Μας μένει ο Άρειος Πάγος. Εκεί ελπίζω. Κράτησε όμως αυτό. Στα ελληνικά Δικαστήρια όποιος έχει άδικο, να ελπίζει. Όποιος έχει δίκιο, να φοβάται. Στον Άρειο Πάγο μπορείς, ν' αναθέσεις αλλού την υπόθεση, γιατί -όπως λέει ο Λαός μας που τα ξέρει όλα- όταν κερδίζονται υποθέσεις, τις κερδίζει ο πελάτης. Όταν χάνονται, τις χάνει ο δικηγόρος. Δεν θα ενοχληθώ καθόλου.". Συνεχίσαμε και δικαιωθήκαμε μαζί. Η ιστορία μου συνέπεσε όμως με μιά παράλληλη και αλησμόνητη υπόθεση, που θα της αφιερώσω λίγες παραγράφους.

Έ κ τ η  Π ρ ά ξ η. Επί χούντας υπήρξαν βασανισμοί. Τα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ., πίσω από το σημερινό Μέγαρο Μουσικής, και της οδού Μπουμπουλίνας πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο ήταν τα κέντρα κράτησης και βασανισμού πολιτών από ανθρωπάρια, που (πλην Μάλιου και Μπάμπαλη) περιέπεσαν στη λήθη. Η μεταπολίτευση δεν παρέπεμψε αυτεπάγγελτα Χουνταίους. Χρειάστηκαν μηνύσεις των απλών πολιτών, που είχαν όμως λόγους να φοβούνται. Οι νεότεροι δεν ξέρουν (και γιατί άλλωστε, όταν δεν ξέρουν, τι γιορτάζουμε στις 25 Μαρτίου, ή στις 28 Οκτωβρίου), πως οι πρωταίτιοι της δικτατορίας Παπαδόπουλος, Παττακός, και άλλοι διώχτηκαν και καταδικάστηκαν - κάποιοι σε θάνατο (που κατέληξε ισόβια)- από μήνυση Λυκουρέζου. Από τις ελάχιστες δίκες βασανιστών στην Ελλάδα προκάλεσε ο Πέτρος, με μήνυση τεσσάρων θαρραλέων κατοίκων γειτονικού χωριού. Οι βασανιστές τους -χωροφύλακες του εκεί σταθμού που καταδικάστηκαν- τους είχαν σακατέψει στο ξύλο μέσα στο αστυνομικό κρατητήριο χωρίς λόγο. Οι… ξυλοφορτωτές δεν ήταν δεξιοί, ούτε οπαδοί της "επανάστασης". Κεντρώοι ήταν και αναζητούσαν πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης από το Καθεστώς.

Ε β δ ο μ η  Π ρ ά ξ η. Με τον Πέτρο συναντηθήκαμε στις περασμένες γιορτές. Είχε έρθει για διακοπές στη Λάρισα. Στη μεγάλη παρέα που βρεθήκαμε, μας διηγήθηκε την παρακάτω ιστορία, που αξίζει -νομίζω- να τη διαβάσετε. Έρχεται κι αυτή από το παρελθόν. Την παραθέτω σε πρώτο πρόσωπο." Αυτά που θα σας πω, είναι κάτι μεταξύ εφιάλτη και.. θείας Δίκης. Την άνοιξη του ΄66 σε χωριό του Τυρνάβου ανασύρεται -γύρω στα μεσάνυχτα- νεκρός από περαστικούς και έξω από την ταβερνούλα του, ο ιδιοκτήτης της. Υπάρχουν υποψίες πως τον έδειραν οι τελευταίοι πελάτες του, που θεωρούνταν -σωστά ή όχι- περιθωριακά στοιχεία. Αν θυμάμαι καλά, σχηματίστηκε δικογραφία για επικίνδυνη σωματική βλάβη με αποτέλεσμα τον θάνατο. Είναι νομικός χαρακτηρισμός, που σημαίνει, ότι οι δράστες τον χτύπησαν μεν επικίνδυνα και πέθανε, αλλά δεν είχαν πρόθεση να τον θανατώσουν. Σοβαρά στοιχεία δεν υπήρχαν, ούτε αυτόπτες μάρτυρες. Μόνον ένα χτύπημα στο κεφάλι του νεκρού και ότι η παρέα ήταν οι τελευταίοι (πέντε τον αριθμό) θαμώνες της νύχτας. Λίγες μέρες μετά την κηδεία έρχονται στο γραφείο μου οι στενοί συγγενείς του νεκρού και μου αναθέτουν την υπόθεση. Από την Αστυνομία πληροφορούμαι πως εμφανίστηκε ένας αυτόπτης μάρτυρας, βοσκός της περιοχής και κατέθεσε πως είδε ότι η παρέα των πέντε, δολοφόνησε με πέτρες στο κεφάλι το θύμα μετά το κλείσιμο της ταβέρνας. Ζητώ και γίνεται εκταφή, όπου αποκαλύπτεται, πως το κρανίο του ανθρώπου ήταν θρυμματισμένο από ένα ή περισσότερα βαριά αντικείμενα. Οι πέντε κατονομάζονται από άλλους μάρτυρες ως ακροδεξιοί ταραξίες. Μάρτυρες και κατηγορουμένους δεν τους γνώριζα, ούτε τους είχα δει ποτέ. Η κατηγορία γίνεται πλέον ανθρωποκτονία από πρόθεση με απειλούμενες ποινές μέχρι και ισόβια. Η δίκη προσδιορίζεται στην Κοζάνη και η διεξαγωγή της συμπίπτει λίγες μέρες μετά την επιβολή της δικτατορίας. Εμφανίζεται σαν κύριος μάρτυρας ο αυτόπτης στο συμβάν και αλλάζει τελείως την κατάθεσή του. Δεν ξέρει πια τίποτα. Δεν είδε τίποτα. Αγράμματος είναι και δεν διάβασε, τι έγραψαν οι αστυνομικοί. Εξανίσταται ο Πρόεδρος, αλλά ατάραχος ο μάρτυρας. Έρχεται η σειρά μου ως δικηγόρου της οικογένειας του θύματος να τον ρωτήσω. Ανθρωπέ μου -του λέω- εδώ υπάρχουν πέντε ολόκληρες σελίδες με περιγραφή της εκτέλεσης με κάθε λεπτομέρεια. Μονάχος σου πήγες και τα κατέθεσες. Τι είναι αυτά που μας λες σήμερα; Ατάραχος πάλι ο μάρτυρας γυρίζει προς εμένα:."Αυτά που έχουν γραφεί στα χαρτιά, εσύ μου είπες να τα πω"! Κεραυνοβολημένος εγώ ρίχνω το βλέμμα στην απέναντι πλευρά της υπεράσπισης, γιατί το όνειδος της κατασκευής ήταν αποκύημα νοσηρής υπερασπιστικής υποτίθεται γραμμής " συναδέλφου" και " φίλου", που δεν θέλω να σας δώσω το όνομα. Τον συγχώρεσα πολύ αργότερα. Δεν είναι πια στη ζωή και ως θανών… δεδικαίωται.

Η συνέχεια έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η τρομοκρατία της Χούντας, ο χαρακτηρισμός των κατηγορουμένων και ο φόβος των τεσσάρων ενόρκων (μάλλον με τη βοήθεια κατάλληλης πίεσης) οδήγησαν τους τελευταίους στην απαλλαγή των κατηγορουμένων παρά τη θέση του Εισαγγελέα και την καταδικαστική ψήφο των τριών Δικαστών. Οι κατηγορούμενοι εγκατέλειψαν περιχαρείς την αίθουσα, ενώ το ακροατήριο, που ήταν συγχωριανοί του θύματος, έμεινε αποσβολωμένο. Εγώ βρισκόμουν σε άθλια κατάσταση. Πέρασαν μερικές μέρες. Ένα βράδυ εμφανίζονται στο γραφείο μου δύο ξαδέλφια του θύματος και μου αφηγούνται την εξής απίθανη ιστορία. Με το τελευταίο δρομολόγιο του ΚΤΕΛ για Λάρισα και αφού είχε τελειώσει το δικαστήριο επιβιβάζονται καθιστοί και όρθιοι γύρω στα 100 άτομα, που παρακολούθησαν τη Δίκη, για να κατεβούν στο χωριό, απ ' όπου θα περνούσε το λεωφορείο. Στην άκρη της τελευταίας σειράς περιστοιχισμένος από δυό συγγενείς των κατηγορουμένων κάθισε ο ψευδομάρτυρας. Σας τα λέω όπως τα άκουσα. Κάπου στη μέση του δρόμου ο άνθρωπος αυτός αρχίζει να βγάζει αφρούς από το στόμα και να λέει κραυγάζοντας ακατανόητες λέξεις, αναστατώνοντας τους επιβάτες που δεν ήξεραν τι να τον κάνουν. Αμέσως σταματάει ο οδηγός και κατεβάζει τον βοσκό μαζί με τους συνοδούς του. Μετά τόσα χρόνια δεν θυμάμαι τι συνέβη αργότερα, ή αν μου είχαν πει και κάτι άλλο οι συγγενείς του νεκρού. Ούτε τι ακριβώς συνέβη μετά με τον άνθρωπο αυτόν, που για πρώτη και τελευταία φορά αντίκρισα την ημέρα και ώρα που κατέθετε στην Κοζάνη. Όσα έζησα ως αυτόπτης, αυτήκοος και συνήγορος έχουν όπως ακριβώς σας τα είπα. Ο,τι μου είπαν μετά τη δίκη, ούτε το έζησα, ούτε και φρόντισα να μάθω λεπτομέρειες. Υπήρχαν τότε προβλήματα επιβίωσής μου, καθώς η δικτατορία με έπληξε επαγγελματικά. Δεν... σταύρωσα ούτε έναν, ας τον πούμε," δημοκρατικό" πελάτη. Οι δεξιοί με διέσωσαν, καθώς δεν είχαν κανένα λόγο να ανησυχούν, που ανέθεταν υποθέσεις τους σε.. φακελωμένο δικηγόρο. Σκασίλα τους. Επαγγελματία δικηγόρο ζητούσαν οι άνθρωποι, για τη δουλειά τους. Δεν ανήκαν σε... ψοφοδεές κοινό, καθώς οι ίδιοι έχαιραν... υγιών φρονημάτων! Αυτά”.

Κάπως έτσι, μεταξύ " τυρού και αχλαδίου" και με παλιές αναμνήσεις κύλισε η βραδιά. Κλείνω κι' εγώ το σημείωμά μου για παθήματα και μαθήματα ζωής, που δίνουν λίγες χρήσιμες διδαχές για την πορεία μας στην ελληνική πραγματικότητα. Την άλλη Τρίτη το επιδιωκόμενο εκ μέρους μου τέλος των..."πράξεων" αυτής της ενότητας.

Γράφει ο «Όμηρος»

(omhros.el@gmail.com, fb: Ομηρος Ελευθερία)