κακό που μας βρήκε. Η Αγία Σοφία, το παγκόσμιο μνημείο της πολιτιστικής κληρονομιάς μετετράπη σε τζαμί. Η 24.7.2020, ημέρα σκοτεινή για την ανθρωπότητα. Μαύρη για τον πολιτισμό και την πολιτιστική του ιστορία. Αφού τα χέρια των Αγαρηνών διέπραξαν το πιο απαίσιο ανοσιούργημα στον κόσμο. Το είχαν επιχειρήσει και άλλοτε αλλά τότε η αρκούδα του Βορρά τους ανέκοψε την επιθυμία τους αυτή. Η πράξη αυτή ταπείνωσε την εθνική μας υπερηφάνεια. Θόλωσε το νου και την καρδιά μας. Λόξευσε τον δρόμο της ζωής μας. Οι Τούρκοι γνώριζαν εκ των προτέρων πότε και πώς θα χτυπήσουν. Κάποτε βρήκαν αντίσταση να το πράξουν. Η αναγνώριση της Ουκρανικής εκκλησίας από το Πατριαρχείο και την Ελληνική εκκλησία δίχασε τον ορθόδοξο κόσμο και κυρίως την Ορθόδοξη εκκλησία της Ρωσίας. Ήταν ένα δώρο στα χέρια της Τουρκίας, η οποία το εκμεταλλεύτηκε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφού ο άλλοτε ισχυρός άνδρας της Ρωσίας τούτη τη φορά κράτησε χλιαρή στάση απέναντι στο θέμα αυτό, πράγμα που δεν έκανε στο παρελθόν. Το περικαλλές αυτό μνημείο της ανθρωπότητας μόνο τουρκικό δεν θα μπορούσε να είναι. Και αυτό γιατί η Τουρκία δεν είχε ποτέ δικά της μνημεία. Ούτε θα αποκτήσει ποτέ. Τουφέκια και σπαθιά είχε για τους αγροίκους της. Αυτά που σήμερα εμφανίζει σαν δικά της, προήλθαν στην κατοχή της είτε με τη βία, είτε από κλοπές, αρπαγές, είτε ως λάφυρα πολέμου, τα οποία χωρίς καμία ντροπή τα οικειοποιήθηκε και σήμερα τα εμφανίζει ως δικά της έργα. Εκείνο που μου προκαλεί εντύπωση στην ιστορία αυτή είναι η χλιαρότητα με την οποία αρχικά η παγκόσμια Κοινότητα αντιμετώπισε τη βάρβαρη αυτή πράξη της Τουρκίας. Αυτό οφείλω να το αποδώσω στη διπλωματία της Τουρκίας. Όταν εμείς κοιμόμασταν τον ύπνο του δικαίου, εκείνη όργωνε με κάθε μυστικότητα τους αντιτιθέμενους και κατόρθωνε να αποσπάσει τη χλιαρή τους αντίθεση. Λίγοι συμμερίζονται την οδύνη μας, την απογοήτευσή μας και τη μελαγχολία μας. Έχω τη γνώμη ότι εμείς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο κωφεύουμε στις τουρκικές δραστηριότητες. Ο στηλιτευτικός λόγος του εκπροσώπου της κυβέρνησης, ότι η Τουρκία με την πράξη της αυτή, να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί «διαπράττει ιστορικό λάθος» όχι μόνο δεν ενόχλησε τον Ερντογάν αλλά τον ικανοποίησε πλήρως. Οι πολεμοχαρείς και άξεστοι μόνο στεναχώρια δεν αισθάνονται σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι χρόνοι κυλούν, οι γενεές παρέρχονται αλλά η ιστορία βυθίζεται στη λησμοσύνη. Θα καταγράψει τον Ερντογάν σαν ένα μεγάλο κλοπέα που δεν μπορεί να παράξει πολιτισμό. Έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να κατανοήσει τη σημασία των αθάνατων μνημείων που ανήκουν σε όλο τον κόσμο. Αυτά δεν κληρονομούνται. Δεν τεμαχίζονται. Δεν μεταβιβάζονται. Μένουν πάντα στη θέση τους για να φεγγοβολούν την ανθρωπότητα και κανένα μα κανένα βέβηλο χέρι δεν μπορεί να αλλοιώσει τη μορφή τους. Περπατώντας μέσα σε αυτή την αχλύδα και αντιμετωπίζοντας αδιάκοπα την οιμωγή της καθολικής απογοήτευσης, ήλπισα ότι η στάση της Εκκλησίας θα ήταν αυτή που έπρεπε σε ένα τόσο μεγάλο θέμα. Περίμενα μια πιο σκληρή στάση. Και όχι χλιαρές διαμαρτυρίες που δεν ικανοποίησαν το πλήρωμα της εκκλησίας. Μια Ορθόδοξη Σύναξη των Ορθοδόξων Πατριαρχών και Προέδρων ήταν η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να στιγματίσει κατά τον πιο σκληρό τρόπο τις απαράδεκτες αυτές ενέργειες της Τουρκίας και να συνεγείρει το ορθόδοξο γένος σε μια ειρηνική επανάσταση εναντίον της, για τον βιασμό και την αλλοτρίωση των ιερών κειμηλίων και της εθνικής μας παράδοσης. Δεν το έπραξαν. Αρκέστηκαν σε μια χλιαρή αποδοκιμασία ο καθένας τους, για να αποτινάξουν από πάνω τους την ευθύνη. Να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη. Ιστορία θλιβερή. Χρονικό ανεύθυνο. Οι ποιμένες μας θυμούνται τους πατέρες της Εκκλησίας μας, όταν τους συμφέρει. ¨Όταν όμως πρόκειται να τους μιμηθούν κρύβονται και μένουν άλαλοι. ¨Όλοι γνωρίζουν πως κορυφαίοι πατέρες της εκκλησίας μας πέρασαν ώρες οδύνης. Διώχθηκαν σαν να ήταν οι μεγαλύτεροι εγκληματίες και κακοποιοί. Έζησαν τη μοναξιά και την περιφρόνηση. Την αφόρητη κακουχία της εξορίας, όχι γιατί αδίκησαν ή εγκλημάτησαν, άλλα γιατί κράτησαν με ζήλο, την ακεραιότητα της πίστης και την ολοκληρία του Αποστολικού ήθους. Βάζοντας παύση στις νότες της απογοήτευσης και στα γρατσουνίσματα της μελαγχολίας, δεν μπορώ να ξεφύγω και να μην αναφερθώ στην κριτική του Τσάρου της Ρωσίας. Αυτής της προσωπικότητας που τη μία στιγμή με εντυπωσιάζει και με απογειώνει στους ουρανούς και από την άλλη μου δίδει μια σπρωξιά στη χωματερή της απογοήτευσης. Στο παρελθόν κάθε φορά που επισκεπτόταν το περιβόλι της Παναγίας, στο Άγιο Όρος, στο λίκνο της Ορθοδοξίας, έδινε όρκους πίστης και αφοσίωσης στα ιερά και στα όσια αυτής, από κάθε εχθρική επιβολή και αν προερχόταν αυτή. Τώρα τα ξέχασε όλα. Τα λησμόνησε. Η δήλωση του εκπροσώπου της Ρωσίας, ότι η Αγία Σοφία είναι εσωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας, αυτό μαρτυρεί. Η Τουρκική διπλωματία και το Ουκρανικό εκκλησιαστικό θέμα, θεωρώ πως έκαμψαν την άλλοτε σθεναρά αντίστασή του. Το Ορθόδοξο ξανθό γένος της Ρωσίας για μια ακόμη φορά μας άφησε στα κρύα του λουτρού και κάνει το ζοφερό πίνακα της ζωής μας ακόμη ζοφερότερο. Κανένας από τους επικαθήμενους στο θρόνο της κοσμικής εξουσίας και κανένας από τους σημαιοφόρους των κοινωνικών αλλαγών δεν βρήκε το θάρρος και την τόλμη να σταματήσει τον κατήφορο της Τουρκίας και να βάλει τέλος στους λεονταρισμούς του Ερντογάν Μη μας εκπλήσσει το γεγονός. Κανείς δεν βάζει πλάτες. Οι υποστηρικτές μας αρκέστηκαν σε μια δήλωση και απεσύρθησαν στη σιωπή τους. Αλλά εμείς έχουμε πίσω μας δύο και πλέον χιλιετίες δόξας και αδοξίας. Κανείς μέχρι σήμερα δεν αμφισβήτησε την πολιτιστική μας κληρονομιά και τα αθάνατα έργα μας που κοσμούν τα μουσεία μας και πολλούς άλλους εξωτερικούς χώρους της χώρας μας και αλλαχού. Την Αγία Σοφία δεν μπορεί κανείς να την οικειοποιηθεί. Ανήκει στη Χριστιανοσύνη και στην ιστορία. Η Τουρκία δεν μπορεί να την κατέχει, γιατί δεν έχει ιστορία. Ούτε πολιτισμό. Ούτε δικά της μνημεία. Ζει και τρέφεται με τα ξένα. Αυτά που κατέκτησε με βίαιο τρόπο. Με τη βαρβαρότητα όπως τώρα. Με όπλα και σπαθιά. Με κλοπές και τεχνάσματα. Με απατεωνιές και άνομες πράξεις. Δεν μπορεί να κατανοήσει την αξία τους. Και αν τα έχει δεν μπορεί να τα αγαπήσει και να τα λατρεύσει. Μέσα σ΄αυτό το αρνητικό κλίμα, εμείς πονούμε. Αξιολογούμε τη συμπεριφορά των συμμάχων μας. Αλλά δεν εφησυχάζουμε. Η Αγία Σοφία πάλι με χρόνους και καιρούς δικιά μας θα είναι πάλι...