Τα κατάλοιπα του αδελφοκτόνου σπαραγμού, η υποκειμενική αντιμετώπιση των τότε γεγονότων, καθώς και η αρνητικά φορτισμένη λέξη «αντάρτικο» (πρώτο-δεύτερο), λογικό και επόμενο είναι να δημιουργούν αρκετά νεφελώματα.

Ως Ομάδα Ιστορικής Έρευνας έχουμε χρέος να ξεκαθαρίσουμε το γεγονός ότι μεταξύ Αντίστασης και Εμφυλίου σε καμιά περίπτωση δεν υπάρχει σχέση αιτίου και αιτιατού. Κι αυτό επιβάλλεται να γίνει συνείδηση σε κάθε Έλληνα. Φτάνει να θέλει να προσεγγίσει την Ιστορία του αντικειμενικά και αμερόληπτα. Να κατανοήσει ότι η Εθνική μας Αντίσταση ξεκινάει απ’ το πρωινό της 28ης Οκτώβρη του ‘40 με την απόρριψη του ιταμού τελεσίγραφου της φασιστικής Ιταλίας από τον Ι. Μεταξά και το ταυτόχρονο «ΟΧΙ» που βροντοφώναξε ο ελληνικός λαός, και φτάνει μέχρι και τον Οκτώβρη του ‘44, όταν η αδούλωτη ελληνική ψυχή ισοπέδωσε τη ναζιστική θηριωδία. Από ‘κει και πέρα όμως ακολούθησαν άλλα, φοβερά, ειδεχθή και επονείδιστα, εντελώς ανάξια ενός λαού που κατακτήθηκε μεν πολλάκις κατά τη μακραίωνη ιστορία του, ουδέποτε δεν συμβιβάστηκε με τους τυράννους του! Και μιλούμε πάντα για τους απλούς Έλληνες πατριώτες.

Και ενώ ο ελληνικός στρατός κατά τον χειμώνα του ‘40-‘41 απομάκρυνε και ρεζίλευε τις ιταλικές μεραρχίες με όπλο το αδούλωτο πατριωτικό φρόνημα, τον Απρίλη του ‘41 η Ελλάδα και πάλι αψηφά δύο τελεσίγραφα των Γερμανών ναζιστών με την απάντηση «Πολεμούμεν». Κι όταν στις 19 Απρίλη οι ναζί κατέλαβαν μετά από σθεναρή αντίσταση τη Β. Ελλάδα και βρισκόταν ήδη ante portas των Αθηνών, ο πρωθυπουργός Αλ. Κορυζής αυτοκτονεί. Η κατάκτηση της χώρας είναι πλέον ζήτημα χρόνου. Από τη στιγμή εκείνη και εφεξής άρχισε να διακρίνεται ο πατριωτισμός και η αυταπάρνηση του λαού απέναντι στον φιλοτομαρισμό και τη δειλία ή τον καιροσκοπισμό των περισσότερων Ελλήνων αξιωματούχων…

Ο βασιλεύς Γεώργιος διορίζει πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Εμ. Τσουδερό και, ενώ ήταν μαθηματικώς βέβαιο ότι η Ελλάδα θα γίνει στάχτη, οι μεγαλόσχημοι ετοιμάζονται πυρετωδώς για τη φυγή τους στο Κάιρο της Αιγύπτου! Ο Γ. Σεφέρης θα σημειώσει : ‘’...λίγες μέρες πριν, τα φασιστικά περιτρίμματα που διαβιούσαν όλο αυτό τον καιρό τρώγοντας και πίνοντας στα μετόπισθεν, συνωθούνται έξω απ’ το ξενοδοχείο ‘’Μεγάλη Βρετανία’’, ώστε να μπορέσουν να φύγουν για τη Μέση Ανατολή, προεξάρχοντος του βασιλικού οίκου της Ελλάδας, που έπαιρνε μαζί του και το χρυσό της χώρας…’’.

Αρκετοί ανώτατοι αξιωματικοί βιάζονται να υπογράψουν τη συνθηκολόγηση με τον κατακτητή και την παράδοση της χώρας ‘’για το καλό του λαού!’’. Την υπογράφει στις 20 Απρίλη ο στρατηγός Γ. Τσολάκογλου, ο οποίος και σχηματίζει την πρώτη κυβέρνηση δωσίλογων, κυβέρνηση που αρνήθηκε να την ορκίσει ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος και που ποτέ δεν την αποδέχτηκε ο ελληνικός λαός, κι ας βρισκόταν στο έλεος της φασιστικής λαίλαπας. Το φρόνημά του δεν κάμφθηκε.

 Η βασιλική κυβέρνηση Τσουδερού κυβερνάει από το Κάιρο… Κάνει ανασχηματισμούς, τα μέλη της εισπράττουν τον μισθό τους και παραμένουν εκεί υπό Αγγλική προστασία ως τον Οκτώβρη του ‘44! Και πάλι θα τους χαρακτηρίσει ο Γ. Σεφέρης: «…ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες… καθένας κι ένα αξίωμα σαν το πουλί μες το κλουβί του…».

 Στα τέλη του Μάη πέφτει και το τελευταίο προπύργιο ελευθερίας, η Κρήτη. Το βράδυ της 30ής Μάη οι φοιτητές Μ. Γλέζος και Απ. Σάντας γελοιοποιούν διεθνώς τους ναζί κατεβάζοντας τη γερμανική σημαία απ’ την Ακρόπολη. Οι κυβερνήσεις των δωσίλογων δεσμεύουν τα αγαθά της Ελλάδας για τη συντήρηση του γερμανικού στρατού και μάλιστα τους ενισχύουν και οικονομικά! Ο λαός υπομένει την πείνα, τον καλπάζοντα πληθωρισμό, τη μαύρη αγορά, τις ομαδικές εκτελέσεις, τον αφανισμό των υπαρχόντων τους. Οι ναζί προκειμένου να κάμψουν την αντίσταση εφαρμόζουν, υπέρ το δέον, τρεις μεθόδους ταυτόχρονα: πείνα, τρομοκρατία, κυβερνήσεις δωσίλογων! Δε θα αργήσουν όμως να καταλάβουν τι σημαίνει ελληνική αντίσταση.

 Σε διάφορα σημεία της κατακτημένης Ελλάδας συγκροτούνται αντάρτικες ομάδες. Οι κυριότερες απ’ αυτές συγκροτήθηκαν τον Σεπτέμβρη του ‘41: Ε.Δ.Ε.Σ. υπό τον Ναπ. Ζέρβα και την πολιτική κάλυψη του Ν. Πλαστήρα, και Ε.Α.Μ. υπό την κάλυψη κυρίως του Κ.Κ.Ε.. Τον Φεβρουάριο του ‘42 συγκροτείται ο Ε.Λ.Α.Σ. ως ένοπλη έκφραση του Ε.Α.Μ. υπό τον Άρη Βελουχιώτη. Κοντά σε αυτές και η Ε.Κ.Κ.Α.

 Κορυφαία στιγμή της κοινής δράσης εναντίον του κατακτητή είναι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου τη νύχτα της 25ης Νοέμβρη του ‘42, με τη συνεργασία Αγγλων κομάντος υπό του συνταγματάρχη Μάγιερς , γεγονός που σηματοδότησε την αρχή του τέλους του ναζισμού. Την επομένη της ανατίναξης ο έφεδρος αξιωματικός Γκουντχάουζ δήλωνε: «Αν δεν ερχόταν ο Ζέρβας η επιχείρηση δε θα γινόταν. Αλλά, αν δεν υπήρχε ο Άρης, η επιχείρηση δεν θα πετύχαινε». Την ίδια μέρα όμως το B.B.C. μετέδωσε ότι η ανατίναξη έγινε από Άγγλους με τη συνεργασία του Ζέρβα, αγνοώντας έτσι προκλητικά τη συνδρομή του Ε.Λ.Α.Σ.

 Για μιαν ακόμη φορά σε ελληνικό έδαφος ο ξένος παράγοντας έσπειρε τον σπόρο της διχόνοιας. Και τη σπορά αυτή οι Άγγλοι την καλλιεργούσαν έκτοτε επιμελώς, δεδομένου ότι βοηθούσαν πλέον οικονομικά μόνο τον Ε.Δ.Ε.Σ. και την Ε.Κ.Κ.Α. ο σπόρος δεν άργησε να φυτρώσει. Ήδη από το 1943 άρχισαν να σκιάζουν την Ελλάδα τα μαύρα σύννεφα του εμφυλίου. Κι όσο κι αν πάσχιζαν οι Έλληνες αγωνιστές να τα διαλύσουν, τόσο οι Άγγλοι μεθόδευαν υπόγεια το «διαίρει και βασίλευε…».

 Δυστυχώς και πάλι αποδείχτηκε ότι η ιστορία αρέσκεται στο να επαναλαμβάνει περίεργα παιχνίδια σε βάρος της Ελλάδας. Και θα τα επαναλαμβάνει, για όσο ως έθνος θα βλέπουμε θολά την πραγματική της ροή.

Για την Ομάδα Ιστορικής Έρευνας

«Δημ. Αγραφιώτης» του Δήμου Αγιάς,

Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος