Η βία στους εργαζόμενους του εκπαιδευτικού κλάδου

Δημοσίευση: 04 Φεβ 2020 17:15

Η βία στον εργασιακό χώρο παραβιάζει άμεσα την ακεραιότητα και αξιοπρέπεια του εργαζόμενου.

Συμπεριλαμβάνει όλα τα περιστατικά όπου οι εργαζόμενοι γίνονται αντικείμενο κακομεταχείρισης ή επίθεσης (σωματικής ή λεκτικής), εμπεριέχοντας ρητή ή υπονοούμενη απειλή για την ασφάλεια, την ευημερία ή την υγεία τους. Η άσκηση βίας εναντίον του προσωπικού, αποτελεί ένα ζήτημα που απασχολεί τον τομέα της υγείας και ασφάλειας στην εργασία και πρέπει να αντιμετωπίζεται σε επίπεδο οργανισμού. Δεν αποτελεί προσωπικό πρόβλημα μεμονωμένων ατόμων. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (EU-OSHA), το 4% του εργαζόμενου πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει ότι έχει υπάρξει θύμα βίας στον εργασιακό χώρο, ενώ το 12% των εργαζομένων στον κλάδο της εκπαίδευσης αναφέρει ότι έχει πέσει θύμα εκφοβισμού.

Μια πράξη βίας, γενικά εκδηλώνεται σε καταστάσεις όπου υπάρχει πολύ υψηλή ή συσωρευμένη ένταση ή πίεση και όπου διακυβεύονται προσωπικά ζητήματα. Μια διαμάχη η οποία δεν έχει επιλυθεί με κατάλληλο τρόπο μπορεί να κλιμακωθεί οδηγώντας σε εκδήλωση βίας. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο της εκπαίδευσης μπορούν να γίνουν θύματα βίας, διότι ο δράστης της επίθεσης τους βλέπει ως «εκπροσώπους» του ιδρύματος ή του συστήματος. Μαθητές, πρώην μαθητές, επισκέπτες ή παράνομα εισερχόμενα άτομα, μπορεί να ασκήσουν βια εναντίον του προσωπικού που εργάζεται στον εκπαιδευτικό κλάδο. Εκτός δηλαδή από τους καθηγητές, ενδέχεται να δεχθούν επιθέσεις και οι βοηθοί τους, το προσωπικό συντήρησης, οι καθαριστές, οι μάγειροι, οι γραμματείς και το λοιπό προσωπικό υποστήριξης.

Οι εργαζόμενοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο όταν η εργασία τους περιλαμβάνει:

- Άμεση επαφή με τους μαθητές ή/και με τους κηδεμόνες τους

- Εργασία κατά τις βραδινές ώρες ή μοναχική εργασία

- Επισκέψεις εκτός του ιδρύματος ή επισκέψεις κατ’ οίκον

- Εργασία με παιδιά με ειδικές ανάγκες.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η βία στην εκπαίδευση, δεν επηρεάζει μόνον τα ίδια τα θύματα, αλλά και άλλα άτομα τα οποία βρίσκονται στο ίδιο περιβάλλον (προσωπικό, παιδιά και νεαρούς ενήλικες). Η αντίδραση των ατόμων, είτε πρόκειται για θύματα είτε για παρατηρητές απέναντι σε πράξεις βίας, εξαρτάται από την προσωπικότητα, τις στρατηγικές αντιμετώπισης των καταστάσεων τις οποίες έχουν διδαχθεί, το φυσικό περιβάλλον, τα πρότυπα και τους κανόνες του οργανισμού. Η άμεση αντίδραση μπορεί να είναι παθητική (αποδοχή ή αποφυγή) ή ενεργή (διαπραγμάτευση, φυσική υπεράσπιση του ίδιου).

Οι κυριότερες επιπτώσεις των πράξεων βίας σε επίπεδο ατόμου είναι:

• Σωματικός τραυματισμός

• Αυξημένα επίπεδα ορμονών του stress, υπέρταση, ταχυκαρδία

• Ψυχοσωματικές - Ψυχικές διαταραχές

• Γνωστικές διαταραχές, διαταραχές συγκέντρωσης

• Συναισθήματα οργής, ενοχής, απογοήτευσης, δυσπιστίας

• Αποθάρρυνση, απώλεια αυτοσεβασμού και αυτοπεποίθησης

• Απώλεια εργασιακής ικανοποίησης, υιοθέτηση συμπεριφοράς «αποφυγής», μειωμένη απόδοση στην εργασία

• Απουσιασμός, παραίτηση

• Μετατραυματική αγχώδης διαταραχή.

Οι συνέπειες της βίας στον εργοδότη/οργανισμό είναι:

• Μείωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών

• Αυξημένο ποσοσστό αδικαιολόγητων απουσιών και αναρρωτικών αδειών

• Πρόωες συνταξιοδοτήσεις

• Υψηλότερη συχνότητα εναλλαγής προσωπικού

• Υψηλότερο κόστος ασφάλισης

• Επέκταση των εντάσεων στην οικογένεια και στον κοινωνικό περίγυρο.

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΜΕΤΡΑ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Η Οδηγία 89/391 του Συμβουλίου της Ε.Ε. που περιέχει τις βασικές διατάξεις για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, καθιστά τους εργοδότες υπεύθυνους να διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι δεν υφίστανται βλάβες, συμπεριλαμβανομένης και της βίας στην εργασία. Ο Νόμος 3850/2010, προβλέπει ότι ο εργοδότης υποχρεούται να έχει στη διάθεσή του μια γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία κατά τη εργασία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε ιδιαίτερους κινδύνους. Μετά τον προσδιορισμό των κινδύνων και των ομάδων εργαζομένων ατόμων που εκτίθενται, ακολουθεί η εφαρμογή των κατάλληλων προληπτικών μέτρων-παρεμβάσεων τόσο στον χώρο εργασίας όσο και στις πρακτικές που ακολουθούνται.

Τα σχολεία πέραν της διασφάλισης της υγείας και ασφάλειας μαθητών και εργαζομένων, έχουν κοινωνική ευθύνη να υπερασπίζονται τις αρχές της αξιοπρέπειας και του σεβασμού ενώ οι εργοδότες έχουν νομικό καθήκον να αποτρέπουν τη βία. Η επίσημη πολιτική του σχολείου και η στάση της διοίκησης έχουν σημαντικό ρόλο. Η εφαρμογή ορισμένων πρώτων μέτρων όπως είναι η ανάπτυξη πολιτικής ενάντια στη βία, η καθιέρωση διαδικασιών υποβολής αναφορών και η παροχή εκπαίδευσης-κατάρτισης, μπορούν με την πάροδο του χρόνου να συμβάλλουν στην ανάπτυξη θετικού κλίματος στον οργανισμό, όπου θα δίδεται σημασία στην ασφάλεια και στην αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Συνήθως η αναφορά επεισοδίων βίας είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται το μέγεθος του προβλήματος.

Η πρόληψη εφαρμόζεται σε δύο επίπεδα: 1) πρόληψη της εκδήλωσης πράξεων βίας και 2) παροχή υποστήριξης προς το θύμα ή τα θύματα, αν έχει ήδη εκδηλωθεί κάποιο περιστατικό. Οι προληπτικές λύσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται μετά τη διενέργεια της εκτίμησης κινδύνου, σε συνεργασία και με τη χρήση πληροφοριών από τις αρχές επιβολής του νόμου, εφόσον είναι απαραίτητο.

Ο EU-OSHA για την πρόληψη της βίας προς το προσωπικό έχει εκδώσει τεχνικά δελτία και λίστες ελέγχου.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Σχεδιασμός του εργασιακού περιβάλλοντος

• Βελτίωση της ορατότητας και του φωτισμού εκεί όπου υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί βία.

• Έλεγχος πρόσβασης των επισκεπτών στο χώρο εργασίας.

• Αντικατάσταση εργαλείων, συνέργων, εξοπλισμού επίπλων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα.

• Μέτρα φυσικής ασφάλειας (π.χ. εγκατάσταση συστημάτων συναγερμού).

• Βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. με χρώματα, κλιματισμό).

Διοικητικός έλεγχος

• Βελτίωση και προώθηση πολιτικής κατά της βίας.

• Ενημέρωση προσωπικού, γονέων και σπουδαστών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

• Θέσπιση επιτροπής ασφάλειας για τη βία.

• Καθιέρωση διαδικασιών για τις περιπτώσεις εκδήλωσης περιστατικών βίας.

• Βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης σχετικά με το θέμα της βίας.

• Υιοθέτηση ασφαλών εργασιακών πρακτικών (π.χ. συνοδεία συναδέλφων, εργασία κατά τις βραδινές ώρες, εποπτεία μαθγητών από δυο μέλη του προσωπικού όπου είναι δυνατόν).

• Επάρκεια του προσωπικού σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών.

• Υποστηρικτικές δομές, υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης και παροχής συμβουλών.

• Εποπτεία επισκεπτών στους χώρους του σχολείου.

Εκπαίδευση (κατάρτιση - ενημέρωση) και στρατηγικές συμπεριφοράς

• Εκπαίδευση εργαζόμενων και μαθητών στην πολιτική αποφυγής της εργασιακής βίας και της επίλυσης συγκρούσεων.

• Γνώση ενός τυποποιημένου σχεδίου δράσης για αντιμετώπιση των επιθετικών συμπεριφορών.

• Κατάρτιση για την αναγνώριση των πρώιμων ενδείξεων και των πιθανοτήτων εκδήλωσης πράξεων βίας.

• Συμμετοχή μαθητών και γονέων στην ανάπτυξη πολιτικής μηδενικής ανοχής απέναντι στη βία, τη διακριτική συμπεριφορά και ομιλία, τον εκφοβισμό και την παρενόχληση.

• Ενθάρρυνση και ανάπτυξη αισθήματυος συνύπαρξης και συνεργασίας.

Ευαισθητοποίηση και συνεργασίες

• Συμμετοχή των αρχών επιβολής του νόμου σε σχετικά προγράμματα

• Συνεργασία μεταξύ του προσωπικού του σχολείου, των διευθυντών, των γονέων, των μαθητών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

• Ενθάρρυνση της θετικής στάσης, της ανοχής και του σεβασμού προς τους άλλους.

• Διάδοση πληροφοριών καλής πρακτικής.

Του Μιλτιάδη Γ. Δεληχά

* Ο Μ. Δεληχάς είναι Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ., Επιθεωρητής Ασφάλειας & Υγείας, μέλος της Ομάδας Εργασίας της Ε.Ε. (SLIC) για τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΣΕΞ ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ 1-3-24
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass