Ο μεν κ. Καμίνης υποστήριξε εν ολίγοις ότι ουδείς έχει το δικαίωμα να προβαίνει σε προπηλακισμούς προσώπων ή και, το χειρότερο, σε έμπρακτη αποδοκιμασία ακόμη και του Προέδρου της Δημοκρατίας, που αποτελεί ανώτατο θεσμό του πολιτεύματός μας, πρόσωπα που ανεδείχθησαν στο αξίωμά τους από την ίδια την ψήφο των πολιτών αμέσως ή εμμέσως! Έχουμε τη δυνατότητα τους εκλεγέντες να τους θέσουμε στην κρίση μας όταν προκύψουν εκλογές. Μια απλή αλήθεια χωρίς φιοριτούρες που ισχύει πάντα, πλην των περιπτώσεων εθνικών τραγωδιών, οι συνέπειες των οποίων είναι καταστροφικές.

Μην ισχυριστεί κανείς ότι κάτι τέτοιο συνέβη στην οικονομία με προδοτικό τρόπο, γιατί στο οδυνηρό αποτέλεσμά της ουδείς υπήρξε αναμάρτητος, καθόσον η ίδια αντίληψη παραβατικότητας είχε διαχυθεί σ' όλους τους πολίτες για χρονικό διάστημα δεκαετιών, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ιδίως σε όσους κυβερνούν! Συνολικά πιστεύω ότι στην ακμή αλλά και την παρακμή ενός κράτους το μέγεθος και η έντασή τους αφορά το κάθε άτομο χωριστά και εν τέλει το σύνολο του λαού.

Αφήνω τα τετριμμένα του παρόντος και ανατρέχω στο παράδειγμα της κλασικής Αθήνας. Πολλοί έχουν διαβάσει τον "Επιτάφιο λόγο" του Περικλέους και μάλλον έμειναν έκθαμβοι από τη δυνατότητα του ρήτορα. Πόσοι όμως έχουν σκεφθεί το λόγο και την αιτία που η Αθήνα από προστάτιδα των πόλεων της συμμαχίας στην οποία ηγήθηκε μεταβλήθηκε σε εκμεταλλευτή, μεταφέροντας μάλιστα το ταμείο από την ιερή Δήλο στο κλεινόν άστυ για να δημιουργήσει τα στολίδια της, με πρώτο τον περικαλλή Παρθενώνα;

Τεράστιος πλούτος διαχύθηκε στην Αττική και οι δραχμές της έρρεαν σ' όλη σχεδόν τη Μεσόγειο θάλασσα με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει στην εποχή μας με το δολάριο: Ποιος πολίτης της αντιστάθηκε στην άδικη εκμετάλλευση των φίλων τους συμμάχων κατά τη διάρκεια της ακμής για να έχει το δικαίωμα να δείχνει με το δάκτυλό του τους υπευθύνους της παρακμής και εν τέλει της καταστροφής των; Μήπως την ίδια αλαζονεία δεν δείξαμε κι εμείς, πολίτες και κυβερνώντες, όταν είχαμε τη δραχμή είτε το ισχυρό ευρώ τώρα, και μάλιστα με τον πακτωλό των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων;

Πριν πολύ καιρό θαυμάσαμε το περίφημο ψηφιδωτό της Αμφίπολης για την σπάνια ομορφιά του. Το θέμα του, η αρπαγή της Περσεφόνης, ήταν το συνηθέστερο για αιώνες σ' όλη σχεδόν τη Μεσόγειο. Όμως η απαράμιλλη τελειότητά του οφειλόταν, εκτός της δεξιότητας του δημιουργού του, στις θαυμάσιες ψηφίδες του. Αναλογικά λοιπόν αντιστοιχεί και η ποιότητα του πολίτη, που πηγάζει από τον αυτοέλεγχό του και τη δεκτικότητα σε μια ευνομούμενη πολιτεία κ. Δουζίνα! Τίποτα δεν διορθώνει το μπάχαλο και η ασυδοσία του παρορμητικού πλήθους! Λέω παρορμητικού και όχι επαναστατημένου, διότι το δεύτερο προϋποθέτει μια θεώρηση συγκεκριμένη και ορισμένη στόχευση. Ο γράφων έχει μια σταθερή αμφιβολία, αν όχι άρνηση, στις άναρθρες κραυγές γεμάτες μίσος, χωρίς καμία ορθολογική σκέψη.

Κάθε πράξη μας ενέχει πολιτικό περιεχόμενο και το να την χαρακτηρίσουμε ως ηθική, και μάλιστα να προσπαθήσουμε να την αναγάγουμε ως χαρακτηριστικό ενός συστήματος θα διαπιστώσουμε ότι αυτή είναι μια πολύ περίεργη έννοια επιστήμης, αφού το περιεχόμενό της αλλάζει κάθε φορά που αλλάζουν τα ήθη και τα έθιμα ενός συνόλου. Η άμεση δημοκρατία στο Σύνταγμα, θα είχε νόημα αν οι παριστάμενοι κατέθεταν συντεταγμένες απόψεις καθά λέγει και η ονομασία του χώρου, και όχι άναρθρες κραυγές και "να καεί το μπουρ... η Βουλή"! Ανεξάρτητα αν υπήρχαν κομματικές ή όχι σημαίες, η αστική δημοκρατία απαιτεί να υπηρετείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από τις θέσεις στις οποίες ετάχθησαν κατόπιν εκλογικής διαδικασίας. Εξάλλου αν εξαιρέσουμε το πρώτο εξάμηνο του '15, το υπόλοιπο διάστημα παρατηρήσαμε μια ταχύρρυθμη προσαρμογή στα καλά, αλλά κυρίως στα κακά της πολιτικής συμπεριφοράς!

Κοινή πεποίθηση πρέπει να είναι ότι οι οργανωμένες κοινωνίες για να μπορούν να χαρακτηριστούν ευνομούμενες, δηλαδή να κυριαρχούνται από τους νόμους, είναι αδήριτη ανάγκη να διακρίνουν τα κόμματα και τους πολίτες ο ορθολογικός λόγος και η ευθυκρισία και όχι γεγονότα όπως το αίσχος του δημοψηφίσματος του '15, που το "Οχι" σε λίγες ώρες έγινε ένα δυσβάσταχτο "ΝΑΙ"!

Στην κοινωνική και πολιτική λειτουργία του συνόλου των πολιτών ενός κράτους οι νόμοι βεβαίως πρέπει να διακρίνονται από την απόπνοια αίσθησης δικαίου. Ο νόμος όμως βρίσκεται στην κορυφή της ισορροπημένης λειτουργίας με το δίκαιο, διότι αυτός είναι εκ των ουκ άνευ!

Ας θυμηθούμε λοιπόν τα λόγια του Μπλαιρ Πασκάλ: "Η δικαιοσύνη χωρίς τη δύναμη του νόμου είναι ανίσχυρη. Η δύναμη χωρίς τη δικαιοσύνη είναι τυραννία!" και το αξίωμα "Dum alex, alex".

Τέλος, είναι τόσο κρίμα ένας άνθρωπος, προϊούσης της ηλικίας του μάλιστα, να μην αφήνεται στη μαγεία της σοφίας μέσω της φιλοσοφίας και της καθημερινής πράξης, και να τον διακρίνει το άγχος του συνδικαλιστή πολιτικού κόμματος, και μάλιστα μ' αυτήν την απέχθεια που έφθασε να προκαλεί αυτός ο προσδιορισμός λόγω κατάχρησης!

Από τον Παύλο Γιατσάκη