Μετά την υπόσχεση ενός ξέγνοιαστου καλοκαιριού για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές και τις νεοεισερχόμενες φοιτήτριες, καθώς σαν από θαύμα ανακοινώθηκαν – για πρώτη φορά μετά το 1964 – τόσο σύντομα τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2022, θα είχε, ίσως, ενδιαφέρον να αναζητήσουμε Τυρναβίτες φοιτητές που σπούδασαν στο «Εθνικόν Πανεπιστήμιον Αθηνών» χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις.
Το «Εθνικόν Πανεπιστήμιον Αθηνών», όπως μετονομάστηκε το 1862 μετά την έξωση του βασιλιά Όθωνα, αποτελούνταν από τέσσερις σχολές, τη Θεολογική, τη Νομική, την Ιατρική (και με έδρα φαρμακολογίας) και τη Φιλοσοφική, η οποία περιλάμβανε, εκτός από τις φιλολογικές επιστήμες, και τις φυσικο-μαθηματικές (που θεωρούνταν τμήμα της φιλοσοφίας από τους Γερμανούς) με 52 φοιτητές (8, 22, 4, 18 αντίστοιχα) κατά το πρώτο έτος λειτουργίας τους, ενώ το 1855-1856 οι φοιτητές ήταν 590 με το 1/3 καταγόμενους από μη απελευθερωμένες περιοχές (22,219,228+42 Φαρμακευτικό Σχολείο, 79 αντίστοιχα) και το 1870 ήταν πάνω από 1.200. Από το 1895 έως το 1911 εγγράφονταν κάθε χρόνο στις σχολές 1.000 περίπου σπουδαστές και το 1920 έφτασαν τους 2.000. Αυτή η απότομη αύξηση οδήγησε στην καθιέρωση εισαγωγικών εξετάσεων το 1924, καθώς από το 1837, έτος ίδρυσης του Πανεπιστημίου, και μέχρι το 1924 η εισαγωγή σ΄αυτό γινόταν χωρίς εξετάσεις.
Η αύξηση των φοιτητών συνέβη για δύο κυρίως λόγους, από τη μια η σταδιακή απελευθέρωση ελληνικών εδαφών από την οθωμανική κατοχή και από την άλλη ο πολλαπλασιασμός των αναγκών στελέχωσης των δομών του κράτους και των επιχειρήσεων. ‘Έτσι θεωρούνταν περιζήτητη μια θέση σε δημόσια υπηρεσία ή στον ιδιωτικό τομέα με γνώσεις πανεπιστημίου, κάτι που αύξησε και τους φοιτητές από τις μη απελευθερωμένες περιοχές, οι οποίοι καταγράφονταν ως αλλοδαποί (= του αλύτρωτου ελληνισμού).
Η διάρκεια των σπουδών ήταν τρία χρόνια για τη Φιλοσοφική και τέσσερα για τις άλλες σχολές. Εξετάσεις προβλέπονταν στο τέλος των σπουδών για τη λήψη διπλώματος. Όμως, επειδή πολλοί φοιτητές δεν παρακολουθούσαν τα υποχρεωτικά για όλες τις σχολές γενικά μαθήματα, το 1882 θεσπίστηκαν εξετάσεις γι΄αυτά μετά το δεύτερο έτος σπουδών.
Οι διπλωματικές εξετάσεις ήταν δύο ειδών, απολυτήριες και διδακτορικές. Οι απολυτήριες οδηγούσαν στο δίπλωμα του τελειοδίδακτου, ενώ οι διδακτορικές, πιο αυστηρές από τις πρώτες, στο δίπλωμα του διδάκτορα, που μετά τις εξετάσεις κατέθετε και μια εργασία (διδακτορική διατριβή). Όσοι φοιτητές δεν επιθυμούσαν να υποβληθούν σε εξετάσεις, μπορούσαν να ζητήσουν από το Πανεπιστήμιο «αποφοιτήριο», στο οποίο αναγράφονταν τα μαθήματα που παρακολούθησαν στη διάρκεια των σπουδών τους. Ένα μεγάλο ποσοστό φοιτητών δεν έφταναν ποτέ στο δίπλωμα, αλλά όμως με το «αποφοιτήριο» ένας φοιτητής Νομικής μπορούσε εύκολα να διεκδικήσει μια θέση στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα και ένας φοιτητής Φιλοσοφικής μπορούσε να διδάξει στο ελληνικό σχολείο, λόγω έλλειψης διδακτικού προσωπικού.
Στον μακρύ κατάλογο του Βασίλη Φ. Πλάτανου για τους Θεσσαλούς φοιτητές (1843-1914) καταγράφονται οι εξής Τυρναβίτες πτυχιούχοι:
Τελειοδίδακτοι Νομικής: Γεωργιάδης Ανδρέας Γ. (1889), Μπιλούλης Βασίλειος Σ. (1890), Λακέρδας Ιωάννης Α. (1899, μετρίως), Δασκαλόπουλος Αστέριος Α. (1901, μετρίως). Διδάκτορες Νομικής: Στρόγγυλος Αναστάσιος Γ. (1891, λίαν καλώς), Ανδρεάδης Αλκιβιάδης (1893, καλώς), Μουλούλης Πανταζής Δ. (1897, καλώς), Αγγελίδης Πελοπίδας Π. (1900, καλώς), Ζαφειριάδης Αλέξανδρος (1906, καλώς), Τσουτσιάνης Μιχαήλ Κ. (1910, καλώς).
Διδάκτορες Φιλοσοφικής: Δημητριάδης Αθανάσιος (Άριστα,1866 - αρχαιολόγος), ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΣ ΑΧΙΛΛΕΥΣ Α. (1901, Τμήμα Φιλολογίας, άριστα – Υπήρξε σπουδαίος φιλόλογος, παιδαγωγός και γλωσσολόγος. Το 1893 πήρε το πτυχίο του τριτοβάθμιου ελληνοδιδασκάλου με άριστα από το Διδασκαλείο Αθηνών (Σχολή Δασκάλων)).
Τελειοδίδακτος Μαθηματικών: Παπαμιχαήλ Ιωάννης (μετρίως, 1904).
Στον ίδιο κατάλογο δεν υπάρχουν οι πτυχιούχοι Ιατρικής και φυσικά οι Τυρναβίτες γιατροί, που άσκησαν το λειτούργημά τους στον Τύρναβο, Εμμανουήλ Δημητριάδης, Λάμπρος Λάμπρου και Μιχαήλ Τσολάκης, καθώς και ο καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή Νικόλαος Αντ. Μιχαηλίδης.
Τελικά, μπορεί τα εξεταστικά συστήματα να αλλάζουν, αλλά η έφεση για μάθηση, η επιθυμία για μόρφωση και η έγνοια για επαγγελματική αποκατάσταση παραμένουν ίδια. Το πιο σημαντικό στη δικαίωση της ύπαρξής μας είναι η προσφορά μέσα από το επάγγελμα ή το λειτούργημά μας στους συνανθρώπους μας και αυτό προκύπτει από τον ζήλο και την αγάπη για αυτό που κάνουμε. Εύχομαι οι νέοι φοιτητές και φοιτήτριες να είναι ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2022 και να βρήκαν μια θέση στη σχολή που επιθυμούν. Ας μη λησμονούν ότι ίσως πράγματι να υπάρχουν σχολές με προοπτική, όμως σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι με προοπτική.

ΠΗΓΕΣ
Α. ΔΗΜΑΡΑΣ «Εκπαίδευση 1830-1871» στο ΙΝΕ, τ. 4, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003.
Κ. ΛΑΠΠΑΣ «Πανεπιστήμιο Αθηνών» στο ΙΝΕ, τ. 4, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003.
Β.Φ. ΠΛΑΤΑΝΟΣ «Θεσσαλοί φοιτητές στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1843-1914)», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, τ. 81, Λάρισα 2022.