Φοροαπαλλαγές μέσω συναλλαγών με πλαστικό χρήμα, φορολόγηση κατοικιών που ενοικιάζονται με Airbnb, «φιλοξενούμενοι» είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία στα οποία οι λογιστές εφιστούν την προσοχή, ενώ την ίδια στιγμή ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουν στις δηλώσεις τους όσοι δηλώνουν έσοδα από αγροτική δραστηριότητα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και οι κάτοκοι εξωτερικού.

Η φοροτεχνικός Μαρία Ρέντζιου, μιλά στην «Ε» για το τι πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι και πώς θα πρέπει να κινηθούν, ώστε να μη ζημιωθούν από λάθη κατά τη συμπλήρωση της φορολογικής τους δήλωσης.

-ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιοι είναι οι νέοι κωδικοί που έχουν προστεθεί στο φετινό Ε1;

-ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Φέτος οι φορολογούμενοι θα διαπιστώσουν, ότι απαραίτητο στοιχείο είναι η δήλωση e-mail κατά την επικαιροποίηση των στοιχείων τους, κατά την είσοδο της εφαρμογής, υπάρχουν οι Κωδικοί 007-008 που συμπληρώνονται από όσους φιλοξενούν ενήλικες και εκτός εκείνων του πίνακα 8 (Στοιχεία εξαρτώμενων μελών φορολογούμενων). Υπάρχει προσθήκη ως υποχρεωτικό πεδίο ο Κωδικός 208 «Τ.Κ.» στον πίνακα 5 που δηλώνονται οι κατοικίες για τον προσδιορισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης. Προσθήκη Κωδικών 429-430 με τίτλο «πληροφοριακά στοιχεία-χρηματικά ποσά που δεν μειώνουν την ετήσια δαπάνη». Οι φορολογούμενοι φέτος θα δουν και πάλι ενεργοποιημένους του Κωδικούς 049-050 που αφορούν δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών, οι γνωστοί σε όλους μας κωδικοί «αποδείξεων». Φέτος δε θα υπάρχουν προς συμπλήρωση οι κωδικοί 051-052 (ιατρικές δαπάνες). Έχουμε κάποιες λεκτικές αλλαγές κωδικών όχι ουσίας.

-ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι θα πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση του εντύπου Ε1 σε συνδυασμό των νέων κωδικών;

-ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι φορολογούμενοι και ειδικά οι ιδιώτες, θα πρέπει να επιστήσουν την προσοχή τους, στη σειρά υποβολής των δηλώσεων των φιλοξενούμενων τους και όσων τους φιλοξενούν. Στα πρώτα δοκιμαστικά, γιατί πρέπει να ομολογήσουμε ότι η υποβολή γίνεται με μεγάλη επιφύλαξη και μεγάλο φόρτο εργασίας από τα γραφεία μας, αυτή την περίοδο, διαπιστώθηκαν τα εξής:

Αν ο κύριος του ακινήτου, ξεκινήσει την υποβολή της φορολογικής του δήλωσης, την αποθηκεύσει προσωρινά και δεν έχει συμπληρώσει τον ΑΦΜ του φιλοξενούμενου του, στην πρώτη σελίδα στον Κωδικό 007-008, τότε ο φιλοξενούμενος δεν μπορεί να προχωρήσει στην υποβολή της δικής του φορολογικής δήλωσης. Θα πρέπει ο πρώτος να μπει να το δηλώσει και εν συνεχεία ο φιλοξενούμενος, να το αποδεχθεί και έτσι να μπορούν και οι δύο να προχωρήσουν στην οριστικοποίηση. Το ίδιο δεν ισχύει όπως διαπιστώθηκε, αν πρώτος ο φιλοξενούμενος ξεκινήσει την υποβολή, δηλώσει τον ΑΦΜ που τον φιλοξενούσε και απλά ο κύριος του ακινήτου θα το δει ως μήνυμα για αποδοχή και δε θα απαιτείται από εκείνον η συμπλήρωση, αλλά μόνο η αποδοχή.

Σε περίπτωση άρνησης, ενός εκ των δύο (δίχως να το ‘χω κάνει στην πράξη, προς το παρόν, γιατί όπως ανέφερα όλα είναι πιλοτικά και δίχως καμία διευκρίνιση για αυτή τη διαδικασία από τις αρμόδιες υπηρεσίες), προφανώς η δήλωση θεωρώ του φιλοξενούμενου που θα απορριφθεί από τον κύριο του οικήματος που τον φιλοξενεί, θα επιφέρει έλεγχο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. και την ΑΑΔΕ. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και με πλήρη συναίσθηση ότι γενικά, η φορολογική μας δήλωση είναι υπεύθυνη δήλωση, να μην βιαστούν να αντιγράψουν τις περσινές τους δηλώσεις, θεωρώντας ότι θα κυλίσει ομαλά ακόμα και αν εκδοθεί εκκαθαριστικό, κανένας δεν τους εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει ανάκληση της δήλωσης ή πρόσκληση για έλεγχο.

Σε αυτό τα σημείο θα ήθελα από εμπειρία να διευκρινίσω ότι η ανάγκη αυτών των κωδικών προήλθε από το «φιάσκο» των φιλοξενούμενων «μαϊμού» που ανακαλύφθηκαν κατά την υποβολή της φετινής αίτησης για το μέρισμα. Δυστυχώς οι αρχές, προκειμένου να ελέγχουν όλο αυτό, μας βάζουν σε μια διαδικασία που θα κοστίσει πολύτιμο χρόνο, στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, γιατί ο κάθε φορολογούμενος, είτε υποβάλει μόνος τη δήλωση, είτε όχι απαραίτητα στον ίδιο φοροτεχνικό. Θα πρέπει κατά την άποψή μου πάντα, να τηρηθεί η διαδικασία χωρίς να «κλειδώνει» το δικαίωμα υποβολής και εφόσον διαπιστωθούν παρατυπίες, με άρνηση καταγγελία, να καλέσουν για έλεγχο τότε τους φορολογούμενους. Μιλώντας από τη δική μας πλευρά ως φοροτεχνικοί, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν μπορεί να τηρηθεί μια τέτοια διαδικασία και να υπάρχει ομαλή υποβολή των φετινών δηλώσεων και στον ελάχιστο χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας.

Να πούμε ότι απαιτείται η δήλωση e-mail. Δυστυχώς όλοι οι φορολογούμενοι δεν διαθέτουν και είναι ένα νέο στοιχείο, όπου συνήθως δηλώνουν οι φοροτεχνικοί τους, το δικό τους. Θεωρώ ότι θα πρέπει να συμβαίνει αυτό με μεγάλη επιφύλαξη πλέον, γιατί το Υπουργείο δεν απαιτεί τυχαία το προσωπικό e-mail, αλλά προκειμένου να ενημερώνει τον φορολογούμενο, ίσως αύριο-μεθαύριο για τυχόν έλεγχο ή και κατάσχεση, με συνέπεια να χαθούν προθεσμίες πολύ σημαντικές. Η μόνη λύση ίσως για κάποιες κατηγορίες φορολογούμενων πχ. ηλικιωμένων, να δηλωθεί κάποιου κοντινού προσώπου και να ευχόμαστε να μην συμβεί τίποτα από αυτά.

Για να πούμε και κάποια πράγματα για τους κωδικούς των δαπανών, οι φορολογούμενοι θα διαπιστώσουν ότι οι κωδικοί 049-050, είναι ναι μεν ανοιχτοί και κατά την εφαρμογή το υπουργείο ενημερώνει ότι: «τα παραπάνω ποσά δαπανών συμπληρώνονται για Υπόχρεο και Σύζυγο/Μ.Σ.Σ. μετά την αφαίρεση των δαπανών που δεν μειώνουν τον φόρο». Δεν θα το αναλύσουμε πολύ, απλά θα σας πω ότι ενδέχεται να μην έχουν καταχωρηθεί όλα τα ποσά, που έχουν χρεωθεί μέσω καρτών και να απαιτείται και η χειρόγραφη καταχώρηση, αν δηλωθούν ποσά διαφορετικά, από εκείνα του συστήματος, ενδέχεται και πάλι η δήλωση να πάει για έλεγχο, που εκεί θα πρέπει να προσκομισθούν οι αποδείξεις σε έντυπη μορφή. Φέτος οι ιατρικές δαπάνες δεν έχουν έκπτωση του φόρου αλλά συμπεριλαμβάνονται για την κάλυψη του αφορολόγητου.

-ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες αλλαγές έχουν γίνει στα υπόλοιπα έντυπα Ε2 και Ε3 και τι αλλάζει για τις επιχειρήσεις;

-ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το υπουργείο έχει προσθέσει στο έντυπο Ε2 δύο νέους κωδικούς 60 και 61 που αφορούν στις βραχυχρόνιες μισθώσεις (τύπου airbnb), θέλοντας προφανώς να αποφύγουν την περσινή ταλαιπωρία, αλλά ταυτόχρονα και στο διαχωρισμό εκείνων των εσόδων, όπου ναι μεν δεν αλλάζει κάτι στον τρόπο φορολόγησής τους, όμως ενδέχεται αν δεν έχουν υποβληθεί τα απαραίτητα μισθωτήρια, στο ΤΑΧΙΣ να βρεθούν προ εκπλήξεων όσοι δεν έχουν τηρήσει τη διαδικασία. Η πλατφόρμα δεν έχει δημιουργηθεί ώστε να πάρουν α/α τα ακίνητα και έτσι πέρα από τη δήλωση των εισοδημάτων από τέτοια δραστηριότητα απαιτείται υποχρεωτικά η υποβολή μισθωτηρίου συμβολαίου. Η μη υποβολή επιφέρει 100 ευρώ πρόστιμο ανά μισθωτήριο.

Οι επαγγελματίες φέτος όπως και οι συνάδελφοι λογιστές - φοροτεχνικοί βρίσκονται ήδη μπροστά στο νέο έντυπο Ε3 που θα υποβάλουν όλοι επιτηδευματίες, με έναρξη στην εφορία βάση της ΠΟΛ.1072/2018. Το έντυπο έχει αλλάξει ριζικά, στην πρώτη σελίδα του υπάρχουν προσυμπληρωμένα τα POS και όσα στοιχεία διαθέτει το μητρώο της εφορίας (π.χ. ΚΑΔ, υποκαταστήματα). Το έντυπο πρέπει να υποβληθεί από όλους, όσοι έχουν κάνει έναρξη, ακόμα και αν δεν έχουν καθόλου έσοδα ή δαπάνες στη χρήση του 2017.

Βασικό είναι και το e-mail «Ενεργές Ηλεκτρονικές Διευθύνσεις Αλληλογραφίας Επιχείρησης» κωδ 042 για τις επιχειρήσεις φέτος, κατηγορηματικά η ΑΑΔΕ θέλει ΜΟΝΟ του επιχειρηματία, όχι του λογιστή φοροτεχνικού, όχι του δικηγόρου ή κάποιου τρίτου. Σε αυτό το σημείο να ενημερώσουμε τους φορολογούμενους, που ενδεχομένως να μην έχουν κάποιον φοροτεχνικό λογιστή να τους τηρεί τα βιβλία, ότι με ανακοίνωση της ΑΑΔΕ, θα εφαρμοστεί η ΠΟΛ.1008/19.1.2011 έτσι εφόσον η επιχείρηση με εμπορία ή μικτή ξεπέρασε τα 100.000 ευρώ τζίρο και αντίστοιχα 50.000 ευρώ για παροχή υπηρεσιών, απαιτείται το έντυπο να υποβληθεί με τους κωδικούς του ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ λογιστή και ΟΧΙ με του ίδιου του επαγγελματία.

Μεγάλη προσοχή στις συνδεδεμένες επιχειρήσεις και πότε συμπληρώνουμε τους κωδικούς αυτούς. Ενώ φέτος θα δούμε να ζητάνε τα «Στοιχεία Συνεργαζόμενων Ηλεκτρονικών Πλατφορμών» κωδ 045. Εδώ θα πρέπει να δηλώσουν οι επιχειρήσεις τα site, που έχουν προωθήσει προϊόντα τους ή έχουν διαφημιστεί. Προφανώς οι πληροφορίες που θα δοθούν θα συνδεθούν μελλοντικά με ελέγχους, μέσω αυτών των ιστοσελίδων για αδήλωτα έσοδα ή τέλη που δεν έχουν αποδοθεί από τις διαφημίσεις.

Από την άλλη ο κωδ.039 «Ενεργές Ιστοσελίδες Επιχειρήσεις» δεν αφορά στα e-shop μόνο, αλλά σε όλες τις σελίδες www. που διαθέτει για οποιονδήποτε σκοπό η κάθε επιχείρηση.

Μπορούμε να μιλάμε πολλές ώρες για το έντυπο Ε3, ας κρατήσουν όλοι οι επιχειρηματίες ότι δεν είναι «αθώο» και θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν νόμιμο, έμπειρο λογιστή-φοροτεχνικό, εφόσον δεν διαθέτουν, πριν την υποβολή, άσχετα αν υπάρχει η δέσμευση να υπογράψει ή όχι το έντυπο Ε3.

ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ

- ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες αλλαγές και τι θα πρέπει να προσέξουν οι επαγγελματίες και μη που έχουν αγροτικό εισόδημα;

- ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι με αγροτικά εισοδήματα μισθωτοί, συνταξιούχοι ή επαγγελματίες ειδικού ή κανονικού καθεστώτος, θα πρέπει όπως και πέρσι εφόσον έχουν να δηλώσουν αγροτικό εισόδημα να υποβάλουν έντυπο Ε3.

Όμως αν και το υπουργείο με τη δική του φιλοσοφία, έχει επιτρέψει σε «αφανείς» και ανένταχτους αγρότες, δίχως έναρξη στο μητρώο της Εφορίας να μπορούν να υποβάλουν το έντυπο, θα πρέπει να τους θυμίσουμε τα εξής:

Από 01/01/2017 δεν υπάρχει ουσιαστικά «αφανής» αγρότης, τόσο για τον ΦΠΑ, όσο και για τον ΕΦΚΑ, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει για τη φορολογία εισοδήματος. Μπορεί δηλαδή να μην έχει τις προϋποθέσεις, που τον δεσμεύουν να κάνει έναρξη, γιατί δεν παίρνει επιδότηση ή να έχει ένα μικρό εισόδημα π.χ. από πώληση λαδιού, αλλά αυτό δε τον απαλλάσσει από την υποχρέωση να κάνει έναρξη έστω στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ. Εκτίμησή μας είναι ότι όσοι φορολογούμενοι δηλώσουν φέτος αγροτικά εισοδήματα και είναι συνταξιούχοι πρέπει να προσέχουν, αν στο παρελθόν δε δήλωναν, γιατί ενδέχεται να απαιτηθεί από τον ΕΦΚΑ η καταβολή εισφορών ΕΦΚΑ-ΟΓΑ και το χειρότερο σενάριο, να μειωθεί η σύνταξή τους στο 60% πέρα από τα πρόστιμα στην εφορία για εκπρόθεσμη έναρξη. Δεν αναφέρομαι φυσικά στις εξαιρέσεις των συνταξιούχων ΟΓΑ ή όσων ασκούσαν ήδη το επάγγελμα και είχαν εισοδήματα πριν την ψήφιση του Νόμου Κατρούγκαλου.

«Αφανής» αγρότης, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι ένας επαγγελματίας, διότι για εκείνον θεωρείται πρόσθετη δραστηριότητα. Και να επιστήσουμε την προσοχή αν έχουν απαλλαγή ΦΠΑ μικρών επιχειρήσεων έως 10.000 ευρώ και με ένα εισόδημα από αγροτικά το ξεπερνάνε, θα υποχρεωθούν στην επανένταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Επίσης λόγω ασυμβίβαστου, αγροτικά εισοδήματα δεν μπορούν να δηλώσουν αν δεν έχουν άδεια από τον σύλλογό τους π.χ. δικηγόροι. Και όσοι γιατροί ασκούν αγροτικές δραστηριότητες λαμβάνουν επιδοτήσεις ή εισπράττουν έσοδα από παράλληλη δραστηριότητα ακόμα και αν τους το επιτρέπει ο σύλλογός τους, εφόσον δεν έχουν ενταχθεί στον ΦΠΑ, θα πρέπει δηλώνοντας αγροτική δραστηριότητα, να ενταχθούν και εκείνοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Στην «τσιμπίδα» πιάνονται και οι δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν νόμιμα δεύτερη δραστηριότητα και εκείνοι έχουν την υποχρέωση της έναρξης και φυσικά την καταβολή φόρου και ΕΦΚΑ.

Κλείνοντας για τους αγρότες, να κάνουμε μια αναφορά στους κωδικούς του Ε1 037-038 που ταλαιπώρησαν πέρσι τόσο τους φορολογούμενους αγρότες κατ’ επάγγελμα και τους φοροτεχνικούς τους. Οι κωδικοί αυτοί, δυστυχώς δεν συμπληρώνονται από εμάς ούτε από το Υπουργείο Οικονομικών, είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Εκείνοι θα αποστείλουν τα αρχεία στην ΑΑΔΕ και εν συνεχεία θα φορτωθούν στις δηλώσεις ως προσυμπληρωμένοι κωδικοί, με όσους θεωρούνται ότι έχουν την ιδιότητα του κατ’ επάγγελμα αγρότη ώστε να έχουν και τις αντίστοιχες απαλλαγές του αφορολόγητου (και βασική προϋπόθεση φυσικά να έχουν αφορολόγητο είναι να έχουν καλύψει τις δαπάνες στους κωδικούς 049-050).

Όσοι αγρότες είχαν απολέσει πέρσι το δικαίωμα να χαρακτηρισθούν ως κατ’ επάγγελμα, μπορούν φέτος να ενταχθούν εφόσον τηρούν τις προϋποθέσεις. Την ιδιότητα ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, την δίνει αποκλειστικά και μόνο το Υπουργείο Ανάπτυξης όχι ο φορολογούμενος ή ο φοροτεχνικός του κατά δήλωση.

- ΕΡΩΤΗΣΗ: Όσοι έχουν εισοδήματα στο εξωτερικό θα πρέπει να τα δηλώσουν στη φορολογική τους δήλωση; Μπορεί κάποιος να είναι κάτοικος εξωτερικού και να δηλώνει αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα;

- ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πέραν, από τους κατοίκους εξωτερικού που έχουν ήδη κάνει τις διαδικασίες και για το έτος 2017 και πριν, εφόσον διαμένουν άνω των 183 ημερών στο εξωτερικό ή όσους έχουν αιτηθεί και έχουν προθεσμία να φέρουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά έως τις 10.09.2018 είναι υποχρεωμένοι ως κάτοικοι Ελλάδας, να δηλώσουν το παγκόσμιο εισόδημά τους, από οποιαδήποτε πηγή και να φορολογηθούν στην Ελλάδα. Όσοι δεν έχουν κάνει την αλλαγή στο μητρώο της εφορίας τους, φρόνιμο είναι να κάνουν τη διαδικασία, γιατί η υποβολή μηδενικής δήλωσης, δεν τους εξασφαλίζει ότι δε θα βρεθούν, να πρέπει να καταβάλουν φόρους στο μέλλον στην Ελλάδα. Τέλος τόσο για αγρότες όσο και για οποιονδήποτε επαγγελματία, η νομοθεσία προς το παρόν, δεν κάνει διακρίσεις και θεωρεί ότι εφόσον ασκεί επαγγελματική δραστηριότητα στο εσωτερικό της Χώρας μας, τόπος φορολογίας για το παγκόσμιο εισόδημα, ανεξάρτητα που βρίσκεται η μόνιμη κατοικία του, ακόμα και αν διαμένει εκτός της Χώρας μας πάνω από 183 μέρες, είναι αποκλειστικά η Ελλάδα.

- ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η συμβουλή σας για τους φορολογούμενους προκειμένου να μην βρεθούν να πληρώσουν «χαράτσια» από λάθη ή παραλείψεις;

- ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να φροντίσουν να συμβουλευτούν, έναν ειδικό φοροτεχνικό -λογιστή, να τους αναφέρουν κάθε περίπτωση και να μην εμπιστεύονται μη αδειούχους λογιστές, να υποβάλουν τις φορολογικές τους δηλώσεις, γιατί ότι φαντάζει πλέον απλό και εύκολο ίσως του κοστίσει παραπάνω από την αμοιβή μας, στο μέλλον.

Της Αλεξάνδρας Φωτάκη