Οι 4 πρώτοι δήμαρχοι μετά την Τουρκοκρατία

Ιστορική αναδρομή μέσα απ’ τη «Χρυσή Βίβλο» του Δήμου (1881-1894)

Δημοσίευση: 25 Νοε 2024 10:05

Γράφει  ο Σπύρος Μπαρμπούτης

Χασάν Ετέμ Καντήραγας (1881 - 1882)
Πρώτος υπηρεσιακός δήμαρχος της Ελεύθερης Λάρισας διορίστηκε -από το ελληνικό κράτος- ο Λαρισαίος Οθωμανός μεγαλοκτηματίας φιλέλληνας και φιλάνθρωπος, ο Χασάν Ετέμ Καντήραγας.
Ο Καντήραγας τίμησε το δημαρχιακό αξίωμα, φάνηκε αντάξιος της τιμής που του έκανε το ελληνικό κράτος και διατήρησε τη θέση του δημάρχου μέχρις ότου ο ίδιος παραιτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1882 και μετανάστευσε -όπως και άλλοι Τούρκοι της Λάρισας- στην Κωνσταντινούπολη και η Λάρισα τον επροβόδισε με μεγάλες τιμές.


Πριν αναχωρήσει με συμβολαιογραφική πράξη, έκανε μεγάλες δωρεές προς την πόλη του, τη Γενή Σεχήρ που ξανάγινε Λάρισα.
Δώρισε την ιδιόκτητη κατοικία του, το πολυτελές «Κονάκι - Σεράγι» στη συνοικία Καραγάτς, με τον όρο στη θέση του ν’ αναγερθεί εκκλησία που ζητούσαν ν’ αποκτήσουν οι κάτοικοι της συνοικίας.
Πράγματι εκπληρώθηκε η επιθυμία του και στη θέση αυτή ανηγέρθηκε ο ιερός Ναός Κωνσταντίνου και Ελένης και ο υπόλοιπος χώρος διατέθηκε για την ανέγερση του 5ου Δημοτικού Σχολείου και για πλατεία.
Ο δήμαρχος Καντήραγας υποδέχθηκε στην απελευθερωμένη Λάρισα τον πρωθυπουργό Αλ. Κουμουνδούρο και τον βασιλιά Γεώργιο Α’, ο οποίος μάλιστα παρασημοφόρησε τον Φιλέλληνα Οθωμανό δήμαρχο.
Επί των ημερών του δημάρχου Καντήραγα: πρωτολειτούργησε το Πρωτοδικείο Λάρισας, το Διδασκαλείο Θεσσαλίας, το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας.
Έγινε δε η ένωση της Μητρόπολης Λαρίσης και Πλαταμώνος με την Ιερά Σύνοδο.

Αργύριος Διδίκας (1882 - 1883)
Μετά την παραίτηση και μετανάστευση στην Κωνσταντινούπολη του πρώτου δημάρχου Λάρισας, του Οθωμανού Χασάν Ετέμ Καντήραγα, η κυβέρνηση διόρισε σαν υπηρεσιακό δήμαρχο Λάρισας τον επιχειρηματία Αργύριο Διδίκα.
Ο Αρ. Διδίκας γεννήθηκε το 1840 στην Άλλη Μεριά του Βόλου και πέθανε στην Αθήνα το 1915, υπήρξε δε και βουλευτής με το κόμμα του Χαρ. Τρικούπη.
Επί δημαρχίας Διδίκα:
- Εκπονήθηκε το πρώτο «Σχέδιο Πόλεως» για τη Λάρισα των περίπου 20.000 κατοίκων.
- Άρχισε η λειτουργία του Εφετείου Λάρισας.
- Κατασκευάστηκε η πρώτη σημαία του Δήμου και πληρώθηκαν τα έξοδα για τη σφραγίδα του Δήμου και διαφόρων βιβλίων.
- Αποφασίστηκε η πίστωση (5.000 δρχ.) για την ανέγερση στο Αλκαζάρ, οικήματος που θα χρησιμοποιείτο για καφενείο και παραπήγματος, όπου θα παιανίζει η μουσική.
- Αποφασίστηκε η πρόσληψη 5 παιδονόμων των 5 Δημοτικών Σχολείων και τα έξοδα συντήρησης και επιτήρησης του Ωρολογίου της πόλης, όπως και για τα έξοδα ενοικίου του «Νοσοκομείου Κοινών Γυναικών».
- Αποφασίστηκε η χορήγηση πίστωσης (2.000 δρχ.) από τον προϋπολογισμό του Δήμου για τη σύσταση και συντήρηση Δημοτικού Νοσοκομείου.

Χρήστος Γεωργιάδης (1883 - 1887)
Μετά τον Αρ. Δίδικα και βάσει νόμου έγιναν οι πρώτες μεταπελευθερωτικές εκλογές, την 29η Μαΐου 1883 - με μυστική ψηφοφορία και εξελέγη δήμαρχος ο Χρ. Γεωργιάδης σαν πρώτος αιρετός δήμαρχος της Λάρισας.
Ο Χρ. Γεωργιάδης γεννήθηκε στο Λιβάδι Ελασσόνας και από μικρός εγκαταστάθηκε στη Λάρισα, όπου ανέπτυξε εξαιρετική εμπορική δράση.
Κατά τη δημαρχιακή θητεία του Χρ. Γεωργιάδη κατεγράφηκαν:
- Παραχώρηση από τον Δήμο Λαριαίων προς το Δημόσιο, χώρος του Ακ Σαράι για την οικοδόμηση στρατώνα και φυλακών.
Το Δημόσιο επίεσε τον Δήμο για την παραχώρηση του μεγάλου αυτού χώρου του Δήμου, με την απειλή προφανώς ότι θα μετέθετε τη δόμηση των στρατώνων σε άλλη πόλη, αφού στις στρατιωτικές δυνάμεις, τότε, στηριζόταν, ως έναν βαθμό, η μελλοντική ανάπτυξη της πόλης.
- Επέβαλε διόδια, στην Πύλη Φαρσάλων επί κτηνών, αμαξών και οχημάτων σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα.
- Αποφασίζει (το 1885) διάθεση πίστωσης 398 δρχ. δι’ έξοδα αντιμετώπισης της πλημμύρας του Μαΐου.
- Αποφασίζεται η παραχώρηση δωρεάν οικοπέδου στην εταιρεία Σιδηροδρόμων για την ανέγερση Σιδηροδρομικού Σταθμού.
- Εγκρίνεται η αγορά οικοπέδου (προμαχώνος) για την ανέγερση Γενικού Νεκροταφείου Λάρισας.
- Εγκρίνεται πίστωση 300 δρχ. για την εξόντωση των καλιακούδων (κάργιες) που επιφέρουν καταστροφή εντός και εκτός της πόλης!
- Το Δ.Σ. εκφράζει την ευχή, όπως η Γιάννουλη, ως προάστιο της Λάρισας ν’ αποσπαστεί από τον Δήμο Τυρνάβου και να έλθει στον Δήμο Λαρισαίων!
- Τα αστυνομικά όργανα έφεραν σαν διακριτικό σύμβολο εξουσίας τον βούρδουλα ή τη μακρή μαγγούρα και αργότερα έφεραν στολή και ράβδο (είδος στρατιαρχικής ράβδου), στη λαβή της οποίας ήταν σκαλισμένο ένα ανοιχτό μάτι - σύμβολο του άγρυπνου «ανοιχτομάτη» κέρβερου.
Η ράβδος περιβαλλόταν από ταινία, η οποία έφερε την επιγραφή «Το κράτος του νόμου».
Γραφική ήταν τότε, η μορφή του γενειοφόρου δημοτικού αστυνόμου Αθανασάκη Όθωνος, γνωστού για το ήθος, την ανθρωπιά και τον πολιτισμό του.
Ο Όθων «έβαλε χέρι» στους «μοσχόμαγγες», το φόβητρου του κόσμου, όπως επίσης και τους μπράβους των εκάστοτε αντιπολιτευόμενων της Λάρισας!!!

Διονύσιος Γαλάτης (1887 - 1894)
Δήμαρχος της Λάρισας -ο 4ος κατά σειρά μετά την απελευθέρωση του 1881- ήταν ο Διονύσιος Σ. Γαλάτης και ο οποίος εξελέγη στις δημοτικές εκλογές, στις 5 Ιουλίου 1887, στη Λάρισα των 11.961 κατοίκων.
Ο Δ. Γαλάτης καταγόταν από την Ιθάκη αλλά ήταν εγκατεστημένος από χρόνια στη Λάρισα, όπου επαγγελόταν το σιτέμπορο - αλευροβιομήχανο.
Η Λάρισα ετίμησε τον Δ. Γαλάτη με το να τον εκλέξει δήμαρχό της επί δύο συνεχείς τετραετίες (1887 - 1890 και 1891 - 1894), κατά τη διάρκεια των οποίων έθεσε τις βάσεις ανάπλασης της πόλης.
Σ’ όλη τη διάρκεια της δημαρχίας του έκανε βίωμα τις πολλαπλές ανάγκες της αναγεννόμενης Λάρισας και συνέδεσε το όνομά του με μια σειρά έργων ανασυγκρότησης, τα οποία άρχισαν να εκσυγχρονίζουν την πόλη, η οποία είχε μείνει στη σκλαβιά -όπως και ολόκληρη η Θεσσαλία- παραπάνω από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η Λάρισα τίμησε τη μνήμη του τέταρτου κατά σειρά δημάρχου της και έδωσε το όνομά του σε έναν δρόμο, της συνοικίας του Αγίου Νικολάου.
- Επί δημαρχίας Γαλάτη εθεμελιώθη το Δημοτικό Πολιτικό «Κουτλιμπάνειο Νοσοκομείο», το οποίο μπορεί να θεωρηθεί σαν το μεγάλο έργο της ζωής του.
Δωρητής και μέγας ευεργέτης της Λάρισας ήταν ο Ιωάννης Κουτλιμπανάς, ομογενής από τη Ρουμανία, καταγόμενος από το Ζάρκο Τρικάλων, κάτοικος του Προεστίου Μολδαβίας. Ο Ιωάνν. Κουτλιμπανάς, αργότερα, δώρισε στο Νοσοκομείο επιπλέον 40.000 φράγκα για την ανάπτυξή του.
Το ίδρυμα εθεμελιώθη σε επίσημη τελετή -τον Φεβρουάριο του 1889- από τον Μητροπολίτη Νεόφυτο και τον Πανηγυρικό του γεγονότος εκφώνησε ο ιατρός Αχιλλέας Λογιωτάτου, τότε πρόεδρος του Δ.Σ. και δήμαρχος Λάρισας μετά τον Δ. Γαλάτη.
Επίσης, το Δ.Σ. με πρόταση του δημάρχου Δ. Γαλάτη, αποφάσισε να δοθεί το όνομα του Ιωάνν. Κουτλιμπανά στο λεγόμενο «φαρδύ Σοκάκι», την αριστοκρατικότερη συνοικία της τουρκοκρατούμενης Λάρισας, τον Αρναούτ Μαχαλά και νυν του Αγίου Αθανασίου.
- Κατά της διάρκειας της δημαρχίας του Δ. Γαλάτη, ο Δήμος Λαρισαίων συνήψε δάνειο 500.000 χρυσών δραχμών, για την εφαρμογή του «Σχεδίου Πόλης» και άρχισε η «ευρωπαϊκή» οδοποιία να εκτοπίζει τα «καλντερίμια» της τουρκοκρατίας. Την ίδια εποχή χαράχτηκε και έγινε η Κεντρική πλατεία της πόλης και άλλες δευτερεύουσες.
- Το Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Λάρισας ιδρύθηκε το 1889 (Δήμαρχος Δ. Γαλάτης και πρωθυπουργός ο Χαρ. Τρικούπης) με τον τίτλο «Γυμνάσιο εν Λαρίση» και κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του περιελάμβανε τρεις τάξεις με σύνολο 114 μαθητές (Α’ τάξη: 43 μαθητές, Β’ τάξη: 32 μαθητές και Γ’ τάξη: 39 μαθητές) και γυμνασιάρχη τον Δημ. Γερολάζο.
- Εισηγήσεις του δημάρχου, το Δ.Σ. χορηγεί πίστωση 5.000 δρχ. για τη σύσταση του Αρσακείου Θηλέων Λάρισας (Διδασκαλείου) κατά το Πρότυπον Αθηνών.
- Το Δ.Σ. αποφαίνεται και χορηγεί πίστωσιν εκ δρχ. 3.000 προς ταξίδευσιν του ιατρού Αχ. Λογιωτάτου εις Βερολίνον, όστις μετά την επάνοδό του υποχρεούται δωρεάν να επισκέπτεται και ποιείται χρήσιν της μεθόδου του νέου φαρμάκου για τους απόρους Δημότες, τους εκ φθίσεως πάσχοντας και το εν τω ενταύθα Πολιτικό Νοσοκομείου νοσηλευόμενους κ.λπ. Ο ιατρός τούτος εν Γερμανία της Ιατρικής αυτού σπουδάς συμπληρώσας είναι κάτοχος της γερμανικής γλώσσης, όπερ λίαν θέλει συντελέση εις την ευχερεστέραν και λεπτομερεστέραν εκμάθησιν της χρήσεως του ειρημένου φαρμάκου.
- «Το Δ.Σ. αποδέχεται και εγκρίνει τη βάσει συμβολαίου και διά μίαν 50ετίαν διοχέτευσιν εις την πόλιν του ποσίμου ύδατος εκ του Πηνειού υπό του υδραυλικού κ. Διονυσίου Αμπελικοπούλου, στον οποίον παρέχεται αποκλειστικώς το προνόμιον».
«Το Δ.Σ. εισηγήσει του δημάρχου Δ. Γαλάτη εγκρίνει όπως ο Δήμος χορηγήσει υποτροφίαν 75 δρχ. μηνιαίως (τροφεία) εις τον Περικλέα Γ. Σαλτέλη προς αποπεράτωσιν των πανεπιστημιακών του σπουδών».
- «Το Δ.Σ. εκκαλεί ενώπιον της Νομαρχιακής Επιτροπής Λαρίσης ή του Υπουργείου Εσωτερικών την υπ’ αρ. 1433 απόφασιν της Νομαρχίας Λαρίσης περί ανεγέρσεως του «οίκου των Κοινών Γυναικών» (πορνείον) παρά τη θέση Καναρά κατόπιν του αρνητικού εν προκειμένου δημοψηφίσματος».
- Με εισήγηση του δημάρχου Δ. Γαλάτη εγκρίνεται και το Σώμα ψηφίζει:
«Να συσταθεί Εμπορική Πανήγυρις, τελουμένη κατ’ έτος την 15ην Σεπτεμβρίου, εορτήν τοπικήν του Αγίου Βησσαρίωνος εν Λαρίση και εν τη πεδινή θέσει Μεριά, μεταξύ του Πηνειού ποταμού της προς τον Τύρναβον αγούσης Εθνικής οδού, του κτήματος Σωκράτους Ποδάρα και του Δημοτικού Κήπου Αλκαζάρ και διαρκεί επί οκτώ ημέρες συνεχείς».
- «Ο δήμαρχος Γαλάτης υποβάλλει προς έγκρισιν τα πρακτικά της γενομένης μειοδοτικής δημοπρασίας προς πληρωμή 1.250 δραχμών εις τον τελευταίον μειοδότην Γούσιο Καραγιάννη, διά την κατασκευήν και εμπρόθεσμον παράδοσιν και εν είδει εκμισθώματος εις τον Δήμον και προς χρήσιν αυτού 65 ξύλινων παραπηγμάτων κατά την γενησόμενην εν τη θέσει «Μεριάς» της Λαρίσης Εμποροπανήγυριν της 15ης Σεπτεμβρίου Ε.Ε. κατά σχεδιάγραμμα του εργοδηγού Ξ.Μ. Μαλικούτη».
«Το Δ.Σ. διασκεψάμενον ότι το πρώτον ήδη τελουμένη εν Λαρίση Εμποροπανήγυρις, δε συμφέρει ο Δήμος, να προβεί εις μόνιμα έργα, αλλ’ εις δοκιμαστικά, ως επί του προκειμένου προς σχηματισμόν πεποιθήσεως τινός επί των διαστάσεων ας θέλει λάβει η πανήγυρις υπό την εμπορικήν άποψιν και του αποτελέσματος αυτής. Επομένως, το ληφθέν μέτρον της ανεγέρσεως ιδιωτικοίς αναλώμασι ξύλινων παραπηγμάτων και της αποζημίωσης του εργολάβου λόγω χρήσεως υπό του Δήμου κατά τον χρόνον της διάρκειας της πανηγύρεως, δεν αντίκειται, αλλά μάλλον συμβάλλει στα δημοτικά συμφέροντα προς οδηγίαν της Δημοτικής Αρχής επί το μέλλον».
- «Εκφράζει διά ψηφίσματός του τας ευχαριστίας και την ευγνωμοσύνην του τόπου όλου, την διά νομοσχεδίου έναρξιν του έργου κατασκευής Σιδηροδρόμου Πειραιώς - Λαρίσης, προς πρωθυπουργόν και Κυβέρνησιν».

Πηγή: «Η ΧΡΥΣΗ ΒΙΒΛΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ» του Βασ. Καλογιάννη (1963)

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

SYNERGEIO

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass