Ήταν οι δεύτεροι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1900 στην «πόλη του φωτός» που για πρώτη φορά συμμετείχαν γυναίκες στη διοργάνωση (στο τένις και στο γκολφ), και τώρα πάλι στο Παρίσι ο γυναικείος αθλητισμός γράφει ιστορία, αφού για πρώτη φορά ο αριθμός αθλητών και αθλητριών που θα μετέχουν στην Ολυμπιάδα του 2024 θα είναι ίσος.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, 35 χώρες δεν είχαν γυναικεία συμμετοχή, σ’ αυτούς του 2000 9 χώρες, ενώ στην Ολυμπιάδα της Αθήνας οκτώ χώρες. Το 2016 το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στους Ολυμπιακούς του Ρίο ήταν 45,6%. Στο Τόκιο ανέβηκε στο 48,8% και στο Παρίσι θα είναι 50%. Το 2024 τα μεικτά αθλήματα θα είναι 22, ενώ στα 28 από τα 32 αθλήματα θα υπάρχει το απόλυτο 50-50. Κάτι τέτοιο θα συμβεί για πρώτη φορά στην ενόργανη γυμναστική, το μποξ και την ποδηλασία. Τα αγωνίσματα από 339 θα μειωθούν σε 329 και οι αθλητές από 11.092 σε 10.500.
Το άθλημα της άρσης βαρών εξακολουθεί να βρίσκεται με το… ένα πόδι εκτός ολυμπιακού προγράμματος, αλλά, προς το παρόν, η μόνη απόφαση που ελήφθη ήταν αυτή της μείωσης των αθλητών (από 190 στο Τόκιο, σε 120 στο Παρίσι). Στη διοργάνωση του 2024, «πρεμιέρα» θα κάνουν το σκεϊτμπόρντινγκ, η αναρρίχηση, το σέρφινγκ και το μπρέικ ντάσινγκ.
Πριν από πολλά χρόνια φάνταζε… εξωπραγματική η συμμετοχή μιας γυναίκας σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Τώρα, όμως, ακόμη και σε αθλήματα που κάποτε θεωρούνταν ανδροκρατούμενα, συμμετέχουν γυναίκες και οι αγώνες τους δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τους αντίστοιχους ανδρικούς. Ο αθλητισμός είναι μία από τις πιο ισχυρές πλατφόρμες για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών και αυτό το μήνυμα αποφάσισε να στείλει η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή.
Για την ιστορική αυτήν απόφαση ζητήσαμε την άποψη πέντε εκπροσώπων του γυναικείου φύλου.

ΛΙΑ ΡΟΓΓΑΝΑΚΗ
(Πρόεδρος Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας)

Όλοι στέκονται στην ίδια αφετηρία και ο ικανότερος φθάνει πρώτος στο τέρμα. Αυτό είναι το αθλητικό πνεύμα και εκφράζει την παροχή ίσων ευκαιριών στον καθένα. Ο αθλητισμός θα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους.
Αν αφήσουμε τις ρητορείες, τελικά ο αθλητισμός καλλιεργεί την ισότητα των δύο φύλων ή εντείνει τις διαφορές τους;
Διακρίσεις, σεξισμός, χάσμα στις αμοιβές, ένας χώρος παραδοσιακά ανδροκρατούμενος, τόσο στη συμμετοχή, όσο και τη λήψη αποφάσεων. Απο την παιδική ηλικία ορισμένα αθλήματα θεωρούνται κατάλληλα για άνδρες (ποδόσφαιρο) και άλλα κατάλληλα για γυναίκες (ρυθμική). Δεν ήταν ποτέ οι διαφορετικές ικανότητες, αλλά οι διαφορετικές ευκαιρίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ενέκρινε ένα πρόγραμμα για τους Αγώνες του 2024 που επικεντρώνεται στην ισότητα των φύλων. Για πρώτη φορά θα συμμετάσχει ίδιος αριθμός αθλητών και αθλητριών, 50% άνδρες και 50% γυναίκες.
Με την απόφαση αυτήν ο αθλητισμός αποδεικνύει πως η ισότητα είναι ένας τομέας στον οποίο μπορεί να είναι πρωτοπόρος, προβλέποντας τις εξελίξεις στην κοινωνία. Αλλωστε ισότητα των φύλων στον αθλητισμό πρωτίστως σημαίνει ισότητα ευκαιριών για συμμετοχή.
Πρόκειται για μια σημαντική και φιλόδοξη πρωτοβουλία που απέδειξε τη χρήση του αθλητισμού στην αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων, όπως η εξάλειψη των ανισοτήτων. Σημαντικές προκλήσεις σαφώς παραμένουν και στόχος της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας της Περιφέρειας Θεσσαλίας είναι να συνεχίσουμε τις προσπάθειες είτε να διεκδικήσουμε, είτε να παγιώσουμε ό,τι έχει επιτευχθεί.

ΡΙΤΑ ΑΠΡΙΛΗ
(Πρόεδρος Δημοτικής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Δήμου Λαρισαίων)

Μόνο με θετική ματιά θα μπορούσε κανείς να δει την απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής για τη συμμετοχή ίδιου αριθμού αθλητών και αθλητριών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι.
Δυστυχώς, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1900, όπου και αναδείχθηκε η πρώτη γυναίκα Ολυμπιονίκης στο τένις (η Charlotte Cooper) έπρεπε να περάσει πάνω από ένας αιώνας, μέσα στον οποίο οι γυναίκες κατέκτησαν δυναμικά τη θέση τους στον αθλητισμό, ώστε να φτάσουμε σήμερα σε μια τέτοια απόφαση.
Παρόλα αυτά και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη συμμετοχή και την παρουσία των γυναικών στον αθλητισμό, πιστεύω ότι υπάρχει ακόμα αρκετή δουλειά να γίνει σε αυτόν τον τομέα. Για παράδειγμα στην ελλιπή εκπροσώπηση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις που αφορούν τον αθλητισμό ή όσον αφορά τον πολύ μικρό αριθμό των γυναικών σε προπονητικές θέσεις ή το ενδιαφέρον των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για το γυναικείο αθλητισμό, κ.ά.
Η πεποίθηση ότι ο αθλητισμός είναι προνόμιο του ανδρικού φύλου λόγω της μυϊκής του ανωτερότητας έχει ήδη από καιρό καταρριφθεί. Πιστεύουμε ότι ο αθλητισμός δεν έχει και δεν πρέπει να έχει φύλο και δεν πρέπει να εγκλωβίζεται σε στερεότυπα. Αντίθετα, αποτελεί πεδίο ελευθερίας, έκφρασης και ισότητας και σε αυτήν την κατεύθυνση νομίζω ότι κινείται η πρόσφατη απόφαση της Ολυμπιακής Επιτροπής που είναι ευρείας αποδοχής και αλλάζει τα στερεότυπα του αθλητισμού.

ΓΙΩΤΑ ΜΠΟΥΡΝΑΚΑ
(Εκπρόσωπος της γενικής γραμματέως Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων)

Ολυμπιακοί αγώνες με ενισχυμένο άρωμα γυναίκας…
Αναμφίβολα στην αυγή του 21ου αιώνα, του αιώνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της έμφυλης ισότητας η θέση της γυναίκας παγιώνεται σε ποίκιλες εκφάνσεις του σύγχρονου βίου παγκοσμίως. Το γεγονός αυτό ανακλάται στην πρόσφατη απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, η οποία προκρίνει την ισότητα των φύλων μέσα από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού το 2024, οι οποίοι θα πραγματοποιηθούν με τη συμμετοχή των γυναικών κατά 50%. Η πρωτόγνωρη αυτή γυναικεία συμμετοχή καυτηριάζει τα στερεότυπα παλαιοτέρων ετών και ενσαρκώνει το αθλητικό ιδεώδες με επίκεντρο την αρμονική συνύπαρξη των δύο φύλων.
Συγκεκριμένα, η ισότιμη συμμετοχή τόσο ανδρών, αλλά και γυναικών σε έναν θεσμό σημαίνοντος βεληνεκούς, όπως αυτόν των Ολυμπιακών Αγώνων, συμβάλλει καθοριστικά στην εξάλειψη σεξιστικών αντιλήψεων και στην ισχυροποίηση του γυναικείου φύλου. Αυτό διαφαίνεται ευχερέστερα αν αναλογιστούμε το εξής: εδώ και αρκετές δεκαετίες η γυναίκα ανάγεται παραδοσιακά στο ασθενές φύλο από την άποψη της ελαττωμένης μυϊκής δύναμης, κάτι που καταρρίπτεται επιτυχώς στην προκειμένη περίπτωση εφόσον οι γυναίκες λαμβάνουν μέρος ισάξια σε αθλήματα που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν «ανδρικά» όπως το μποξ ή η ποδηλασία. Υπό το πρίσμα αυτής της καινοτομίας παρατηρείται μία ενίσχυση του γυναικείου φύλου σε έναν τομέα παγκοσμίας εμβέλειας, του αθλητισμού, ο οποίος αβίαστα ανοίγει τον δρόμο για σπουδαιότερα άλματα του κοινωνικού συνόλου προς την κατεύθυνση της παγίωσης της έμφυλης ισότητας.
Είναι γεγονός πλέον ότι η γυναίκα σήμερα διεκδικεί τη θέση που της αξίζει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, σε μία εποχή που τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν την κορωνίδα της ατομικής και συνάμα κοινωνικής εξέλιξης. Σταδιακά το συνονθύλευμα στερεοτύπων που στιγμάτιζε τη γυναίκα ως αδύναμη πνευματικά και σωματικά απεμπολείται και τη θέση του παίρνει το πραγματικό και ισχυρό πρόσωπο της γυναικείας φύσης. Τέλος, η πρωτοπορία των επερχόμενων Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί το αφετηριακό γεγονός, καθώς και έναν θεμέλιο λίθο για την επίρρωση της ισότητας των φύλων και προετοιμάζει την κοινωνία για σημαντικότερα επιτεύγματα στον σπουδαίο αυτόν τομέα με προέκταση σαφώς σε όλες τις πτυχές ανθρώπινης δραστηριοποίησης.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΗΛΙΑΔΗ
(Προϊσταμένη εκπαιδευτικών θεμάτων) της ΑΔΕ Λάρισας

Ολυμπιακοί Αγώνες ορόσημο αυτοί του 2024 με το ευρηματικό σήμα, το οποίο, σημειολογικά παραπέμπει στο πλατωνικό «ανδρόγυνο» και το «έτερον ήμισυ»! Το θέμα, ωστόσο, της ισότητας δεν είναι θέμα ποσοστώσεων και αριθμητικών δεικτών. Είναι θέμα ουσίας, ποιότητας σχέσεων και συνθηκών συνύπαρξης.
Δε νοείται ισότητα όσο εκδηλώνονται περιστατικά έμφυλης βίας και όσο ελλείπουν οι ίσες ευκαιρίες στην εργασία, στις θέσεις λήψης αποφάσεων, στη συμμετοχή στα κοινά. Το ερώτημα είναι αν οι 50 αθλητές εμφορούνται από ειλικρινή σεβασμό και αποδοχή για τις 50 αθλήτριες και αν τα ποσοστά 50-50 είναι τα ίδια και στα αγωνίσματα της ζωής.
Και αυτό είναι θέμα παιδείας, γενικής αλλά και ολυμπιακής, που προάγει την καλλιέργεια των αξιών του σύγχρονου ολυμπιακού πνεύματος, του «ευ αγωνίζεσθαι» και του «ευ ζην», που στην ουσία του είναι «ευ συ-ζην». Το ζητούμενο είναι η αναγνώριση της γυναίκας ως ισότιμης συναγωνίστριας και συναθλήτριας στον στίβο της ζωής. Εκεί τα άθλα, εκεί και τα έπαθλα...

ΔΑΦΝΗ ΜΠΑΤΣΙΛΑ
Γεν. Γραμματέας ΠΕΠΦΑ ν. Λάρισας

Ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί η απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020 για ίσο αριθμό αθλητών και αθλητριών στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι το 2024. Αν και στις αθλητικές ομοσπονδίες της χώρας μας οι γυναίκες είναι η θλιβερή μειοψηφία, φαίνεται πως τα δεδομένα αλλάζουν. Η αρχή έγινε το 2018 στους Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων στο Μπουένος Άιρες, όπου είχαμε για πρώτη φορά ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών, και πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων το 50% των συμμετεχόντων στο Παρίσι θα είναι γυναίκες. Επίσης, πρόσφατα ψηφίστηκε στον νέο αθλητικό νόμο ότι ο αριθμός των υποψηφίων από κάθε φύλο πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με το 1/3 των προς επιλογή θέσεων.
Αναμφίβολα η είδηση περί ισότητας των δύο φύλων για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς και η τροποποίηση του αθλητικού νόμου γεννάνε ελπίδα και για άλλες τέτοιες μελλοντικές κινήσεις στον χώρο του αθλητισμού. Άλλωστε μερικές από τις αρχές του Ολυμπισμού είναι η ισότητα, ο σεβασμός των άλλων, η παροχή ίσων ευκαιριών, η ισότιμη συμμετοχή όλων ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, φύλου ή κοινωνικοοικονομικής θέσης.
Είναι κοινά αποδεκτό πλέον ότι οι γυναίκες μπορούν να πετύχουν εξίσου σπουδαίες νίκες στον αθλητικό στίβο, αλλά και στον στίβο της πολιτικής και της ζωής. Η ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε όλους τους τομείς αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για μια ουσιαστική δημοκρατία, έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και συμβάλλει σε θετικές εξελίξεις στους τομείς της παιδείας, της υγείας και του αθλητισμού.

Του Σωτ. Κέλλα