ζοφερά χρόνια της τουρκοκρατίας και να εμπεριέχει κάτι από τη λεβέντικη ψυχή των Βλατσιωτών που αν και σήμερα έχουν σκορπιστεί στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα κάθε Δεκαπενταύγουστο ξανασυναντιούνται στο χωριό τους, για να χορέψουν με βήματα βαριά -δωρικά- τον Τρανό Χορό.
Στη δημιουργία του φακέλου που κατατέθηκε στην UNESCO από το Υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να ενταχθεί ο Τρανός Χορός στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, συνέβαλε καθοριστικά ο Σύλλογος Βλατσιωτών Ν. Λάρισας. Η «Ε» βρέθηκε στον χώρο όπου στεγάζεται ο Σύλλογος και συνομίλησε με τον πρόεδρο του Συλλόγου κ. Κώστα Βασβατέκη, την αντιπρόεδρο κ. Λίτσα Τζαφέτα και το μέλος της χορευτικής Ομάδας του Συλλόγου, από το ξεκίνημά της (πριν από 20 χρόνια) Ευτυχία Βασ. Κολοβέτσιου, για τον Σύλλογο, τη Βλάστη, αλλά και το τι σημαίνει γι’ αυτούς ο Τρανός Χορός. Από τη σκάλα της εισόδου ακόμη ο επισκέπτης αντικρίζει μια μεγάλη σύνθεση από φωτογραφίες που απεικονίζουν τα ταξίδια της χορευτικής ομάδας του συλλόγου: Βιέννη, Μόναχο, Βρυξέλλες, Κάτω Ιταλία και Σικελία, Ρώμη, Βερολίνο, Λονδίνο, Βουδαπέστη και πολλά μέρη ακόμη, στα οποία έχει ταξιδέψει ο Σύλλογος μεταλαμπαδεύοντας τον βλατσιώτικο πολιτισμό και τη βλατσιώτικη κουλτούρα, «φωτογραφίες που απαθανατίζουν μοναδικές στιγμές που συγκινούν, μνήμες άσβεστες στον χρόνο» όπως τόνισε η αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Λίτσα Τζαφέτα. «Ο χώρος όπου λειτουργεί ο Σύλλογος αποτελεί θησαυροφυλάκιο του παρελθόντος. Συμβάλλει στην ιστορική γνώση, διατηρεί την πολιτιστική κληρονομιά, καλλιεργεί την ιστορική συνείδηση μέσα από τα βιβλία και τα παλιά μουσειακά αντικείμενα και τα είδη λαϊκής τέχνης.
Ο χώρος του Συλλόγου αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον του βλατσιώτικου πολιτισμού. Είναι ο χώρος όπου θα φυλάξουμε για τις επόμενες γενιές τη μνήμη των προγόνων μας» θα μας πει ο κ. Κώστας Βασβατέκης για να συμπληρώσει τονίζοντας ότι «Στον νομό Λάρισας κατοικούν αρκετές βλατσιώτικες οικογένειες, οι οποίες από το 1977 έχουν δημιουργήσει τον Σύλλογο. Επιδίωξη του Συλλόγου είναι η συμβολή της ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Βλάστης αλλά και της Μακεδονίας γενικότερα.
Εχει παρουσιάσει δε σημαντικές δράσεις στα τοπικά πολιτιστικά δρώμενα όπως εκθέσεις, αφιερώματα σε σημαντικές προσωπικότητες του γενέθλιου τόπου, εκδηλώσεις για το παραδοσιακό κόσμημα και τα υφαντά της Βλάστης, για τη γυναίκα της Βλάστης, τους Βλατσιώτες ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα, και τα έθιμα του Δωδεημέρου αλλά και πολλά ακόμη. Ολοι εδώ στον Σύλλογο προσπαθούμε να μείνει αναμμένη η δάδα της παράδοσης, του πολιτισμού, των ηθών και των εθίμων, μη ξεχνώντας ποτέ το χρέος που έχουμε ως Βλατσιώτες να θυμόμαστε και να τιμούμε τη μνήμη σημαντικών μορφών που ανέδειξε η Βλάστη, όπως ο ήρωας Ιωάννης Φαρμάκης, ο βαρόνος Κωνσταντίνος Βέλλιος, ο Στέργιος Δούμπας και ο γιος του μαικήνας των τεχνών Νικόλαος Δούμπας, ο παπα-Γιώργης Σίνας και πάρα πολλοί άλλοι, το έργο των οποίων είναι άγνωστο». Στην ερώτηση τι μπορεί να σημαίνει η καταγραφή του Τρανού Χορού στον κατάλογο της UNESCO, ο κ. Βασβατέκης θα επισημάνει ότι «Ο Τρανός Χορός της Βλάστης ανήκει στις εκφάνσεις που πρέπει να διατηρηθούν, να ενισχυθούν, να διασωθούν και να μεταβιβαστούνε στις επόμενες γενιές.
Η καταγραφή του Τρανού Χορού στον κατάλογο της παγκόσμιας άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO θα προσδώσει κύρος στο γεγονός και θα αποτελέσει δέσμευση για την προστασία και διαφύλαξή του. Με την καταγραφή του στην UNESCO είναι βέβαιο ότι αυτό θα συμβεί». Ζητήσαμε από τον κ. Βασβατέκη να μας περιγράψει τα συναισθήματά του για την κάθε φορά που συμμετέχει στον Τρανό Χορό για να μας πει ότι «Θεωρώ καθήκον και ιερή υποχρέωση να δίνω κάθε χρόνο το «παρών» σε αυτό το άτυπο αντάμωμα. Κάθε φορά που μπαίνω στον Τρανό Χορό με διάθεση φορτισμένη η καρδιά μου πάλλεται και δονείται από έντονα συναισθήματα, τις στιγμές που ζω είναι ανεπητίδευτες. Για εμάς τους Βλατσιώτες δεν είναι υπερβολή να πω ότι η αλλαγή του χρόνου γίνεται στις 15 Αυγούστου, αφού ο Τρανός Χορός είναι το κορύφωμα του ετήσιου ανταμώματος των απανταχού Βλατσιωτών εντός και εκτός Ελλάδος.
Στα καταπράσινα λιβάδια του χωριού οι Βλατσιώτες πιάνονται ο ένας δίπλα στον άλλο σαν ένα σώμα, μια ψυχή σε ένα μεγάλο τελετουργικό χορό που οι απαρχές του χάνονται στα βάθη των αιώνων». Η Λίτσα Τζαφέτα μιλώντας για τον χώρο του συλλόγου σημειώνει ότι «Ο χώρος του Συλλόγου είναι ένας χώρος που μας εμπνέει και μας ενώνει. Ενας χώρος όπου συναντιούνται σκέψεις, εικόνες, συναισθήματα, προσδοκίες και διαψεύσεις...» επισημαίνει χαρακτηριστικά η αντιπρόεδρος.
Η Ευτυχία Βασ. Κολοβέτσιου με τη σειρά της θα τονίσει ότι «Ο Σύλλογός μας, με τις ενέργειες και τις δράσεις του προσέφερε ιδιαίτερα σε μας τους νέους, ποιοτικές και υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις, με κεντρικό άξονα την ιδιαίτερη πατρίδα μας τη Βλάστη, ταξίδια της χορευτικής ομάδας -πολύτιμες εμπειρίες ζωής- γνώση του ιστορικού παρελθόντος, των παραδόσεων και του λαϊκού πολιτισμού της Βλάστης.
Παράλληλα, ο Σύλλογός μας απέδειξε ότι και οι μικροί σύλλογοι είναι ικανοί για μεγάλα έργα, όταν καθοδηγούνται από ανθρώπους που σέβονται την ιστορία και την παράδοση, που έχουν ωραίες ιδέες και που διακατέχονται από πραγματική αγάπη για τα γενέθλια χώματα» επισημαίνει η κ. Κολοβέτσιου.
Πραγματικά μεγάλος ο Τρανός Χορός: τόσο μεγάλος που ξεκινάει από τη Βλάστη και απλώνεται σε όλο τον κόσμο και με τους κρίκους της αλυσίδας του τόσο δυνατούς που ούτε οι πιο σκοτεινές ιστορικές περίοδοι δεν μπόρεσαν να σπάσουν…
Θ.Α.
