Τώρα αν ήθελε να το πει ή αν του ξέφυγε, δεν μπορώ να το ξέρω. Σημασία έχει ότι το είπε. Και μας έδωσε την αφορμή να σκεφτούμε, ξανά και ξανά, πόσο διαφορετική θα ήταν η μοίρα της Κύπρου αν η Αθήνα που έκανε το πραξικόπημα και ανέτρεψε τη νόμιμη Κυβέρνηση της Κύπρου δεν εγκατέλειπε τη Μεγαλόνησο στο έλεος των ορδών του Αττίλα. Τώρα θα διερωτηθείτε τι δουλειά είχε ο Καραμανλής με το πραξικόπημα! Αν είναι έτσι τότε, γιατί άραγε ο Καραμανλής δεν τιμώρησε ποτέ τους υπαιτίους τους πραξικοπήματος; Και γιατί συγκυβέρνησε μαζί τους; Και γιατί τίμησε τους αρχηγούς των όπλων που μαζί με τον Γκιζίκη και τον Ιωαννίδη είναι οι πραγματικοί οργανωτές του Πραξικοπήματος; Όχι η Ελλάδα δεν ήταν ανίσχυρη στρατιωτικά! Η Ελλάδα είχε τότε υπερσύγχρονα υποβρύχια που έφθασαν μια ανάσα από το σημείο της απόβασης, είχε υπερσύγχρονα αεροπλάνα με ξεκινημένες μηχανές έτοιμα να πάνε στην Κύπρο και προπάντων είχε στρατιώτες έτοιμους να ρίξουν τους Τούρκους στη θάλασσα! Καιρός να σταματήσουμε να λέμε και να γράψουμε παραμύθια…
Πάμε, λοιπόν, μαζί να φρεσκάρουμε τη μνήμη μας:
Διάλογος Καραμανλή - Κληρίδη μετά τη Γενεύη
Ο Κληρίδης, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών στη Γενεύη (η Άγκυρα προσήλθε στις συνομιλίες μόνο και μόνο για να αγοράσει χρόνο, ώστε να προετοιμάσει καλύτερα τα επόμενα βήματά της), επιστρέφει στην Κύπρο με ενδιάμεσο σταθμό την ελληνική πρωτεύουσα, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός δράσης Αθηνών - Λευκωσίας. Στη συνάντηση Κληρίδη με τον Καραμανλή, στην οποία ήταν παρών και ο Πόλυς Πολυβίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός τον ενημερώνει ότι η Ελλάδα δεν θα έχει καμιά πολεμική εμπλοκή στην Κύπρο. Έτσι, γράφτηκε το ντροπιαστικό δόγμα Καραμανλή: «Η Κύπρος Κείται μακράν».
Με την Τουρκία να προχωρεί στην Κύπρο διημείφθη ο ακόλουθος διάλογος μεταξύ Καραμανλή - Κληρίδη.
Κληρίδης: Κύριε Πρόεδρε, ο ελληνισμός στην Κύπρο αφανίζεται. Σας παρακαλώ πολύ, κάντε κάτι.
Καραμανλής: Δεν μπορώ να κάνω τίποτε απολύτως.
Κληρίδης: Κύριε Πρόεδρε, δεν ζητώ να εμπλακείτε σε πόλεμο. Στείλτε απλώς δύο πλοία. Λίγα αεροπλάνα για να φανεί ότι ενδιαφέρεστε…
Καραμανλής (απαντά θυμωμένος): Δεν μπορώ να θυσιάσω την Ελλάδα για την Κύπρο, είστε μόνοι σας!
Από την Αθήνα, αφηγείται ο Πόλυς Πολυβίου, ταξιδέψαμε με αγγλικό ελικόπτερο μέσω Μάλτας στην Κύπρο (οι Άγγλοι δεν άφηναν να προσγειωθούν στις βάσεις τους αεροπλάνα που προέρχονται από την Αθήνα - το αεροδρόμιο Λευκωσίας βρισκόταν στα χέρια των ανδρών των Ο.Η.Ε.).
Στη Λευκωσία ο αρχηγός Γ.Ε.Ε.Φ., υποστράτηγος Καραγιάννης, είπε στον Κληρίδη ότι έδωσε διαταγή να οπισθοχωρήσουν τα παιδιά. «Δεν μπορούσαμε», δήλωσε, «να αντισταθούμε, ήμασταν στο έλεος των Τούρκων, θα γινόταν σφαγή».
Αφηγείται ο Πολυβίου: «Στις 16 Αυγούστου, στις 6 μ.μ., όταν κατελήφθη η Αμμόχωστος, ενώ δεν ήταν στα αρχικά σχέδια για κατάληψη, έγινε επίσημη δήλωση για εκεχειρία. Προσωπικά με ξένισε πολύ η στάση Καραμανλή, διότι θα μπορούσε με μια παρέμβαση να δείξει ότι η Ελλάδα ήταν κοντά μας. Κι αυτό το καταλογίζω στα πολύ αρνητικά του Καραμανλή».
Για να συμπληρώσει ο Χρήστος Ιακώβου: «Για την απόφαση Καραμανλή έχω απολύτως ξεκάθαρη θέση. Ήταν δέσμευση που πήρε έναντι των Αμερικανών στις 23 Ιουλίου όταν σχημάτισε Κυβέρνηση.
Την τεράστια ευθύνη τη φέρουν, επίσης, και όλοι εκείνοι που τον στήριξαν: Γκιζίκης, Γαλατσιάνος, Αραπάκης, Παπανικολάου, Μπονάνος, αυτοί που έλαβαν την απόφαση για το πραξικόπημα, αυτοί που στο πρώτο Πολεμικό Συμβούλιο είπαν ότι είμαστε έτοιμοι να κτυπήσουμε την Τουρκία, αλλά αργότερα στήριξαν τον Καραμανλή και έφυγαν με τιμές. Άνθρωποι που στήριξαν τη Μεταπολίτευση. Αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο και γι’ αυτό δεν άνοιξε ο φάκελος της Κύπρου (ενώ άνοιξαν όλοι οι φάκελοι για το Πολυτεχνείο, το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου), προκειμένου να προστατευθούν αυτοί για τις μυστικές συμφωνίες που έκαναν, ώστε να παραδώσουν την Κύπρο στην Τουρκία». Είπε, ακόμα, ο Χρήστος Ιακώβου: «Ο Μαύρος στη Γενεύη έθεσε και την επιλογή του πολέμου. Όταν το έθεσε ο Κληρίδης στον Καραμανλή, ο Καραμανλής του απάντησε «άλλο ο Μαύρος και άλλο εγώ»». (Εκπομπή του Ρ.Ι.Κ. «Αποτυπώματα» 20 Ιουλίου 2022, με τον Χρήστο Χριστοδούλου, με καλεσμένο τον νομικό Πόλυ Πολυβίου, μέλος της Ελληνοκυπριακής αποστολής στις συνομιλίες της Γενεύης και τον Χρήστο Ιακώβου, διευθυντή του Κυπριακού Κέντρου Μελετών).Υστερόγραφο:
Τα υπόλοιπα στο επόμενό μου σημείωμα. Οι αποδείξεις είναι τόσες πολλές, που είναι αδύνατον να χωρέσουν σε ένα μόνο σημείωμα.
Από τον δρ. Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή,
καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,
av.avgoustiνοs@gmail.com
