Οι πιο σημαντικές αλλαγές που επιφέρει ο «Κλεισθένης Ι» σε σχέση με τον «Καλλικράτη»
στους Δήμους και στις Κοινότητες είναι:

1. Εκλογή δημοτικών συμβούλων: Οι έδρες του δημοτικού συμβουλίου κατανέμονται στους συνδυασμούς, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α' γύρο.Το παράδοξο είναι ότι δίνεται απόλυτη προτεραιότητα στο ποιος υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος παίρνει περισσότερους σταυρούς στην περιφέρειά του και έτσι οι πρώτοι σε σταυρούς δημοτικοί σύμβουλοι σε όλο το δήμο μπορεί να μην εκλέγονται, παρά το ότι ο συνδυασμός τους παίρνει έδρες.

2. Σύστημα Διοίκησης των Δήμων: Ο πρόεδρος του ΔΣ προέρχεται από την παράταξη του εκλεγέντος Δημάρχου, είτε αναδείχθηκε πρώτη, είτε δεύτερη στον α΄ γύρο, ο Αντιπρόεδρος προέρχεται από την παράταξη που αναδείχθηκε δεύτερη ή πρώτη αλλά δεν ανέδειξε το Δήμαρχο, ενώ ο Γραμματέας προέρχεται από την τρίτη σε εκλογική δύναμη παράταξη.

Ως Αντιδήμαρχοι μπορούν να οριστούν Δημοτικοί Σύμβουλοι, όχι μόνο από την παράταξη του Δημάρχου, αλλά από όλες τις Δημοτικές Παρατάξεις, με έγκριση του ορισμού τους από την πλειοψηφία των Συμβούλων της παράταξης, στην οποία ανήκει ο οριζόμενος αντιδήμαρχος. Προβλέπεται επίσης και η δυνατότητα για την ανεξαρτητοποίηση και τη μεταγραφή συμβούλων σε άλλες παρατάξεις με την αποδοχή από τα 2/3 της παράταξης που προσχωρεί, αλλά ακόμη και για τη συνένωση υφιστάμενων παρατάξεων, προκειμένου να σχηματισθεί νέα παράταξη.

3. Αριθμός υποψήφιων δημοτικών συμβούλων - Ποσόστωση: Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έωςκαι 30%, ενώ στον «Καλλικράτη» υπήρχε η δυνατότητα προσαύξησης έως 100%. Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο ανέρχεται σε ποσοστό 40%, τουλάχιστον, του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού, ενώ στον «Καλλικράτη» ανερχόταν στο 1/3.

Για τους Δήμους του Νομού Λάρισας, οι διαφορές ανάμεσα στον «Καλλικράτη» και το «Κλεισθένη Ι», όσον αφορά τον αριθμό των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και την ποσόστωση, απεικονίζονται στον παρακάτω πίνακα, όπου παρατηρείται δραματική μείωση του αριθμού των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων της τάξης του 35%.

4. Εκλογικό σύστημα κοινοτήτων: Τα τοπικά διαμερίσματα μετονομάζονται σε κοινότητες, ανεξαρτήτως του πληθυσμού τους. Τα τοπικά συμβούλια για κοινότητες άνω των 300 κατοίκων και των προέδρων για τις μικρότερες θα εκλέγονται με ξεχωριστή κάλπη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ψηφισθεί δήμαρχος και δημοτικό συμβούλιο από μία παράταξη, αλλά τοπικό συμβούλιο από άλλη παράταξη. Ο Πρόεδρος του συμβουλίου κοινότητας για κοινότητες άνω των 300 κατοίκων, θα εκλέγεται από τους δύο πρώτους κατά σειρά εκλογής συνδυασμούς. Το σημαντικό είναι ότι ο υποψήφιος πρόεδρος των συμβουλίων δεν λαμβάνει σταυρό προτίμησης και οι υποψήφιοι πρόεδροι του συμβουλίου των συνδυασμών που καταλαμβάνουν μία ή περισσότερες έδρες στο συμβούλιο, λογίζονται ως οι πρώτοι σε σταυρούς σύμβουλοι των συνδυασμών τους.

Ορίζεται στο νόμο ότι το όριο των 300 κατοίκων υπολογίζεται στο μόνιμο πληθυσμό και όχι στον πραγματικό πληθυσμό (DE FACTO)της απογραφής που έγινε στις 9/5/2011. Έτσι ορισμένα χωριά χάνουν το προνόμιο να εκλέγουν πενταμελή κοινοτικά συμβούλια και εκλέγουν μόνο τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας, ενώ ελάχιστα χωριά ευνοούνται. Οι επιπτώσεις αυτής της διάταξης για τις κοινότητες του Νομού Λάρισας απεικονίζονται στον παρακάτω πίνακα:

5. Κρατική χρηματοδότηση των δήμων - Οικονομικές ανάγκες των Κοινοτήτων- Απευθείας αναθέσεις: Οι δήμοι χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με τον πληθυσμό, τα γεωμορφολογικά, οικονομικά και άλλα χαρακτηριστικά. Η κρατική χρηματοδότηση των δήμων δεν θα γίνεται μόνο με βάση την κατηγορία που εντάσσονται, αλλά και με άλλα κριτήρια όπως το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, το δημοτικό και αγροτικό οδικό δίκτυο, το επίπεδο των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, τη δυνατότητα άντλησης τοπικών πόρων, τις πληθυσμιακές διακυμάνσεις ανά εποχές, τη δημογραφική τάση, κ.α.

Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθορίζεται το ανώτατο ύψος του προϋπολογισμού εξόδων κάθε κοινότητας για το επόμενο οικονομικό έτος και στη συνέχεια ο πρόεδρος κοινότητας έως 300 κατοίκων ή το συμβούλιο κοινότητας άνω των 300 κατοίκων καταρτίζει σχέδιο του προϋπολογισμού εξόδων της κοινότητας.

Οι απευθείας αναθέσεις μέχρι 60.000 € και σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις οι απευθείας αναθέσεις μέχρι 120.000 €, θα πραγματοποιούνται χωρίς να υπάρχει η υποχρέωση του ελέγχου νομιμότητας από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές και για την ανάθεση εκπόνησης μελέτης αξίας μικρότερης από 20.000 € δεν απαιτείται πλέον προηγούμενη αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Του Νίκου Καρδούλα*

* Ο Νίκος Καρδούλας είναι Συνταγματάρχης ε.α., Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.

MScΤηλεπισκόπισης UK και Τομεάρχης Οργανωτικού ΝΔ Τρικάλων