Η Θάλασσα έχει σύνορα, όπου ασκεί πλήρη κυριαρχία, όπως στη στεριά της. Σύνορα και κυριαρχία έχει και στον ουράνιο θόλο της. Άλλη φορά γι' αυτά, καθώς κι εδώ ελλοχεύουν κίνδυνοι. Όλα δεν χωρούν σ' ένα άρθρο, έστω με δύο συνέχειες. Ούτε και χώρος αναλύσεων των θαλάσσιων προβλημάτων υπάρχει. Λακωνικά θα γράψω, πιστεύοντας, πως αξίζει τον κόπο, για να βεβαιωθούμε μαζί, π ο ύ, και π ώ ς έχουν τα ζητήματα, που πρέπει να γνωρίζουμε.

Πρώτα, πρώτα η ελληνική ακτογραμμή, που είναι τα - γύρω από το ηπειρωτικό και νησιωτικό έδαφος- όρια γης με θάλασσα. Η ελληνική ακτογραμμή έχει μήκος (ηπειρωτική και νησιωτική χώρα) 130.200 χιλιόμετρα. Για να δούμε μια τάξη μεγέθους: Η ακτογραμμή των Η.Π.Α είναι 9.159.0000 και της Δανίας 42.600 χλμ. Από την ακτογραμμή προς τη στεριά διαγράφονται δύο περιοχές. Ο αιγιαλός και η παραλία. Αιγιαλός είναι η περιοχή της ξηράς έως εκεί, που φτάνει το μεγαλύτερο θαλάσσιο κύμα. Καθώς η νομική έννοια είναι αόριστη, τα κράτη καθορίζουν με διοικητικές πράξεις τα νοητά όρια των περιοχών του αιγιαλού (γιαλού ή αμμουδιάς). Αυτή η λωρίδα γης είναι κοινόχρηστη και απαγορεύονται μόνιμες εγκαταστάσεις. Το Δημόσιο συνήθως εκμισθώνει τη χρήση του αιγιαλού για ορισμένο διάστημα σε Δήμους ή Επιχειρήσεις. Οι τελευταίοι την υπεκμισθώνουν με ξαπλώστρες και σκίαστρα στους πολίτες. Έτσι προκύπτουν οι οργανωμένες πλαζ, όπου πολύ σωστά πληρώνουμε για να... έχουμε. Δεν τα γράφω τυχαία, επειδή συχνά τζαμπατζήδες αράζουν εκεί μπροστά σε λουόμενους, που πληρώνουν για τις ανέσεις τους, εκστομίζοντας οι πρώτοι την ανοησία, πως οι θάλασσες είναι ελεύθερες. Τα νερά ναι. Οι οργανωμένες πλαζ όχι. Αυτονόητο, αλλά κατάντησε ζητούμενο.

Πίσω από τον αιγιαλό προς την ξηρά υπάρχει σε κάποιες περιοχές ο παλαιός αιγιαλός. Αυτός εμφανίζεται, όπου προσχώσεις ή τεχνικά έργα δημιούργησαν δημόσιες εκτάσεις, που και αυτές καθορίζονται από το Δημόσιο. Εκεί ισχύει ό,τι στον αιγιαλό. Πίσω από τον αιγιαλό, ή τον παλαιό αιγιαλό προς την ενδοχώρα βρίσκεται η παραλία, που λέγεται και πάραλος γη. Αν η παραλία περιλαμβάνει ιδιοκτησίες, πρέπει να αποζημιωθούν με απαλλοτρίωση, ώστε να γίνουν κοινόχρηστη δημόσια γη, όπως ο αιγιαλός. Για τον καθορισμό των παραπάνω ζωνών στην Ελλάδα χρειάζεται να εμπλακούν 11 Υπουργεία, 7 Δημόσιες Υπηρεσίες και 6 εταιρείες του Δημοσίου! 24 Φορείς. Για παράδειγμα. Η πρώτη πράξη καθορισμού αιγιαλού και παραλίας στα παράλια (πρώην νομού, τώρα περιφ. διαμερίσματος) Λάρισας δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ το 1985. Ακόμα μία το 90 (Π.Δ. γ55736 ΦΕΚ 589 Δ/22.10.90). Τρίτη το 2012. Εκεί εμφανίστηκαν ΟΡΘΟΦΩΤΟΧΑΡΤΕΣ, που πλήττουν συμφέροντα και μύριες αυθαιρεσίες. Τριάντα χρόνια εκκρεμότητες και ακόμα είναι πλήθος τα προβλήματα. Και πώς να μην είναι, αφού λ.χ. πάνω στον (αι)γιαλό της ακτογραμμής Αγιοκάμπου, Σωτηρίτσας, Βελίκας έγινε επαρχιακός δρόμος και ο παλαιός αιγιαλός οικοδομήθηκε με εκατοντάδες αυθαίρετες κατασκευές που τακτοποιήθηκαν! Σ' ολόκληρη τη χώρα συμβαίνουν τα ίδια. Πάμπολλες τουριστικές επενδύσεις εγκαταλείφθηκαν, επειδή το Κράτος σηκώνει τα χέρια στη μαζική παρανομία. Ο εκλιπών το 11 καπετάν Κωνσταντακόπουλος βασανίστηκε από το ΄80 για 25 σχεδόν χρόνια με τις δημόσιες αδράνειες και τους οικολογούντες της περιοχής του, για να δει τις μπουλντόζες πριν 17 χρόνια να αρχίζουν εργασίες στο παγκόσμιας σήμερα ακτινοβολίας θέρετρο costa navarino. Εκεί που βρήκε δουλειές η μισή Μεσσηνία. Θέλετε και κοντά μας δείγμα τραγελαφικής παρανομίας; Πριν χρόνια με χρονοβόρες διαδικασίες κρίθηκε κατεδαφιστέο κτίσμα επάνω σχεδόν στο κύμα στα παράλια Καρίτσας. Αυτός που το έκτισε, το κρατούσε με το "έτσι θέλω". Ήξερε και τη δημόσια δήλωση του Νομάρχη του, πως "όσο είμαι Νομάρχης, κανένα αυθαίρετο δεν θα κατεδαφιστεί"!

Ήλθε στιγμή, που μεγάλη μπουλντόζα πήρε τον δρόμο προς την περιοχή, για να κατεδαφίσει το αυθαίρετο. Ξαφνικά σταματά μπροστά σε μικρή γέφυρα με πινακίδα απαγόρευσης διέλευσης οχημάτων άνω των 3 τόνων! Το μηχάνημα ήταν πεντάτονο. Η πινακίδα ήταν επίσημη, και είχε τοποθετηθεί την προηγούμενη. Το βαρύ μηχάνημα επέστρεψε και η κατεδάφιση ματαιώθηκε. Οταν λοιπόν στη στεριά γίνονται περίπου αδύνατα τα αυτονόητα εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος, γιατί αυτά καταντούν ανυπέρβλητα στις θάλασσες, που την περιβάλλουν. Εκεί που έχουμε "αιγιαλίτιδα ζώνη " , "ΑΟΖ" (αποκλ. οικον. ζώνες) και έννοιες όπως οι παραβάσεις ή παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας. Έννοιες όπως η σχέση αιγιαλίτιδας ζώνης και εναέριας κυριαρχίας. Εθνικού και Διεθνούς εναερίου χώρου, καθώς και των ζωνών εποπτείας και κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στους αιθέρες, που είναι γνωστές ως FIR (Εφ-Αϊ-Αρ, ή flight information region). Είναι προϋποθέσεις, για να κατανοηθούν τα μεγάλα προβλήματα με τους ανατολικούς γείτονες. Για να γνωρίσουμε, τι ακριβώς και γιατί διεκδικεί η Τουρκία. Ποια αξία έχουν τα χωρικά μας ύδατα, όπου υπάρχει -όπως ακριβώς και στη στεριά -πλήρες κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας μας.

Η έκταση των χωρικών μας υδάτων διπλασιάζει σχεδόν την Ελλάδα των 132.000 τετρ. χιλιομέτρων. Σύμφωνα με το δίκαιο της Θάλασσας (διεθνής σύμβαση Montego Bay της Τζαμάϊκα) του 82 -που υπέγραψε η Ελλάδα και που άρχισε να ισχύει παγκοσμίως στις 16.1.1994, κάθε κράτος δικαιούται να καθορίσει την αιγιαλίτιδα ζώνη του (χωρικά ύδατα) μέχρι 12 ναυτικά μίλια (1852 μ. το μίλι). Αυτό σημαίνει για τη χώρα μας (με ακτογραμμή 130.200 χ. 1852) απόλυτη κυριαρχία σε έκταση ΔΙΑΚΟΣΙΩΝ ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΙΑΣ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΕΚΑΤΟΝ ΤΡΙΑΝΤΑ (241.130) τετραγωνικών χιλιομέτρων, και όχι 130.200 που γνωρίζουμε. Όμως σήμερα αυτή η απόλυτη κυριαρχία μας στα 241.130 δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει, επειδή στα ανατολικά μας η Τουρκία έχει δηλώσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια , πως εάν η Ελλάδα καθορίσει στα ανατολικά τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, θα υπάρξει αιτία πολέμου(casus belli, σύμφωνα με παμψηφεί απόφαση του τουρκικού Κοινοβουλίου της 12.6.95). Διακηρύσσουν αυτό, ενώ οι ίδιοι καθόρισαν στον Πόντο και τη Μεσόγειο τα 12 μίλια, παρότι δεν υπέγραψαν τη συνθήκη της θάλασσας. Είναι η έκφραση του Δικαίου της ισχύος. Οι Τούρκοι δεν νοιάζονται τόσο για πετρέλαιο ή αέριο στο υποθαλάσσιο έδαφος της ΑΟΖ. Η πετρελαϊκή αγορά και μάλιστα σε ΑΟΖ με τεράστιο κόστος εξόρυξης και μικρό ποσοστό ενοικίου δεν έχει μέλλον, ενώ το αέριο παρέχεται σε αφθονία μέσω τριών διεθνών αγωγών στα εδάφη τους. Νοιάζονται για πλήρη εξουσία σε αέρα και θάλασσα, σε μέρη που έχασαν με τη συνθήκη της Λωζάννης. Γι' αυτό ζητούν την τροποποίησή της ως προς τα θαλάσσια όρια, που το 1923 δεν είχαν αξία. Από εκεί γεννήθηκε το οθωμανικό όραμα και αίτημα για μοίρασμα του Αιγαίου. Γι' αυτά την άλλη Τρίτη.

Γράφει ο «Όμηρος»

(omhros.el@gmail.com, fb: Ομηρος Ελευθερία)