπου από τις 6/2/2016 έχουν συγκεντρωθεί δεκάδες χιλιάδες Σύριοι πρόσφυγες, μετά την επίθεση του Άσαντ στο Χαλέπι, τους οποίους η τουρκική συνοριοφυλακή έχει εγκλωβίσει στη νεκρή ζώνη, χωρίς να ανοίγει το πέρασμα του Κιλίς. Ισχυρίζεται, μάλιστα, η τουρκική κυβέρνηση ότι μπορεί να φροντίσει για τους «αδελφούς» (όπως τους αποκαλεί) Σύριους χωρίς να τους επιτρέψει να εισέλθουν στο έδαφός της.

Καταλήγοντας πρέπει να έχουμε κατά νου το εξής: η χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι ανεξαιρέτως πολιτικής τοποθέτησης ότι το θέμα είναι εθνικό και όχι κομματικό. Εάν όλες οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου δεν ενεργήσουμε συντονισμένα η χώρα θα βρεθεί σε αδιέξοδο. Ίσως, μάλιστα, σ’ αυτό να προσβλέπουν και κάποιες δυνάμεις. Αν αναλάβουν τις ευθύνες τους όλες οι πολιτικές δυνάμεις με γνώμονα το συμφέρον και το μέλλον της χώρας μας.

Σίγουρα δεν προκάλεσαν οι ελληνικές κυβερνήσεις τις συρράξεις στη Μ. Ανατολή. Άλλες δυνάμεις εντός και εκτός Ευρώπης φέρουν την ευθύνη, δυστυχώς όμως εμείς τις υφιστάμεθα και καλούμαστε να τις διαχειριστούμε. Να είστε δε βέβαιοι ότι μέσα σ’ αυτόν το πρωτόγνωρο κύμα ανθρώπινου πόνου, η Ελλάδα έχει σταθεί, όσο επιτρέπουν οι δυνάμεις της, στο ύψος των περιστάσεων. Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, ξεκαθάρισε πριν λίγες μέρες ότι δεν τίθεται θέμα GREXIT από τη Schengen.

Η Άννα Βαγενά, είναι βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ