Του Δημήτρη Βάλλα

Μοιραία ατυχήματα με ελικόπτερα τύπου Agusta Βell 212 που τα τελευταία χρόνια βύθισαν την Ελλάδα στο πένθος, τρία τα πιο γνωστά στις ένοπλες δυνάμεις και εάν σε αυτά προστεθεί και το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ πάλι Agusta Bell, αλλά μικρότερο και διαφορετικού τύπου, που κατέπεσε στην Ικαρία γίνονται τέσσερα και ο θρήνος μεγαλώνει.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή:

IMIA: Στις 04.30 τα ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου του 1996, ελικόπτερο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απονηώθηκε από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο». Οι καιρικές συνθήκες ήταν άσχημες. Αποστολή του ήταν, να επιβεβαιώσει αν υπήρχαν κομάντος του τουρκικού στρατού στη μικρή Ίμια. Το πλήρωμα του ελικοπτέρου ανέφερε, ότι εντόπισε περί τους 10 με τη σημαία τους.

Λίγη ώρα μετά κι ενώ πετούσε μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος, ανέφερε βλάβη και χάθηκε από τα ραντάρ.

Τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.

Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.

ΠΑΦΟΣ: Ήταν τέσσερις και είκοσι χαράματα της 11ης Ιουλίου του 2002, όταν ένα ελικόπτερο της Εθνικής Φρουράς έκανε πτήση έξω απ' την αεροπορική βάση της Πάφου στη Μεγαλόνησο.

Ξαφνικά οι χειριστές χάνουν τον έλεγχο. Το Augusta Bell πέφτει στο έδαφος. Νεκρός ανασύρεται ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, ο αντιστράτηγος Ευάγγελος Φλωράκης, από τους εμπνευστές και ο πλέον ένθερμος οπαδός του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος της Κύπρου και της Ελλάδας.
Μαζί με τον Ευάγγελο Φλωράκη, σκοτώθηκαν ο τότε διοικητής της Αεροπορίας, ταξίαρχος Στέλιος Δεμέναγας, ο υπασπιστής του αρχηγού, υποπλοίαρχος Νικόλας Γεωργίου, και οι χειριστές του ελικοπτέρου, σμηναγός Πάρης Αθανασιάδης και υποσμηναγός Μιχάλης Σιακαλλής.

ΝΗΣΟΣ ΚΙΝΑΡΟΣ (ΛΕΡΟΣ)

Τραγική κατάληξη είχε το θρίλερ με την εξαφάνιση του ελικοπτέρου του Πολεμικού Ναυτικού, του οποίου το στίγμα χάθηκε από τα ραντάρ τα ξημερώματα της Πέμπτης.

Οι σοροί των δύο εκ των τριών πιλότων εντοπίστηκαν σε πλαγιά απόκρημνης περιοχής της Κινάρου, σε απόσταση περίπου 50 μέτρων από την κορυφή, όπου είχαν βρεθεί τα πρώτα συντρίμμια του ελικοπτέρου. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ήταν σε εξέλιξη νέα επιχείρηση για να περισυλλεγούν οι σοροί, καθώς ήταν δύσκολη η προσέγγισή τους από τις ομάδες που ερευνούν την περιοχή. Τα πτώματα των δύο πιλότων ήταν απανθρακωμένα και δεν μπορούσαν να ταυτοποιηθούν. Οι προσπάθειες συνεχίζονταν για τον εντοπισμό του τρίτου αξιωματικού που επέβαινε στη μοιραία πτήση, αν και θεωρείται ως πιθανότερη εκδοχή να είναι και αυτός νεκρός.

Το ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού ήταν τύπου ΑΒ-212, και κατέπεσε βορειοδυτικά της νήσου Κινάρου, κοντά στη Λέρο, ενώ σε αυτό επέβαιναν οι τρεις αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού οι Α. Τουλίτσης (υποπλοίαρχος), Κ. Πανανάς (υποπλοίαρχος) και Ε. Ευαγγέλου (ανθυπασπιστής), όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Άμυνας.

Όπως έγινε γνωστό, ο κυβερνήτης, υποπλοίαρχος Αναστάσιος Τουλίτσης γεννήθηκε το 1979, είναι έγγαμος και έχει περισσότερες από 1.300 ώρες πτήσης στα ελικόπτερα. Ο συγκυβερνήτης, υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Πανανάς γεννήθηκε το 1982, είναι έγγαμος με παιδιά και ο ναυτίλος ανθυπασπιστής Ελευθέριος Ευαγγέλου γεννήθηκε το 1980 και επίσης έχει παιδιά.

ΙΚΑΡΙΑ

Το βράδυ της Δευτέρας 10 Φεβρουαρίου 2003 και ώρα 21:50, ο υπάλληλος του γραφείου Επιχειρήσεων της HELITALIA έλαβε αίτηση από το Κέντρο Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ για εκτέλεση αεροδιακομιδής με ελικόπτερο από τη νήσο Ικαρία στη νήσο Σάμο. Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αποτελούμενο από τον κυβερνήτη, τον συγκυβερνήτη, τον ιατρό και τον διασώστη του ΕΚΑΒ, έλαβε την εντολή για την εκτέλεση της αεροδιακομιδής. Ο κυβερνήτης αποδέχθηκε την αποστολή και υπέγραψε τα σχετικά έγγραφα αφού ήλεγξε τον καιρό και τις υπόλοιπες παραμέτρους της πτήσης.

Το ελικόπτερο απογειώθηκε από το Αεροδρόμιο Μυτιλήνης με προορισμό το Αεροδρόμιο της Ικαρίας στις 23:30. Στις 00:08’:55’’ το ελικόπτερο επικοινώνησε για τελευταία φορά με τον ΠΕΑ (Πύργος Ελέγχου Αεροδρομίου) Ικαρίας.

Στη συνέχεια ουδείς είχε επικοινωνία με το ελικόπτερο. Αυτόπτης μάρτυρας στον χώρο στάθμευσης των αεροσκαφών του Αεροδρομίου της Ικαρίας έβλεπε τα φώτα του λίγο πριν μετακινηθεί πίσω από τους λόφους. Η οπτική επαφή του μάρτυρα με το ελικόπτερο δεν επανακτήθηκε έκτοτε.

Την 00:32 οι Υπηρεσίες Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας κήρυξαν το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ σε «φάση κινδύνου». Εν συνεχεία στις 00:51 το ΕΚΣΕΔ (Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης) εξέδωσε εντολή για έρευνα και διάσωση με ένα αεροπλάνο C-130 και ένα ελικόπτερο SUPER PUMA στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της νήσου Ικαρίας.

Την 27-02-03 το ελικόπτερο εντοπίσθηκε σε απόσταση 1,2 ΝΜ από την ακτή της Ικαρίας και σε βάθος 78m. Το ατύχημα είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο και των τεσσάρων μελών του πληρώματος.

Το ελικόπτερο ήταν τύπου AGUSTA A109E POWER.

ΑΝΘΥΠΟΒΡΥΧΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

To Agusta Bell 212 είναι τύπος ελικοπτέρου το οποίο στο Πολεμικό Ναυτικό χρησιμοποιείται σε επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου, όπου χρησιμοποιούνται πολεμικά πλοία επιφανείας, αεροσκάφη, ελικόπτερα ή άλλα υποβρύχια, για την έρευνα, τον εντοπισμό, την παρακολούθηση, παρεμπόδιση ή καταστροφή των υποβρυχίων του αντιπάλου. Γενικά, έχει σκοπό την αποστέρηση στον αντίπαλο της ικανότητας να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά το υποβρυχιακό δυναμικό του.

Έχει πλήρωμα 2+1 άτομα και μπορεί να μεταφέρει συνολικά 14 άτομα. Έχει μήκος 12,92 μ. και πλάτος 2,65 μ. Μπορεί να φθάσει σε ταχύτητα τα 240 χλμ./ώρα. Στην Ελλάδα η παραλαβή του έγινε το 1979 και χρησιμοποιείται αρκετά συχνά σε συνδυαστικές ασκήσεις με φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού, με βασική αποστολή την εξουδετέρωση του συστήματος sonar των υποβρυχίων του εχθρού.

Ο συγκεκριμένος τύπος πέταξε για πρώτη φορά το 1968, σχεδιασμένος για τις καναδικές ένοπλες δυνάμεις. Από το 1971, το 212 αναπτύχθηκε για μία πλειάδα εμπορικών εφαρμογών. Μία από τις πρώτες χρήσεις του ελικοπτέρου ήταν η υποστήριξη εξέδρων άντλησης πετρελαίου. Σήμερα το 212 χρησιμοποιείται για δασικές επιχειρήσεις, θαλάσσια έρευνα και διάσωση καθώς και εφοδιασμός αποστολών στον Αρκτικό Κύκλο.