οργανώσεων που τελούν υπό εκκαθάριση, προβλέπει -μεταξύ άλλων- ο νέος νόμος (ν. 4673/2020) περί Αγροτικών Συνεταιρισμών, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο νόμος Βορίδη, σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών με εμπειρία σε θέματα συνεταιρισμών, εκτιμάται ότι ευνοεί 5.000 έως 6.000 μέλη διοικήσεων συνεταιρισμών και ενώσεων συνεταιρισμών που τελούν υπό εκκαθάριση και έχουν χρέη προς το Δημόσιο, όπως οι εργοδοτικές εισφορές στο πρώην ΙΚΑ.
Της εφαρμογής του νέου νόμου έτυχε προχθές πρώην πρόεδρος της ΕΑΣ Λάρισας, ο οποίος συνελήφθη για να αφεθεί ελεύθερος στη συνέχεια. Ο πρώην πρόεδρος συνελήφθη ως φυγόποινος με αφορμή δικαστικές αποφάσεις σε βάρος του, που αφορούσαν στη μη έγκαιρη καταβολή εργοδοτικών εισφορών, για τη διετία 2010 - ’12 οπότε διετέλεσε πρόεδρος της ΕΑΣ.
Η απόφαση για τη σύλληψη του πρώην προέδρου εκδόθηκε στις 12 Φεβρουαρίου του 2020, ενώ ο νόμος Βορίδη δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 11 Μαρτίου του 2020 και λίγες ημέρες αργότερα εκδόθηκε η ΠΝΠ που προέβλεπε και την αναστολή λειτουργίας των Δικαστηρίων, στο πλαίσιο των μέτρων περιορισμού του κορονοϊού.
Τεχνικά λοιπόν θεωρήθηκε αδύνατο να διαπιστωθεί αν ο νόμος δημοσιεύθηκε μεταγενέστερα της έκδοσης των «διωκτικών» σε βάρος του πρώην προέδρου της ΕΑΣ, ο οποίος συνελήφθη για να αφεθεί ελεύθερος την επομένη και αφού για ένα βράδυ παρέμεινε κρατούμενος στην ΕΛ.ΑΣ., που εφάρμοσε την απόφαση για τη σύλληψή του.
Όπως προβλέπεται στο άρθρο 41 του νόμου Βορίδη «η εκτέλεση της ποινής που τυχόν επιβλήθηκε αναστέλλεται ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται». Όμοια ρύθμιση, σύμφωνα με νομικούς ίσχυε έως και το 2016 ενώ η ψήφισή της επικρίθηκε από κόμματα της αντιπολίτευσης κατά τη συζήτηση του ν/σ στη Βουλή.
Πέραν των προβλεπομένων στο άρθρο 41 του νόμου Βορίδη, νομικοί χαρακτηρίζουν ωστόσο σημαντική την προηγηθείσα τροποποίηση του άρθρου 50 του ν. 4174/2013 (σ.σ. του Υπουργείου Οικονομικών) περί «αλληλέγγυας ευθύνης» με το άρθρο 34 του ν. 4646/2019 που δημοσιεύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 2019 και ισχύει για όλους τους εκπροσώπους όλων των νομικών προσώπων. Τροποποίηση με την οποία αποσαφηνίζεται πως δεν ευθύνονται πλέον έναντι του Δημοσίου και του ΙΚΑ οι: πρόεδρος, γραμματέας και ταμίας του συνεταιρισμού (όπως τα ευθυνόμενα πρόσωπα προσδιορίζονταν από τη θέση τους στο Δ.Σ.) αλλά μόνο όσοι άσκησαν διοίκηση και είχαν τέτοια εξουσία διοίκησης και διαχείρισης, εφόσον υπείχαν ευθύνη για τη δημιουργία των χρεών.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΔΙΩΞΕΩΝ
Όπως σημειώνεται στο άρθρο 41 περί «ευθύνης διοικήσεων αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων» του νόμου 4673/2020 «από την καθ’ οιονδήποτε τρόπο υπαγωγή των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων κάθε βαθμού, των Συνεταιριστικών Εταιρειών (ΣΕ) του ν. 2810/2000 και των ΑΣ και Αγροτικών Εταιρικών Συμπράξεων (ΑΕΣ) του ν. 4015/2011 και του ν. 4384/2016, σε καθεστώς εκκαθάρισης ή πτώχευσης ή από την υποβολή αίτησης εξυγίανσης κατ άρθρα 99 επ. του Πτωχευτικού Κώδικα και μέχρι την ολοκλήρωση των ως άνω διαδικασιών εκκαθάρισης ή πτώχευσης ή την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξυγίανσης εφόσον η σχετική αίτηση γίνει δεκτή, σε κάθε δε περίπτωση όχι πέραν της πενταετίας από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διατάξεις νόμων, οι οποίες προβλέπουν ατομική και αλληλέγγυα ευθύνη φυσικών προσώπων με νομικό πρόσωπο ή διοικητικά μέτρα ή διοικητικές κυρώσεις ή ποινική ή αστική ευθύνη, για τη μη καταβολή φόρων, τελών, εισφορών, δασμών προς το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών κύριας και επικουρικής ασφάλισης, αναστέλλονται για τα μέλη της διοίκησής τους, τα δε επιβληθέντα δυνάμει των διατάξεων αυτών μέτρα αναστέλλονται.
Για όσο διαρκεί η παραπάνω αναστολή, συμπεριλαμβανομένης και της αναστολής είσπραξης κατά την έννοια του άρθρου 3 της απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΑ. 1274/2013 (Β 3398), μπορεί, κατόπιν αίτησης των ως άνω φυσικών προσώπων, να εκδοθεί φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα για κάθε νόμιμη χρήση, με εξαίρεση την εξ επαχθούς ή εκ χαριστικής αιτίας μεταβίβαση εμπράγματων δικαιωμάτων.
Για το ίδιο χρονικό διάστημα αναστέλλονται η δυνατότητα υποβολής αίτησης για άσκηση ποινικής δίωξης για τα βεβαιωμένα στη φορολογική διοίκηση και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς χρέη και η δυνατότητα άσκησης σχετικής ποινικής δίωξης, ενώ σε περίπτωση που έχει ήδη ασκηθεί, αναστέλλεται η πρόοδος της ποινικής διαδικασίας.
Αναστέλλεται επίσης η εκδίκαση όλων των ποινικών υποθέσεων, που εκκρεμούν ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων κάθε βαθμού δικαιοδοσίας, για τα προαναφερόμενα πρόσωπα και για τις ίδιες αιτίες. Η εκτέλεση της ποινής που τυχόν επιβλήθηκε αναστέλλεται ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται. Ομοίως αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων, η έναρξη και η συνέχιση αναγκαστικής εκτέλεσης και η λήψη ασφαλιστικών μέτρων εις βάρος της προσωπικής περιουσίας των, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, ατομικώς και εις ολόκληρον ευθυνομένων μαζί με τα ως άνω νομικά πρόσωπα, φυσικών προσώπων» καταλήγει το άρθρο.

ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ
Με την τροποποίηση των δύο νόμων του Υπουργείου Οικονομικών (άρθρου 50 του ν. 4174/2013 με τον άρθρο 34 του ν. 4646/2019) διευκρινίζεται πως έναντι του Δημοσίου και του ΙΚΑ δεν ευθύνονται πλέον ο πρόεδρος, ο γραμματέας και ο ταμίας του Αγροτικού Συνεταιρισμού (σ.σ. σύμφωνα και με τη θέση τους στο ΔΣ), αλλά μόνο όσοι άσκησαν διοίκηση και είχαν τέτοια εξουσία διοίκησης και διαχείρισης.
Ειδικότερα ευθύνονται «εκτελεστικοί πρόεδροι, διευθυντές, γενικοί διευθυντές, διευθύνοντες σύμβουλοι, διαχειριστές, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, καθώς και τα πρόσωπα που ασκούν εν τοις πράγμασι τη διαχείριση ή διοίκηση του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας», «είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νομικού προσώπου είτε κατά τον χρόνο λύσης, διάλυσης ή συγχώνευσής του είτε κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης του νομικού προσώπου» και, οι τυχόν οφειλές του νομικού προσώπου «δεν καταβλήθηκαν ή δεν αποδόθηκαν στο Δημόσιο από υπαιτιότητα των νομίμων εκπροσώπων».
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ