ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Πρόδικος ο Κείος

Δημοσίευση: 12 Ιαν 2021 15:15

Ο Πρόδικος γεννήθηκε στην πόλη Ιουλίδα της νήσου Κέας (σημερ. Τζια) περίπου το 470 π.Χ. Σύγχρονος του Σωκράτη, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς σοφιστές της αρχαιότητας. Είχε επισκεφτεί την Αθήνα ως πρεσβευτής της πατρίδας του και είχε

εντυπωσιάσει τους Αθηναίους με τη ρητορική του ικανότητα. Άσκησε το επάγγελμα του ρήτορα και εκπαίδευε τους μαθητές του για την κατάληψη δημόσιων αξιωμάτων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ορθή χρήση της γλώσσας. Ήταν φίλος με τον Σωκράτη και μάλιστα φημολογείται ότι ο Σωκράτης σύστηνε σε νεαρούς να μαθητεύσουν δίπλα στον Πρόδικο. Ήταν τέτοιος ο σεβασμός που απολάμβανε στην αρχαία Αθήνα, ώστε όταν ήθελαν να πουν ότι κάποιος είναι σοφός, έλεγαν: «σοφότερος του Πρόδικου».
Εξαιτίας της εμμονής του στη σωστή χρήση των λέξεων, μπορούμε να τον θεωρήσουμε τον ιδρυτή της επιστήμης της Γλωσσολογίας. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις συνώνυμες λέξεις και προσπάθησε να ορίσει τη σημασία τους. Για παράδειγμα, διαφορετική σημασία έχει για τον Πρόδικο η λέξη «θέλω» και διαφορετική η λέξη «επιθυμώ». Άλλη η σημασία της λέξης «ευφραίνομαι» και άλλη η σημασία της λέξης «ευχαριστιέμαι». Μέσα από αυτήν τη διάκριση των συνωνύμων ήθελε να βοηθήσει τους μαθητές του να διατυπώνουν καθαρές λογικές έννοιες.
Σ’ αυτόν βρίσκουμε την περίφημη αφήγηση για τον Ηρακλή και την κρίση του, ανάμεσα στην Αρετή και την Κακία, που διέσωσε αργότερα ο Ξενοφώντας. Ο Πρόδικος χαρακτηρίζεται από μια απαισιοδοξία για τη ζωή. Προέτρεπε τους νέους να μένουν μακριά από μια μαλθακή και γεμάτη ηδονές ζωή και τους παρακινούσε να παλεύουν να νικήσουν τις δυσκολίες τις ζωής, όπως έκανε ο Ηρακλής που δεν διάλεξε τον εύκολο δρόμο στη ζωή του. Τόνιζε στους νέους τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσουν στη ζωή τους αν αφήσουν να νικηθούν από τα πάθη τους και αφήσουν τη ζωή τους στις απολαύσεις. Τους προέτρεπε να αδιαφορούν για τα υλικά αγαθά, που δυστυχώς οι άνθρωποι τα επιδιώκουν με κάθε μέσο, ενώ για τα χρήματα έλεγε ότι ανάλογα με τη χρήση που γίνονται από τον καθένα, μπορούν να προκαλέσουν κακό ή καλό. Πίστευε ότι το χρήμα πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πρωτοποριακή είναι η άποψη που διατύπωσε για τη γέννηση της θρησκείας. Όταν ο άνθρωπος βρισκόταν σε πρωτόγονο στάδιο και φοβόταν τα πάντα, θεοποίησε αρχικά όλα εκείνα που τον ωφέλησαν και τον έτρεφαν, όπως τον ήλιο, το φεγγάρι, τα ποτάμια και τις λίμνες, τους καρπούς των δέντρων. Ως παράδειγμα ο Πρόδικος έφερνε την περίπτωση του ποταμού Νείλου. Οι Αιγύπτιοι επειδή όλη τους η ζωή εξαρτιόταν από τα νερά του ποταμού, τον θεοποίησαν. Αυτό ήταν το πρώτο σκαλοπάτι γέννησης της θρησκείας. Στη συνέχεια υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι που ήταν εφευρέτες των τεχνών (γεωργίας, αμπελουργίας, μεταλλουργίας) που ευεργέτησαν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Οι άνθρωποι αυτοί λατρεύτηκαν από τους συνανθρώπους τους ως θεοί (κρασί- Διόνυσος, γεωργία-Δήμητρα, μεταλλουργία-Ήφαιστος, γραφή-Αθηνά). Αυτό ήταν το δεύτερο σκαλοπάτι γέννησης της θρησκείας. Έχοντας αυτές τις απόψεις, ο Πρόδικος θεωρούσε περιττή την προσευχή και γι΄ αυτό συχνά είχε έρθει σε αντιπαράθεση με τις αρχές της Αθήνας. Λέγεται ότι κάποια φορά τον έδιωξαν από μια συνάθροιση γιατί δίδασκε στους νέους αταίριαστα πράγματα.
Ο Πρόδικος κατηγορήθηκε συχνά, κυρίως για τις υψηλές αμοιβές που ζητούσε για τα μαθήματά του, τόσο από τον Αριστοφάνη, όσο και από τον Πλάτωνα. Επρόκειτο όμως για ένα δυναμικό πνεύμα, έναν βαθιά σκεπτόμενο άνθρωπο, που απολάμβανε τον σεβασμό και την εκτίμηση του Σωκράτη και την εμπιστοσύνη της πατρίδας του στις διπλωματικές αποστολές. Πέθανε στην Αθήνα το 380 π.Χ.

Από τον Νίκο Τάχατο, φιλόλογο

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΣΕΞ ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ 1-3-24
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass