Εκτύπωση αυτής της σελίδας

ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Γραμμένη και Γραμμένος

Δημοσίευση: 19 Φεβ 2020 22:30

Σήμερα το όνομα Γραμμένος είναι γνωστός ως επώνυμο, στη Γούνιτσα και άλλα χωριά μας. Όμως, πριν από το 1881 ήταν μόνο βαφτιστικό, κυρίως στη Βορειοδυτική Θεσσαλία, με ελάχιστες αναφορές στο Πήλιο και παντελή απουσία στις Βόρειες Σποράδες και στην

περιοχή της Καρδίτσας. Όπως θα θυμούνται οι ηλικιωμένοι, συχνά η γιαγιά καλούσε κοντά της τα εγγόνια, λέγοντας: έλα ιδώ, γραμμένι μ’, και εννοούσε όμορφέ μου- όμορφή μου. Στη λαϊκή γλώσσα, η λέξη γραμμένος-γραμμένη σήμαινε αυτόν-αυτήν που τον έγραψε ο ζωγράφος και τον έκανε πολύ όμορφο, σαν πίνακα ζωγραφικής. Αυτή τη σημασία είχε η ονομασία του νεογέννητου Γραμμένος, για το αγόρι, Γραμμένη, για την κόρη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το βαφτιστικό Γραμμένος φέρει 1 άνδρας και γι’ αυτό δεν το σημειώνουμε. Η αρχαιότερη αναφορά του ανάγεται στο 1592/1593 στην Καλαμπάκα. Το 1613/1614 αναφέρεται στην Ελασσόνα, στην Καλαμπάκα, στα Τρίκαλα (2 άνδρες), στα Τρίκαλα το 1659, στην Ελασσόνα την περίοδο 1633-1673, στα Τρίκαλα τον 16ο/17ο αιώνα (2 άνδρες), στα Τρίκαλα το 1708 και 1798 (2 άνδρες), στην Καλαμπάκα την περίοδο 1754-1788 (4 άνδρες) και το 1798 (4 άνδρες). Στην περιοχή της Λάρισας αναφέρεται στην Αγιά το 1797 και τον 18ο/19ο αιώνα, στον Τύρναβο τον 18ο αιώνα και στη Λάρισα τον 19ο αιώνα. Στο Πήλιο αναφέρονται 4 Γραμμένοι: 2 την περίοδο 1809-1817, ένας το 1850 και 2 τον 19ο αιώνα. Η Γραμμένη αναφέρεται μόνο στην Καλαμπάκα, το 1613/1614, αλλά περισσότερες φορές οι άλλες μορφές της. Η Γραμμάτω απαντάται τον 16ο/17ο αιώνα στη Δεσκάτη, Καρδίτσα, Παλαμά και Τρίκαλα, τον 18ο αιώνα στα Τρίκαλα, στην Καλαμπάκα (6 γυναίκες), στην Καλαμπάκα το 1838, στα Φάρσαλα τον 18ο/19ο αιώνα, τον 19ο αιώνα στο Πήλιο και στη Λάρισα (3 γυναίκες). Η Γραμμάτου, θεσσαλική απόδοση του βαφτιστικού, από το 1774 (Αλμυρός), τον 17ο-18ο αιώνα αναφέρεται στην περιοχή του Ολύμπου, στην Καλαμπάκα και στα Τρίκαλα. Οι τελευταίες αναφορές απαντώνται στον Αλμυρό (1804), στην Καρδίτσα (1812) στα Τρίκαλα (1826, δύο γυναίκες), στην Καλαμπάκα (1838, δύο γυναίκες) και στο Πήλιο (19ος αιώνας, 3 γυναίκες). Αναφέρονται επίσης άλλες δύο μορφές του βαφτιστικού αυτού: η Γράμμω, μία γυναίκα στο Πήλιο το 1798, και η Γραμματή, μία γυναίκα στην Αγιά (1875) και 7 στη Λάρισα (19ος αιώνας). www.thessaliko.gr

Από τον Κώστα Σπανό, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»