Τα ψυχικά προτερήματα του Στυλιανού, τον οδήγησαν στον αγιασμό της ζωής του και δεν άκουσε τις σειρήνες των πρόσκαιρων επιθυμιών, αφού διέγνωσε ότι ο κόσμος είναι προσωρινός και μάταιος. Ένιωσε την ανάγκη να απαλλαγεί από τα υλικά αγαθά και μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, αναφωνώντας: «Πέταξα από πάνω μου μια βαριά άγκυρα που με κρατούσε δεμένο στις επιθυμίες της φθοράς του σώματος και της ψυχής. Πέταξα τη φθορά, την απώλεια και τώρα ανοίγεται ο δρόμος της αληθινής ζωής». Έτσι, ο νεαρός Στυλιανός πήρε το δύσκολο μονοπάτι του Μοναχισμού, όπου με την προσευχή πολέμησε τις σαρκικές επιθυμίες, τον διάβολο και την κακία του κόσμου. Από το μοναστήρι έφυγε και πήγε στην έρημο για περισσότερη περισυλλογή και αφοσίωση στον Θεό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Στυλιανός ζώντας στον ερημικό αυτό χώρο, μελέτησε το γύρω περιβάλλον, τη φύση και έβγαλε αξιόλογα θεολογικά συμπεράσματα. Θα λέγαμε, σήμερα ότι είναι πρωτοπόρος, μαζί με τον Μ. Βασίλειο στην έρευνα και μελέτη της φύσης και ίσως ο πρώτος περιβαλλοντολόγος των φυσικών πραγμάτων. Καλό είναι οι εκπαιδευτικοί που ασχολούνται με περιβαλλοντικά προγράμματα να μελετήσουν τους αγίους αυτούς. Διάβαζε τα βιβλία της φύσης και της Αγίας Γραφής και η καρδιά του, η διάνοιά του, η ψυχή του και όλη η ύπαρξή του ολόθερμα δέθηκε με τον Θεό. Έβλεπε τον ουρανό, τα αστέρια, τα πετεινά, τα φυτά, τα ζώα, δημιουργήματα του Θεού και συχνά αναφωνούσε: «Οι ουρανοί διηγούνται Δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα». Παράλληλα για τα θαυμαστά έργα του Θεού δοξολογούσε τον κτίστη των πάντων με το: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε. Πάντα εν σοφία εποίησας. Επληρώθη η γη της Κτίσεώς σου». Ο άγιος, γνώριζε καλά ότι για να κερδηθεί η βασιλεία των Ουρανών, πρέπει ο ίδιος να έχει ψυχή και καρδιά μικρού, αγνού και αθώου παιδιού. Για τον λόγο αυτό αγάπησε τα παιδιά και πάντα βοηθούσε τους νέους, είτε ψυχικά, είτε σωματικά. Η αγάπη του αυτή στα παιδιά τον έκανε αγαπητό στους γονείς, που τον θεωρούν προστάτη, βρεφών, νηπίων και νέων. Άλλωστε, χαρακτηριστική είναι η εικόνα του αγίου, όπου κρατά ένα σπαργανωμένο παιδί στην αγκαλιά του. Η παράσταση αυτή του αγίου, δημιούργησε στον λαό μας την αντίληψη ότι ο άγιος προστατεύει τα μικρά παιδιά και γι’ αυτό τον τιμά και τον λατρεύει με αγάπη. Επίσης η θεραπευτική δύναμη του αγίου στην υμνογραφία φαίνεται από το εξής: «Των νεογνών και νηπίων φύλαξ γενόμενος, εκ πάσης επηρείας και δεινής καχεξίας, αλώβητα τα βρέφη και ασθενή διαφύλαττε πάντοτε και ευτεκνίαν παράσχου, Στυλιανέ». Εξάλλου, ο Θεός του έδωσε τη θαυματουργή δύναμη να θεραπεύει τα παιδιά από τις παιδικές αρρώστιες. Ο ελληνικός, ορθόδοξος λαός, πιστεύει ότι παρατυμολογικά το όνομά του σημαίνει το στύλωμα και η ενίσχυση της υγείας των παιδιών. Πολλά έθιμα πλάστηκαν από τον λαό μας για τη θεραπευτική δύναμη του αγίου. Πιστεύει ο λαός μας ότι στυλιώνει την έγκυο γυναίκα και την προστατεύει από πρόωρο τοκετό. Θεωρείται στύλος προστασίας της υγείας των αρρώστων παιδιών και των έγκυων γυναικών, αλλά και όσων απέβαλαν. Ο άγιος, σε ορισμένες εικόνες, παριστάνεται ως γέρων μακρυγένης- διχαλογένης, που κρατά στην αγκαλιά του βρέφος σπαργανωμένο, ενώ υπάρχει η γραφή: «Παίδων Φύλαξ πέφυκας, Θεού το δώρον». Εξάλλου, οι έγκυες φέρουν πάνω τους την εικόνα του αγίου Στυλιανού, για να τις στυλώσει στη γέννα τους. Στην περιοχή της Θράκης υπάρχει το έθιμο την ημέρα της γιορτής του Αγίου, οι μικρομάνες να μην κάνουν καμία εργασία τη μέρα αυτή, για να είναι γερά τα παιδιά τους.

 Στη Θεσσαλία, οι πρακτικές μαμές, σταύρωναν την ετοιμόγεννη με την εικόνα του αγίου, για να γεννήσει ανώδυνα. Στα χωριά της Ελασσόνας και Κοζάνης, σήκωναν ύψωμα οι γυναίκες που είχαν μικρά παιδιά, και το μοίραζαν μετά τη Θεία Λειτουργία στους εκκλησιαζόμενους, για υγεία των παιδιών τους. Εξάλλου, στη Θεσσαλία είναι διαδεδομένο το όνομα Στέργιος, αντί του Στυλιανός και Στεργιανή, που και εδώ δηλώνεται το στέριωμα, το κραταίωμα..

Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι την ημέρα της γιορτής του αγίου κρεμούσαν στη στάνη μικρή εικόνα του αγίου για να φυλάει τα ζωντανά τους και προπαντός τα νεογέννητα αρνάκια και κατσικάκια.

Από τον Απόστολο Ποντίκα, δάσκαλο, θεολόγο, φιλόλογο