Ο τελευταίος σύστησε το 1871 μία επιχείρηση αρτοποιίας η οποία συνεχίζει τη λειτουργία της μέχρι σήμερα. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1920 λειτουργούσαν δύο κλίβανοι (φούρνοι) του Αντωνιάδη στη Λάρισα. Ο πρώτος στην οδό Αλεξάνδρας (σημ. Κύπρου) και ο δεύτερος στην οδό Ακροπόλεως (σημ. Παπαναστασίου). Και οι δύο έφεραν τον διακριτικό τίτλο: «Βασιλικά Αρτοποιεία Γεωργίου Αντωνιάδου» εξ’ αιτίας της τιμητικής διάκρισης που είχε λάβει (13 Μαΐου 1902) ως «Προμηθευτού της Αυλής της Α. Β. Υ. του Διαδόχου», λόγω της εξαιρετικής ποιότητας και της γεύσης των αρτοσκευασμάτων της επιχείρησής του.

Όπως φαίνεται από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε στα συμβολαιογραφικά αρχεία της περιόδου (Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας) ο Γεώργιος Αντωνιάδης ουδέποτε συμμετείχε στους διενεργηθέντες μειοδοτικούς διαγωνισμούς για την ανάδειξη αναδόχου ο οποίος θα προμήθευε άρτο στους στρατώνες, στις φυλακές και στα νοσοκομεία (Στρατιωτικό και Πολιτικό) της Λάρισας [1]. Ο κυριότερος προμηθευτής άρτου στις προαναφερθείσες υπηρεσίες και ιδρύματα υπήρξε επί μία σχεδόν εικοσαετία (1882-1902), ο αρτοποιός Ευστάθιος Κοτσάνος [2].

Η συνεργασία του Γεωργίου Αντωνιάδη με τους αλευροβιομήχανους Ιωάννη Κουτσαγγέλη και Κωνσταντίνο Αγαθοκλή, συνεχίστηκε χωρίς προσκόμματα και μετά το τέλος της προσωρινής τουρκικής κατοχής στη Θεσσαλία (1897-1898). Κατά τη διάρκεια της τελευταίας, αφού αρχικά και οι δύο φούρνοι του Αντωνιάδη επιτάχθηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες του Τουρκικού στρατού, στη συνέχεια λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν ολοσχερώς. Αρωγός στην ανασύσταση της επιχείρησής του στάθηκε για άλλη μία φορά η οικογένεια Κουτσαγγέλη, η οποία του παρείχε την απαραίτητη τεχνογνωσία (ο Κλεάνθης Κουτσαγγέλης ήταν μηχανικός) για την εγκατάσταση «μηχανικού αρτοποιείου μετά κλιβάνου» [3].Γι’ αυτό και η οδύνη του Αντωνιάδη ήταν βαθύτατη όταν απεβίωσαν τα επόμενα χρόνια μέλη της προαναφερθείσας οικογένειας. Ο μηχανικός Κλεάνθης Κουτσαγγέλης απεβίωσε στις 28 Σεπτεμβρίου 1904 [4]και ο Ιωάννης Κουτσαγγέλης τον Απρίλιο του 1906 στον Βόλο [5]. Ο Γεώργιος Αντωνιάδης διατήρησε τα επόμενα χρόνια ιδιαίτερες οικογενειακές σχέσεις με τον Αλέξανδρο Μπογδάνοβιτς, ιδιαίτερο γραμματέα του Ιωάννη Κουτσαγγέλη.

Το 1904 ο Γεώργιος Αντωνιάδης μετέβη στο Παρίσι όπου η διοργανωτική επιτροπή της πρώτης Διεθνούς Εκθέσεως των Παρισίων (Foire de Paris), τον είχε διορίσει ως μέλος της κριτικής επιτροπής «επί του οικείου τμήματος ζυμαρικών και των τοιούτων» [6]. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο Carreaudu Temple και άνοιξε τις πύλες της στις 17 Μαρτίου 1904. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι, ο Γεώργιος Αντωνιάδης είχε την ευκαιρία να έλθει σε επαφή με Ευρωπαίους αρτοποιούς και να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις και τους νέους τρόπους παραγωγής των αρτοσκευασμάτων.

Λίγο πριν από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων (1912), το Υπουργείο των Στρατιωτικών διενήργησε μειοδοτικούς διαγωνισμούς για την ανάδειξη αναδόχων – προμηθευτών αρτοσκευασμάτων για τις ανάγκες του Ελληνικού Στρατού. Ο Γεώργιος Αντωνιάδης, παρόλο που δεν συμμετείχε επισήμως σε αυτούς, εν τούτοις τροφοδοτούσε (δωρεάν) με διάφορα είδη τα διερχόμενα από τη Λάρισα στρατεύματα. Οι προσφορές αυτές, που συνεχίστηκαν και μετά από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) είχαν ως αποτέλεσμα την τιμητική του διάκριση από τον βασιλέα Γεώργιο Α΄.

Την περίοδο του μεσοπολέμου ο Γεώργιος Αντωνιάδης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το κατάστημα που ενοικίαζε στην οδό Αλεξάνδρας (Κύπρου) επειδή το οίκημα πέρασε στη διαχείριση της Εθνικής Τράπεζας ως ανταλλάξιμο. Διατήρησε μόνο το κατάστημα επί της οδού Ακροπόλεως (Παπαναστασίου) το οποίο όμως μεταφέρθηκε το 1927 λίγο νοτιότερα. Το νέο κατάστημα που ενοικίασε, ανήκε στην πλήρη κυριότητα (εξ’ αδιαιρέτου) του κτηματία Νικολάου Μιχαήλ (ή Λίτσου) Καρανίκα και της Επιτροπής ανταλλαξίμων μουσουλμανικών ακινήτων. Το κατάστημα που διέθετε στο πίσω μέρος του μία μεγάλη αυλή και βοηθητικούς χώρους βρισκόταν ανάμεσα από τα καταστήματα (των ιδίων προαναφερθέντων ιδιοκτητών) που ενοικίαζαν ο Αρ. Κατσάρος (βόρεια) και η εταιρεία των ραπτομηχανών Σίγγερ (νότια). Η αυλή του φούρνου του Αντωνιάδη συνόρευε (ανατολικά) με ακάλυπτο οικόπεδο που ανήκε στην Εθνική Τράπεζα (ανταλλάξιμο) [7]. Μετά το τέλος του πολέμου το κατάστημα αυτό πέρασε στην πλήρη κυριότητα της οικογένειας Αντωνιάδη.

Όπως σημειώνει ο Νικόλαος Παπαθεοδώρου, ο Γεώργιος Αντωνιάδης από τον γάμο του απέκτησε τέσσερα τέκνα: τον Κωνσταντίνο, τη Φωτεινή (παντρεύτηκε τον στρατιωτικό Γεώργιο Μουστάκα), τον Δημήτριο και την Τερψιχόρη (παντρεύτηκε τον αξιωματικό Απόστολο Κουφοδήμο). Ο Δημήτριος ήταν ο διάδοχός του στην οικογενειακή επιχείρηση [8].

Ο Γεώργιος Αντωνιάδης ήταν εν κατακλείδι ένας διορατικός επιχειρηματίας που οι επιλογές του διαχρονικά τον δικαίωσαν απόλυτα. Και εάν οι Λαρισαίοι των αρχών του 20ού αιώνα τον θαύμαζαν για το επιχειρηματικό του δαιμόνιο, εν τούτοις τον εκτιμούσαν αφάνταστα για την αξιοπρέπεια, το ήθος και την τιμιότητά του. Απεβίωσε πλήρης ημερών το 1935. Υπήρξε επί σειρά ετών μέλος του Μακεδονικού και Ηπειρωτικού Συνδέσμου, της Φιλοπτώχου Αδελφότητος του Αγίου Νικολάου και μεγάλος ευεργέτης του Ορφανοτροφείου Λαρίσης. Είχε τιμηθεί από την Ελληνική Πολιτεία με τον Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Οι φούρνοι (κλίβανοι) της Λάρισας την περίοδο 1881-1900», Συνέδριο «Γιώργος και Λένα Γουργιώτη: Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, ένα έργο ζωής» (Μνήμη Λένας Γουργιώτη), 3-5 Νοεμβρίου 2017 (πρακτικά υπό έκδοση).

[2]. Ενδεικτικά για τους όρους και τις προϋποθέσεις αυτών των δημοπρασιών βλ. Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φ. 012 [1888], αρ. 8212 (12 Οκτωβρίου 1888) και φκ. 038 [1892], αρ. 13811 (22 Σεπτεμβρίου 1892).

[3]. Την ίδια περίοδο ο ατμόμυλος των αδελφών Κουτσαγγέλη παρήγαγε ημερησίως 2.000 άρτους οι οποίοι πωλούνταν (ανάλογα με την ποιότητα) προς 45, 40 και 35 λεπτά την οκά. Βλ. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 231 (10 Μαΐου 1902).

[4]. Θεσσαλία (Βόλος), φ. 1149 (29 Σεπτεμβρίου 1904).

[5]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 835 (23 Απριλίου 1906) και Μικρά (Λάρισα), φ. 51/201 (23 Απριλίου 1906).

[6]. «Η τιμή η προσγενομένη εις τον κ. Αντωνιάδην αντανακλά εφ’ ολοκλήρου της πόλεώς μας, εφ’ ώ και συγχαίρομεν αυτώ από καρδίας». Βλ. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 337 (8 Μαΐου 1904).

[7]. Αρχείο Συμβολαιογράφου Λαρίσης Πανταζή Δημητρίου Μουλούλη, αρ. 103020 (20 Ιανουαρίου 1932).

[8]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου «Αρτοποιείον Γ. Αντωνιάδη «Η πηγή της τέχνης», Ελευθερία (Λάρισα), φ. 32720 (20 Μαΐου 2015).

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου