Το όνομα αυτό αναφέρεται πριν από το 1454/1455, έτος κατά το οποίο διοργανώθηκε η δεύτερη απογραφή του σαντζακίου (περιφέρειας) των Τρικάλων, στην Αγιά, Καλαμπάκα, Καρδίτσα, στον Παλαμά και στα Τρίκαλα. Την τελευταία μνεία του, τον 19ο αι., συνάντησα στη Λάρισα και στα Τρίκαλα. Ο αριθμός των γυναικών με το όνομα αυτό είναι πολύ μεγάλος και γι’ αυτό θα δώσω μόνο τους μεγάλους αριθμούς: στην Καρδίτσα αναφέρονται 7 γυναίκες με το όνομα Καλλή το 1454/1454 και 6 το 1520, 22 στα Τρίκαλα (1540, 1592/1593), 11 στα Τρίκαλα (1540), 8 στην Καλαμπάκα (1592/1593), 88 στη Δεσκάτη (1613/1614, 16ος/17ος αι.), 103 στα Τρίκαλα (1613/1614, 16ος/17ος αι.), 17 στην Καρδίτσα (1649), 20 στην Ελασσόνα (16ος/17ος αι.), 109 στην Καρδίτσα (16ος/17ος αι.), 25 στον Αλμυρό (1774), 29 στη Λάρισα (18ος αι.), 13 στην Αγιά (18ος-19ος αι.), 10 στη Σκιάθο (1816-1819).

Μεγάλη προτίμηση είχε και η μορφή Κάλλω. Το 1520 αναφέρονται από μια Κάλλω στην Ελασσόνα και στον Τύρναβο και στη συνέχεια σε πολλές θεσσαλικές περιοχές. Σε μερικές, μάλιστα, αναφέρονται πολλές γυναίκες με αυτό το όνομα: 8 στα Τρίκαλα (1592/1593), 17 στην Καλαμπάκα (1613/1614), 8 στην Καρδίτσα (1640), 37 στην Ελασσόνα (1633-1674), 11 στην Καρδίτσα (16ος-/17ος αι.), 35 στα Τρίκαλα (16ος-/17ος αι.), 24 στην Καρδίτσα (17ος αι.), 18 στη Λάρισα (1720), 69 στον Αλμυρό (1774), 12 στην Καλαμπάκα (1798), 13 στην Ελασσόνα (18ος αι.) και 14 στην Καρδίτσα (18ος-19ος αι.).

Η ιδιωματική μορφή Κάλλου έχει και αυτή τις προτιμήσεις των γυναικών, μετά το 1613/1614. Είναι ολιγάριθμες, σε όλες τις περιοχές, εκτός από τον Όλυμπο όπου αναφέρονται 65 (17ος-18ος αι.).

Ενδιαφέρον έχουν οι ποικίλες μορφές του, αρχίζοντας από την Καλλίνα, όνομα το οποίο επιβιώνει στην Κρανιά του Ολύμπου. Αναφέρεται στις προθέσεις ήδη τον 16ο/17ο αιώνα μία γυναίκα στον Τύρναβο, 5 στον Αλμυρό, το 1774, μία στον Όλυμπο το 1602-1798 και μία στη Λάρισα τον 19ο αι., όπου αναφέρεται, τη χρονική περίοδο, και μία Καλλίνω.

Η υποκοριστική μορφή του ονόματος Καλλή είναι Καλλίτζα. Καλλίτζες αναφέρονται μία στον Παλαμά (16ος αι.), 2 στην περιοχή των Τρικάλων-Καρδίτσας (1657), μία στο Πήλιο (1658), 2 στην Καλαμπάκα (18ος αι.), μία στη Σκιάθο (1816) και 3 στα Τρίκαλα (1826, 1840, 19ος αι.).

Τις λαϊκές μορφές Κάλλιω και Κάλλιου είχαν 10 συνολικά γυναίκες: από μία στην Καρδίτσα και Λάρισα το 1613/1614 και στην Καλαμπάκα το 1798 (Κάλλιω), 4 Κάλλιου στην Καλαμπάκα και 2 στη Δεσκάτη (18ος αι.).

Περισσότερες προτιμήσεις είχε η Καλλούδα, αναφερόμενη ήδη πριν από το 1582/1593), από μία γυναίκα στην Ελασσόνα και στη Λάρισα (1613/1614), 14 στον Τύρναβο (1613/1614, 1674), με τελευταίες αναφορές στην Αγιά το 1875 και στη Λάρισα τον 19ο αι. με 6 Καλλούδες.

Η Καλλούδω και η Καλλούδου αναφέρονται ελάχιστες φορές: μία Καλλούδω στον Τύρναβο (16ος/17ος αι.), και 9 στη Λάρισα (19ος αι.), και μία Καλλούδου στη Λάρισα το 1714-1777.

Ακολουθούν 3 Καλλούσες, από μία στην Καλαμπάκα (1520), Ελασσόνα (16ος αι.) και Πήλιο (1800), από μία Καλλούσιω στην Ελασσόνα (1613/1614), Λάρισα (19ος αι.), μία Καλλούσιου στη Λάρισα (1714-1777), και τα υποκοριστικά Λούσιω, Λούσω και Λούσου, 9 συνολικά γυναίκες: 2 στην Καλαμπάκα (16ος/17ος αι.), και 7 στα Τρίκαλα (16ος/17ος αι., 1613/1614).

Ο Αθ. Μπούτουρας (1912, 41) ενώ συσχετίζει τη μορφή Κάλλου με το όνομα Καλλή, τη μορφή Κάλλιω την θεωρεί ως υποκοριστικό του βαφτιστικού ονόματος Καλλιόπη. Στη Θεσσαλία, όμως, το βαφτιστικό Καλλιόπη αναφέρεται για πρώτη φορά το 1875 στην Αγιά, ενώ η Κάλλιω, όπως προανέφερα, πριν από το 1613/1614. (Ευχαριστώ τον καθηγητή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Γιώργο Σαλακίδης για την πληροφορία του ότι στα δικαστικά πρακτικά του καδή της Λάρισας το βαφτιστικό Αλεβίζος-Αλβίζης εμφανίζεται πολύ συχνά).

www.thessaliko.gr

Του Κώστα Σπανού, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»