κυρίαρχη δομή της οικογένειας στην κοινωνία μας. Δεν λέω να διαλυθεί η οικογένεια, αλλά να μην καθορίζει την ψυχοσύνθεση και τον χαρακτήρα του παιδιού όπως ως τώρα. Η ευθύνη είναι να πάρουμε τον εαυτό μας στα χέρια μας. Μέχρι τώρα αφηνόμασταν σε άλλους να κανονίζουν για εμάς».
Μου περνάει η σκέψη ότι μια από τις βασικές αιτίες για την προηγούμενη κατάσταση είναι ότι δεν εφαρμόσαμε τα λόγια του Αγίου Ισαάκ του Σύρου: «κρύψε τα μυστικά σου, τις πράξεις σου και τους πολέμους σου από κάθε άνθρωπο». Στο «από κάθε άνθρωπο» να εννοείτε και συζύγους, παιδιά, γονείς, αδέρφια, συναδέλφους... Είχαμε ανοιχτές τις καρδιές μας στους άλλους και αυτό μας καλλιέργησε ανωριμότητα και ανευθυνότητα. Και παρατηρείται, δυστυχώς συχνά, να φτάνουμε τα εξήντα και τα εβδομήντα κι ακόμη να ρίχνουμε ευθύνες στους άλλους για τις επιλογές που κάναμε και την εξέλιξη που είχε η ζωή μας.
Και γιατί ανοίγουμε τις καρδιές μας στους άλλους; Μα φυσικά επειδή αυτό μας προκαλεί αίσθημα ανακούφισης και ξαλάφρωσης. Προσθέστε ακόμα ότι εφαρμόζοντας αυτά που θα μας συμβουλέψουν θα έχουμε και άλλοθι αν κάτι δεν πάει καλά. Και ξέρετε, τελικά όλα ξεκινάνε από τον πόθο που έχουμε βαθιά μέσα μας να μας πηγαίνουν όλα βολικά σ’ αυτή τη ζωή, να καλοπερνάμε, να μην πονάμε, να μην στενοχωριόμαστε, να μην στενάζουμε. Θυμηθείτε τις ευχές που δίνουμε: χρόνια πολλά, πάνω απ’ όλα η υγεία, βίον ανθόσπαρτον, καλές δουλειές...
Εδώ ακριβώς είναι που την πατάμε. Δεν παρακαλούμε τον Θεό στα μνημόσυνα «ανάπαυσον Χριστέ τας ψυχάς των δούλων σου ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός»; Καταλάβατε; Οι ανέσεις και τα καλοπεράσματα και οι ευτυχίες είναι για την αιώνια ζωή. Λέει πάλι ο Αγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Τον καιρόν δε της αναπαύσεως εν τω μέλλοντι αιώνι ετήρησε (ο Θεός), και οι έχοντες εν εαυτοίς τον Κύριον οικούντα, δια τούτο ουκ επιθυμούσιν είναι εν αναπαύσει και απαλλαγήναι των θλίψεων» (εκτός κι αν ο Θεός μας τα χαρίζει κάποιες φορές από μόνος Του).
Ναι, αλλά θα πείτε η προβληματική κατάσταση που ζούμε μέσα μας θα μας ταλαιπωρεί, θα σκοτίζει το μυαλό μας, δεν θα ξέρουμε τι να κάνουμε, τι να επιλέξουμε, τι να αποφασίσουμε. Με απλά λόγια θα ζορίζεται, θα καίγεται η ψυχή μας. Δηλαδή με πιο απλά λόγια η ψυχή μας ωριμάζει, αν βέβαια υπομείνουμε και δεν τα ξεφουρνίσουμε όλα στους άλλους και οι γονείς μας και τα αδέρφια μας είναι η πιο εύκολη λύση με την οικειότητα που έχουμε. Για όποιον αμφιβάλλει ας θυμηθεί τον μεγάλο Σωκράτη που έλεγε «η σοφία αποκτιέται με το ζόρισμα».
Λέει ο Αγιος Σιλουανός που ήταν γέροντας του Αγίου Σωφρονίου του Essex «κράτα τον νου σου στον Αδη και μην απελπίζεσαι». Ναι όταν τα εφαρμόζεις αυτά συχνά νιώθεις σαν να βρίσκεσαι στην κόλαση, αλλά πρέπει να αντέξεις, να μην απελπιστείς. Δηλαδή είναι ένα ρίσκο, αλλά τι αξίζει η ζωή αν δεν ρισκάρουμε; Τότε απλώς θα κάμνουμε τις διαπιστώσεις που έκανε και ο φιλόσοφος και θα περνάμε τη ζωή αυτή σαν βατράχια, ενώ θα μπορούσαμε να ήμασταν αετοί.
Γνωρίζω ότι για πολλούς αυτά ακούγονται σαν ανοησίες, επειδή στα λόγια του Αγίου Ισαάκ, αν προσέξατε, αναφέρθηκε ποιοι τα καταλαβαίνουν αυτά «οι έχοντες εν εαυτοίς τον Κύριον οικούντα». Ναι, αυτοί στους οποίους ζει μέσα τους ο Χριστός όπως ο Αγιος Πορφύριος που έλεγε «ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Αυτοί και τα καταλαβαίνουν και τα εφαρμόζουν και απολαμβάνουν τους καρπούς του δέντρου που είναι ο Χριστός.
Οι άλλοι δυστυχώς, όπως ο φιλόσοφος, όπως κάνουμε και στα σχολεία μας, παρουσιάζουμε τους όμορφους καρπούς της αρετής στους μαθητές, χωρίς όμως να τους μιλήσουμε και για το δέντρο που παράγει αυτούς τους καρπούς και είναι ο Χριστός. Χωρίς όμως το δέντρο οι καρποί είναι μόνο στη φαντασία μας, κι έτσι επιθυμίες μας μένουν μόνο όμορφα λόγια, δηλαδή κάμνουμε μια τρύπα στο νερό.

Από τον Χαράλαμπο Παπαδόπουλο