Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη, φιλοξενήθηκε στον ραδιοφωνικό σταθμό Thema Radio 104,6 για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και των διεθνών συμβάσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου, έπειτα από την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ.

Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη «…στη σύμβαση αυτή τη στιγμή γίνεται αναφορά στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών από το παράνομο εμπόριο. Δεν είναι αναφορά ειδικά στα Γλυπτά του Παρθενώνα. Είναι μια στοιχειώδης συνθήκη που προστατεύει τη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών ανάμεσα στις χώρες. Το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι κατά κύριο λόγο μία διμερής υπόθεση ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ελλάδα.

Δεν μπορεί να ερμηνευθεί τόσο περιοριστικά η συνθήκη. Από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο υποστηρίζουν πολλοί και αυτό το οποίο προκύπτει και από διεθνή δημοσιεύματα, είναι ότι από τη στιγμή που το Ηνωμένο Βασίλειο απομακρύνεται από την ευρωπαϊκή οικογένεια, οι φωνές από την ευρωπαϊκή ήπειρο, είναι πολύ πιθανό ότι θα αυξηθούν και θα ενισχύσουν το διαρκές αίτημα της Ελλάδας για τη μόνιμη επιστροφή στην Αθήνα και επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα με το μνημείο», ανέφερε η κα Μενδώνη.

«Ανεξάρτητα από τη συμμετοχή ή όχι του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση υποστήριζε σθεναρά το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών στην κοιτίδα τους, δηλαδή στην Αθήνα. Δεν υπήρξε καμία στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση διαφοροποίησε την επίσημη θέση: Δεν μπορεί να αποδεχθεί νομή, κατοχή και κυριότητα από το Βρετανικό Μουσείο και το Ηνωμένο Βασίλειο για τα Γλυπτά. Αυτό ήταν πάντοτε σταθερό. Μπορώ να πω ότι και πριν μερικούς μήνες, με τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού, του Κυριάκου Μητσοτάκη, το θέμα έπεσε ξανά δυνατά στο τραπέζι», επισήμανε η υπουργός Πολιτισμού και πρόσθεσε: «Αυτή τη στιγμή, αυτό το οποίο κάνει η Ελλάδα, είναι να ενισχύσει -και μπορεί να ενισχυθεί και από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες- την πίεση, την οποία ασκεί προς το Βρετανικό Μουσείο. Το θέμα αυτό μπορεί να έχει εξαιρετικά καλά αποτελέσματα. Είναι ασφυκτικό για έναν φορέα με το κύρος του Βρετανικού Μουσείου, να βάλλεται, σε μία εποχή που η νομιμότητα και η ηθική -αν θέλετε- των πολιτιστικών αγαθών έχει αποκτήσει εντελώς διαφορετική έννοια από την εποχή της αποικιοκρατίας, η οποία ως νοοτροπία συνεχιζόταν έως πρόσφατα».

«Το συγκεκριμένο άρθρο της Συνθήκης αναφέρεται στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών από την παράνομη διακίνηση, είτε αυτή προέρχεται από τις ευρωπαϊκές χώρες, είτε προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ελλάδα σήμερα πρωτοστατεί στα θέματα προστασίας των πολιτιστικών αγαθών από το παράνομο εμπόριο. Θα επιμείνει στο άρθρο, ακριβώς γιατί θεωρεί ότι τα πολιτιστικά αγαθά πρέπει να συνδέονται και να βρίσκονται στον χώρο που τα δημιούργησε.

Δεν υπάρχει τίποτα σχετικό αυτή τη στιγμή σε σχέση με την ομάδα, η οποία χειρίζεται το θέμα της Συνθήκης και της μετάβασης στη νέα πραγματικότητα, αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το άρθρο αυτό είναι γενικότερο. Αυτό το οποίο κάνει η Ελλάδα και το κάνει συστηματικά, είναι να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει για να πιέσει το Βρετανικό Μουσείο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό κάνουμε συστηματικά.

Υπάρχουν μετρήσεις αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τις οποίες ανά τον κόσμο, η κοινή γνώμη έχει σαφέστατα τοποθετηθεί υπέρ του ελληνικού αιτήματος. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες έχουν δημιουργηθεί νέες διεθνείς επιτροπές, οι οποίες πιέζουν για την επιστροφή των Γλυπτών και στηρίζουν το ελληνικό αίτημα. Επίσης -πάντοτε με μετρήσεις- η ίδια η βρετανική κοινή γνώμη είναι πλέον συντριπτικά υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Αυτά όλα είναι μέσα πίεσης προς έναν θεσμό πολιτιστικό, με το κύρος του Βρετανικού Μουσείου».

ΑΡΘΡΟ ΓΝΩΜΗΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ

Εν τω μεταξύ ,σαφέστατα υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα τάσσεται συντάκτρια των The Sunday Times.

Η Σάρα Μπάξτερ καλεί μάλιστα τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον «να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα γιατί εκεί ανήκουν», γεγονός που θα αποτελούσε «μια μεγάλη χειρονομία φιλίας και αλληλεγγύης». Χαρακτηρίζει το νέο μουσείο της Ακρόπολης «υπέροχο», και «πολύ πιο όμορφο από το χώρο χωρίς παράθυρα που αφιερώνεται στα γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο». Επίσης εκφράζει θαυμασμό για το αποτέλεσμα των εργασιών αποκατάστασης των μαρμάρων που το μουσείο της Ακρόπολης έχει στην κατοχή του.

Στη συνέχεια αναφέρεται στην ιστορία των Γλυπτών του Παρθενώνα ως εξής: «Δεν υπάρχει αμφιβολία, κατά τη γνώμη μου, ότι ήταν βανδαλισμός. Τα γλυπτά κατάφεραν σχεδόν να επιβιώσουν από τις καταστροφές του χρόνου, τους πολέμους και την έκρηξη μιας αποθήκης όπλων, όταν ο Έλγιν εμφανίστηκε στην Αθήνα στις αρχές του 19ου αιώνα ως πρεσβευτής στην Υψηλή Πύλη, στους Οθωμανούς κατακτητές. Μόλις εξασφάλισε την απαραίτητη "άδεια" για να αφαιρέσει αντικείμενα από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα (το αρχικό έγγραφο δεν βρέθηκε ποτέ, αν και υπάρχει μια "μετάφραση"), έστειλε εργάτες σε σκάλες να σπάσουν - με αμβλύ εργαλείο- τα μάρμαρα που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο.

Ακόμη και τότε, η υποτιθέμενη πράξη διάσωσης θεωρήθηκε από κάποιους, όπως ο Λόρδος Μπάιρον, ως έγκλημα. Ο Ελγιν σχεδόν έχασε τα κιβώτια με τα μάρμαρα, όταν το πλοίο του βυθίστηκε στο ταξίδι προς τη Μάλτα και έπρεπε να διασωθούν από τον πυθμένα της Μεσογείου. Όχι μόνο αυτό, η επιθυμία του ήταν να κοσμήσουν το σπίτι των προγόνων του, το Broomhall House, για τη δική του δόξα, αναγκάστηκε όμως να τα πουλήσει στο κράτος όταν ξέμεινε από χρήματα (το σπίτι εξακολουθεί να έχει κομμάτια που το Βρετανικό Μουσείο δε θέλησε να πάρει).»

Το άρθρο κλείνει αναφέροντας ότι ο Ελγιν είχε σκεφτεί να αποσπάσει και την Πύλη των Λεόντων των Μυκηνών, αλλά ήταν πολύ βαριά για να τη μεταφέρει. Η συντάκτρια του άρθρου πιστεύει ότι με την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, η Μ.Βρετανία θα επωφεληθεί με το δανεισμό σημαντικών αρχαιοτήτων από την Ελλάδα για περιοδικές εκθέσεις σε μια σταθερή βάση συνεργασίας και καλεί για άλλη μια φορά τον Βρετανό πρωθυπουργό Τζόνσον να επιδείξει την αγάπη του για τον αρχαίο κόσμο κάνοντας το σωστό.

Πριν το άρθρο γνώμης της Μπάξτερ, η Washington Post δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Επιστρέψτε στη θεά Ίριδα το σώμα της» και τάχθηκε υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, στην Αθήνα.