* Από τον Αθανασίου Β. Ραούλη

Δεν έχεις Όλυμπε Θεούς,

Μηδέ λεβέντες η Όσσα.

Ραγιάδες έχεις μάνα γη

Σκυφτούς για το χαράτσι.

Των Ευρωπαίων περίγελοι

Και των αρχαίων παλιάτσοι.

(Κ. Παλαμάς για την πτώχευση του 1897)

Η οικονομία μας είναι ακαμάτισσα, ηδυπαθής κατά περίπτωση, κίβδηλη και δανειολάγνα. Στερείται γείωσης και είναι εκτεθειμένη στον κάθε τυχάρπαστο και εκμεταλλευτή. Μοιάζει με οικοδομή που ο ηλεκτρολόγος αμέλησε να εγκαταστήσει γείωση αντικεραυνικής προστασίας. Στις κατεστραμμένες οικονομίες που δεν σέβονται βασικές οικονομικές αρχές ούτε θαύματα γίνονται αλλά και ούτε αφελείς προσδοκίες πρέπει να υπάρχουν. Η ανταγωνιστικότητα έφτασε σε τέτοιο σημείο που το ίδιο το κράτος για ευνόητους οικονομικούς λόγους (καλοπροαίρετα πιστεύουμε) προμηθεύεται, όπως διαβάζουμε, 92.000 στρατιωτικές στολές από την Κίνα. Τέτοια παραγωγική ξηρασία. Όσο για το μάννα εξ ουρανού, τις επενδύσεις, πρόσφατα τις εντοπίσαμε στους πρόσφυγες των 250.000 ευρώ. Άλλες ευφάνταστες αριστερές κυψέλες επιχειρηματικότητας αυτές… Ώρες είναι να απαιτούν και business plan από τους ανθρώπους πριν από την αίτηση ασύλου.

Με τέτοιες διαρθρωτικές συνθήκες δεν ανακάμπτουμε μακροοικονομικά και η οικονομία μας θα είναι γονατισμένη επ΄αόριστον, όταν δεν τολμούμε να πιάσουμε τον ταύρο από τα κέρατα και να εξυγειάνουμε τη χώρα από τα κάθε είδους οικονομικά «ζόμπι». Όσο για τη σχέση ασφαλιστικού-φορολογικού που μάς μαγειρεύουν μου θυμίζει παιδική τραμπάλα. Εξακολουθούν ανερεθρύαστα να βλέπουν το λαό σαν δρομάδα κοινώς αραβική καμήλα που όμως οι ύβοι της στέρεψαν. Να το πάρουμε χαμπάρι πως θα είμαστε καταδικασμένοι στην παρακμή και στην αφάνεια, όταν πείσμονα αντιστεκόμαστε στους απαραίτητους μετασχηματισμούς της εποχής μας. Γι΄αυτό μόνοι μας οφείλουμε να λαδώσουμε τα γρανάζια της οικονομίας μας και προς τούτο θεωρώ πως απαιτούνται τρία πράγματα:

1. Ολοκλήρωση της δημοκρατικής αποκέντρωσης. Ορμώμενος από τη γενική παραδοχή πως ο άνθρωπος στη ζωή οφείλει να γεύεται πρώτα και πριν απ΄όλα την αίσθηση της τοπικής συνείδησης η αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι ανεξάρτητη οικονομική οντότητα με δικούς της πόρους και αποφασιστικές αρμοδιότητες. Δεν μπορεί ακόμη το 2016 η φαιά ουσία της κεντρικής εξουσίας να εγκρίνει, να χρηματοδοτεί και συνάμα να εποπτεύει τις τοπικές ανάγκες. Το υπερσυγκεντρωτικό σύστημα και ο υπερβολικός κρατισμός κρατά τον πολίτη θεατή στην εξέδρα. Οι 13 Περιφέρειες και οι 325 Δήμοι της χώρας οφείλουν να απολαμβάνουν πραγματική αυτοτέλεια διοικητική και οικονομική. Περιφέρειες και Δήμοι δικαιούνται να έχουν ιδίους πόρους από εύλογα ανταποδοτικά τέλη για προσφερόμενες υπηρεσίες. Π.χ. οι Περιφέρειες από τέλη επιτηδεύματος και κυκλοφορίας οχημάτων και οι Δήμοι από τέλη καταστημάτων,καθαριότητας,κοινόχρηστωνχώρων,φωτισμού,ακίνητηςπεριουσίας. Προϋπολογισμοί, απολογισμοί, τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις θα δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και στο διαδίκτυο κατόπιν επισταμένου ελέγχου από ελεγκτικό όργανο. Δανειοδοτήσεις με κρατική εγγύηση θα επιτρέπονται μόνον σε εξαιρετικώς επείγουσες καταστάσεις. Μια αυτοδιοίκηση πραγματικά υπόλογη στους πολίτες. Το δε κράτος σε επιτελικό ρόλο θα συντονίζει την οικονομία και θα έχει ασφαλώς την ευθύνη λειτουργίας ευαίσθητων τομέων όπως εξωτερική πολιτική, εθνική άμυνα, ασφάλεια κ.ά.

2. Απελευθέρωση και αξιοποίηση των τοπικών δυνατοτήτων. Κάθε τόπος έχει τη δική του δυναμική φυσιογνωμία συνάρτηση των παραμέτρων (μορφολογία, κλίμα, παραδοσιακές ποιοτικές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες κ.ά.). Κοιτάσματα γνώσεων, ιδεών, ικανοτήτων και ψυχισμού ανθρώπινου δυναμικού λανθάνουν και καιρός να απελευθερωθούν και να αξιοποιηθούν. Κάθε τόσο ενημερωνόμαστε για σημαντικά επιτεύγματα και επιτυχημένες πρωτοβουλίες νέων ανθρώπων πίσω στις γενέτειρές τους που όμως δεν στηρίζονται. Δαπανώνται χρήματα στο όνομα της επιχειρηματικότητας για καφετέριες, σουβλατζίδικα, τυχερά παιχνίδια κ.ά. αντί να πειραματιζόμαστε για κάτι καινοτόμο συλλογικά, συγκροτημένα, τεκμηριωμένα ώστε και τη διαρροή πολυταλαντούχων επιστημόνων στο εξωτερικό να φρενάρουμε και την ομοιομορφία να σπάσουμε που εμποδίζει την πρόοδο της χώρας. Κάθε περιοχή πρέπει να αναδείξει και δεόντως να προβάλλει το δικό της παραγωγικό έμβλημα και σημείο αναφοράς.

3. Σύγχρονα μοντέλα διοίκησης. Για δεκαετίες ο αχαλίνωτος λαϊκισμός, το ρουσφέτι και ο παρασιτισμός με αρωγό τον αμετροεπή συνδικαλισμό προκειμένου να εδραιωθούν έπρεπε να διαλύσουν τη δημόσια διοίκηση και μάλλον το πέτυχαν. Κεντρικές και αυτοδιοικητικές διοικητικές δομές αραχνιασμένες,φοβικές και αντιπαραγωγικές ταλαιπωρούν τον πολίτη. Τις προάλλες στο Λονδίνο Δανός οικονομικός παράγοντας μάς έβαλε χέρι για τα αναπορρόφητα κονδύλια ψηφιακής σύγκλισης. Στη Βουλγαρία στήνεται επιχείρηση το πολύ σε τρεις μέρες. Ούτε και οι τοπικές υπηρεσίες στην πατρίδα μας δεν είναι on line συνδεδεμένες. Οι πολιτικά ιθύνοντες αναμένουν ακόμα την απογραφή προσωπικού και αμοιβών από 178 φορείς (Ν.Π.Δ.Δ, Ν.Π.Ι.Δ). Επείγει βούληση για υιοθέτηση σύγχρονων διοικητικών δομών, αν θέλουμε να μάς καλημερίσει επενδυτής.

Τελικά, ως πότε θα τρώμε σχόνη από τον καλπασμό των άλλων;

*Ο Αθανάσιος Ραούλης είναι οικονομολόγος, εκπαιδευτικός, τ. περιφερειακός δ/ντής Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας