Του Γιώργου Νούλη

 Με τα έσοδα να υστερούν δραματικά, τις δαπάνες να ξεφεύγουν και πάλι από τον έλεγχο και την πιστωτική κρίση να προκαλεί νέες επιβαρύνσεις, η εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού κινείται αναμφίβολα σε τεντωμένο σκοινί. Στο πλαίσιο αυτό η φιλολογία που έχει αναπτυχθεί τελευταία για την επικείμενη φορολογική επιδρομή στους ελεύθερους επαγγελματίες και γενικά τους μικρομεσαίους μόνο αβάσιμη δεν είναι. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θεωρεί πως η συγκεκριμένη τάξη, χωρίς να το λέει ανοικτά, φοροδιαφεύγει περισσότερο από τις υπόλοιπες για αυτό θα πρέπει να επανεξετασθούν και κάποιοι ειδικοί τρόποι φορολόγησης, οι οποίοι με τα σημερινά δεδομένα δεν δικαιολογούνται. Συνεπώς το μήνυμα ότι θα βρεθούν στη «δίνη του κυκλώνα» οι μικρομεσαίοι το έχουν εισπράξει και η πρόταση για επαναφορά του μέτρου της περαίωσης των ανέλεγκτων χρήσεων από το ΕΒΕΑ μόνο τυχαία δεν είναι…

 Τι λέει όμως η πρόταση του Επιμελητηρίου, η οποία εστάλη στην ηγεσία του ΥΠΟΙΚ και πως αντιμετωπίζει το θέμα το Υπουργείο;

Πριν αναφερθούμε σ΄αυτά να επισημάνουμε πως επειδή στο τέλος του χρόνου παραγράφονται οι χρήσεις 2000, 2001 και 2002, όλος ο ελεγκτικός μηχανισμός ασχολείται με τις εταιρίες που έχουν υποθέσεις υπό παραγραφή. Μέσα σ΄ αυτές τις εταιρίες όμως πολλές έχουν πτωχεύσει, άλλες τελούν υπό εκκαθάριση και άλλες έχουν διακόψει τις εργασίες τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο έλεγχος είναι ιδιαίτερα δύσκολος και τα όποια έσοδα που βεβαιώνονται, δεν εισπράττονται ποτέ.

Το 2009 όμως παραγράφεται η χρήση του 2003, για την οποία υπάρχουν χιλιάδες ανέλεγκτες επιχειρήσεις, αφού η προηγούμενη περαίωση του νόμου 3259/2004 κάλυπτε μέχρι και τη χρήση του 2002. Θυμίζουμε ότι ο αυτοέλεγχος καλύπτει επιχειρήσεις με τζίρο έως 150.000 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και παρέχοντες υπηρεσίες και μέχρι 300.000 ευρώ για εμπόρους και βιοτέχνες. Οπότε, οι επιχειρήσεις από 300.000 μέχρι 9.000.000 ευρώ έχουν ανέλεγκτες χρήσεις και – αν δε γίνει περαίωση – μπορεί και να μην ελεγχθούν ποτέ.

ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΕΒΕΑ

Υπό αυτά τα δεδομένα, το βασικό χαρακτηριστικό της ρύθμισης που προτείνει το ΕΒΕΑ δεν είναι η «χαριστική» αντιμετώπιση των φορολογουμένων, καθώς βασίζεται στη μέχρι σήμερα διαδικασία ελέγχου που εφαρμόζουν τα ελεγκτικά κέντρα και ως εκ τούτου η υπόθεση περαιώνεται με λογιστικές διαφορές. Το σχέδιο αυτόματης ρύθμισης για το κλείσιμο των ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων 2000-2006 για επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι 5.870.000 ευρώ, που κατέθεσε το Επιμελητήριο είναι το εξής:

1. Οι εκκρεμείς υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ μπορούν να περαιωθούν με την καταβολή πρόσθετων φόρων, οι οποίοι δεν μπορεί να είναι χαμηλότεροι από τα ελάχιστα όρια που ορίζονται για κάθε ανέλεγκτη χρήση.

2. Τα ελάχιστα όρια για τον φόρο εισοδήματος είναι:

* 100 ευρώ για κάθε επιτηδευματία φυσικό πρόσωπο που δεν τήρησε βιβλία ή τήρησε βιβλία α κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

* 200 ευρώ για κάθε ελεύθερο επαγγελματία φυσικό πρόσωπο

* 300 ευρώ για κάθε άλλο επιτηδευματία φυσικό πρόσωπο

* 500 ευρώ για κάθε νομικό πρόσωπο

3. Τα ελάχιστα όρια στον ΦΠΑ είναι:

* 100 ευρώ για επιχειρήσεις και επιτηδευματίες που δεν βαρύνονται με παραβάσεις, οι οποίες έχουν συνέπειες επί του κύρους των βιβλίων

* 200 - 300 ευρώ για επιχειρήσεις που βαρύνονται με παραβάσεις, οι οποίες έχουν επιπτώσεις στο κύρος των βιβλίων

4. Για την περαίωση κάθε ανέλεγκτης χρήσης ο επιπλέον φόρος εισοδήματος που πρέπει να καταβληθεί προσδιορίζεται με την επιβολή φορολογικών συντελεστών κυμαινόμενων από 15% έως 25% επί τεκμαρτών καθαρών κερδών που θα προκύπτουν με την εφαρμογή συντελεστών από 1,5% έως 2,5% επί των ακαθάριστων εσόδων. Συντελεστές 1% έως 2% επί των ακαθάριστων εσόδων θα εφαρμόζονται και για τον προσδιορισμό του επιπλέον ΦΠΑ.

ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΩΣΗ

Γιατί, όμως, οι επιχειρηματίες ζητούν να πληρώσουν το φόρο, που θα τους αναλογεί, από την περαίωση; Αυτό γίνεται για πέντε κυρίως λόγους.

1. Κατ΄ αρχήν κλείνουν χρήσεις, πληρώνοντας, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων– κατά πολύ χαμηλότερο φόρο σε σύγκριση με αυτόν που θα τους βεβαιωνόταν με τη διαδικασία του τακτικού ελέγχου.

2. Ο φόρος της περαίωσης καταβάλλεται άμεσα από τον υπόχρεο, ενώ ο φόρος του τακτικού ελέγχου εισπράττεται δυσκολότερα από τον ελεγκτικό μηχανισμό.

3. Δεν είναι μόνο ο φόρος, που οι επιχειρήσεις γλιτώνουν. Αποφεύγουν πιθανές συνέπειες, που αφορούν το κύρος των βιβλίων τους, από πλαστές και εικονικές πράξεις, ή οφειλές από παρακρατούμενο φόρο και ασφαλιστικές εισφορές. 

4. Η διαδικασία του τακτικού ελέγχου είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, καθώς μπορεί να διαρκέσει από 2 έως και 5 μήνες, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για το λογιστήριο και τη γενικότερη λειτουργία της εταιρείας.

5. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της περαίωσης, οι επιχειρηματίες μπορούν να ζητήσουν την καταστροφή των στοιχείων, που έχουν λάβει και έχουν εκδώσει κατά τις περαιωθείσες χρήσεις, κλείνοντας οριστικά τις όποιες εκκρεμότητες αυτών των χρήσεων.

ΘΑ ΓΙΝΕΙ Η ΠΕΡΑΙΩΣΗ

Τι πιθανότητες υπάρχουν για να γίνει αποδεκτή μια νέα ρύθμιση; Πέρυσι το υπουργείο Οικονομίας και προσωπικά ο κ. Αλογοσκούφης δεν παρέλειπε σε κάθε περίπτωση να αναφέρει ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε ρύθμιση για την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων καθώς τέτοιου είδους ρυθμίσεις αδικούν τους συνεπείς φορολογούμενους.

Τελευταία φορά που αναφέρθηκε στο θέμα ήταν στη συζήτηση του νομοσχεδίου για τη φοροδιαφυγή στα τέλη του 2007, όπου κατηγορηματικά διέψευδε σχετικά δημοσιεύματα τονίζοντας χαρακτηριστικά, ότι «θέλω να καταστήσω σαφές ότι ούτε εξετάζουμε, ούτε πρόκειται να προχωρήσουμε σε οποιασδήποτε μορφής ρύθμιση για την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων. Η φοροδιαφυγή δεν αντιμετωπίζεται με τέτοια μέτρα», τόνισε ο κ. Αλογοσκούφης.

Από τότε όμως μέχρι σήμερα, άλλαξαν πολλά. Η διεθνής κρίση, ο ψηλός πληθωρισμός και η προοπτική άντλησης εσόδων για να ασκηθεί η κοινωνική πολιτική συνιστούν βάσιμους λόγους επαναφοράς του μέτρου της περαίωσης. Για την ώρα, επίσημη τοποθέτηση ή απόρριψη των αιτημάτων για νέα περαίωση δεν υπάρχει αλλά είναι βέβαιο πως αυτό θα γίνει άμεσα…

Σε κάθε περίπτωση πάντως εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η πρόθεση μιας ρύθμισης για την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων έχει και θετικά και αρνητικά. Tο θετικό είναι ότι οι επιχειρήσεις, καθαρές πλέον, θα μπορέσουν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους χωρίς φορολογικές εκκρεμότητες, το δε κράτος να ενισχύσει τα έσοδα τα οποία σήμερα παρουσιάζουν υστέρηση.

Tο αρνητικό είναι ότι οι επιχειρήσεις που θα θελήσουν να συμμετάσχουν στη ρύθμιση θα καταβάλουν ποσά τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για αναπτυξιακούς σκοπούς…