Θεωρούμε θετικό το γεγονός της τηλεδιάσκεψης και ορθώς υπήρξε η σχετική πρωτοβουλία. Παρόλα αυτά, επειδή ανησυχούμε έντονα για το θέμα αυτό, θα επιδιώξουμε να δώσουμε στην κοινή γνώμη την εικόνα που, τουλάχιστον εμείς, έχουμε σχηματίσει και να παραθέσουμε (όπως επανειλημμένα έχουμε κάνει) τα πιο βασικά από όσα ακόμη πρέπει να γίνουν, ώστε να οδηγηθούμε κάποια στιγμή στη λειτουργία του υδροηλεκτρικού έργου Μεσοχώρας και συνολικά στην ολοκλήρωση των έργων Άνω Αχελώου.
1. Σε ό,τι αφορά στη γενική στάση της Κυβέρνησης για τα έργα Αχελώου παραμένουμε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί. Υπήρξε μία απόφαση του ΣτΕ, κυριολεκτικά «τραβηγμένη από τα μαλλιά», που ακύρωσε την αδειοδότηση της Μεσοχώρας. Εκτός από κάποιες καθησυχαστικές δηλώσεις, κανείς κυβερνητικός παράγων έως τώρα δεν ανακοίνωσε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τα επόμενα βήματα.
Παραμένουν λοιπόν τα ερωτήματα:
- Θα εκπονηθεί νέα περιβαλλοντική μελέτη και πότε;
- Θα γίνουν αλλαγές στην Υπουργική απόφαση Φάμελλου;
- Θα αφαιρεθούν οι απίστευτης έμπνευσης «παγίδες» και τα εμπόδια που αυτή παρεμβάλλει στην υλοποίηση της λειτουργίας του έργου και αφορούν άμεσα τους κατοίκους της Μεσοχώρας αλλά και τον χρόνο υλοποίησης; (π.χ. πώς θα γίνει η μετεγκατάσταση όσων κατακλύζονται, παραμονή ή όχι του κεντρικού τμήματος του οικισμού κ.ο.κ.).
Το πιο σημαντικό όμως από όλα είναι το ύψος των αποζημιώσεων, που ο ΣΥΡΙΖΑ – για ευνόητους λόγους – απέφυγε να φέρει στη Βουλή, ώστε να προσδιοριστούν εκεί τα μέτρα αποκατάστασης και οι αποζημιώσεις, άμεσα και όχι μέσω χρονοβόρων δικαστικών διαδικασιών αποζημίωσης, που εκτός των άλλων ενέχουν σοβαρές αβεβαιότητες ως προς το τελικό αποτέλεσμα. Τη δεκαετία του 2000 η ΝΔ έπραξε το σωστό, συζήτησε το θέμα στη Βουλή και λήφθηκε απόφαση απόλυτα θετική για τους κατοίκους.
Άραγε η σημερινή Κυβέρνηση προτίθεται να πράξει το ίδιο;
Τι έχουν να πουν επ’ αυτού οι κ.κ. Γεραπετρίτης και Χατζηδάκης;
2. Έτσι όπως ήλθαν τα πράγματα, μετά την πρόσφατη ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ, η οποία, όλως περιέργως συνδέει και πάλι το έργο Μεσοχώρας με την «εκτροπή Αχελώου», η Κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τροποποιήσει τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ) στα υδατικά διαμερίσματα Δυτικής Στερεάς και Θεσσαλίας και, όπως υποσχέθηκε, να επαναφέρει και θεσμικά τη μεταφορά των υδάτων του Αχελώου προς την ελλειμματική λεκάνη Πηνειού, ως μεγίστης σημασίας επιλογή ασφαλείας (από οικολογική καταστροφή ή από ξηρασία) αλλά και ανάπτυξης (ύδρευση, ενέργεια, αρδεύσεις, κλπ.). Σημειωτέον, την επιλογή αυτή είχε καταργήσει με αντιδεοντολογικό τρόπο ο κ. Φάμελλος.
Πριν έναν χρόνο επισκεφθήκαμε (με τη μεσολάβηση του βουλευτή κ. Κέλλα) τον τότε Υφυπουργό Ενέργειας, παρουσία και του Γραμματέα Υδάτων και των στελεχών της υπηρεσίας που χειρίζονται το θέμα των ΣΔΥ. Μας ενημέρωσαν ότι προχωρούν στην προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού για την τροποποίησή τους. Σήμερα έναν χρόνο μετά - το τονίζουμε - η προκήρυξη της μελέτης ΔΕΝ έχει γίνει.
Και τίθεται το ερώτημα: Με αυτούς τους ρυθμούς, που στην πράξη υπονομεύουν τις πρόσφατες εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για λειτουργία της Μεσοχωρας, θα κινηθούν στο ΥΠΕΝ του κ. Χατζηδάκη και στη Γραμματεία Υδάτων, ώστε να υπερβούν τα εμπόδια που "έσπειρε" ο ΣΥΡΙΖΑ κατά των έργων Αχελώου ;
Ανάλογα ερωτήματα τίθενται και για την εκκρεμούσα αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού.
Περιμένουμε από την Κυβέρνηση, επιτάχυνση, καλύτερο συντονισμό και κυρίως ξεκαθάρισμα των βασικών πολιτικών θέσεων που προαναφέραμε, διαφορετικά οι θετικές δηλώσεις θα παραμείνουν κενό γράμμα.
3. Στην τηλεδιάσκεψη, όπως ανακοινώθηκε, συμμετείχε και ο υπουργός Υποδομών κ. Κ. Καραμανλής, ο οποίος δεν είναι μεν αρμόδιος για τη Μεσοχώρα, είναι όμως ο πολιτικός επικεφαλής για τα έργα μεταφοράς («εκτροπής») των υδάτων.
Και σε αυτό το Υπουργείο το τοπίο είναι θολό.
Εδώ και ενάμιση χρόνο δεν ακούσαμε απολύτως τίποτα από τον κ. Υπουργό, που συστηματικά τηρεί «σιγή ασυρμάτου», τι θα γίνει με τη Συκιά.
Θα διατηρηθεί ο αρχικός σχεδιασμός (ύψος φράγματος, όγκος ταμίευσης κλπ);
Θα υπάρξει στη Συκιά παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας; Σε ποια φάση βρίσκεται ο σχεδιασμός του ΥΗ σταθμού και ποιος θα είναι ο φορέας υλοποίησής του; (ΔΕΗ; άλλος;). Ποιες είναι οι τελικές αποφάσεις ως προς το μοναστήρι Αγ. Γεωργίου στο Μυρόφυλλο, που πρακτικά θα καθορίσει την οριστική στάθμη του νερού;
Υπάρχουν πληροφορίες ανησυχητικές (το θέτουμε ευθέως), ότι στο Υπουργείο Υποδομών εξετάζονται σενάρια αλλοίωσης του σχεδιασμού των έργων Άνω Αχελώου και ενδεχομένως μετατροπής της Συκιάς σε έναν περιορισμένου όγκου ταμιευτήρα, με χαμηλής ισχύος υδροηλεκτρική παραγωγή ενέργειας, ίσως μάλιστα χωρίς μεταφορά υδάτων.
Είναι επίσης προφανές ότι οι θετικές καθησυχαστικές δηλώσεις δεν συμβαδίζουν με τους ρυθμούς με τους οποίους κινείται το συγκεκριμένο Υπουργείο. Ενδεικτικό είναι ότι για την αξιοποίηση ενός μικρού ποσού συντήρησης των έργων (1,8 εκατομμυρίων ευρώ, δες Ελευθερία 11/5/2020), εγκεκριμένου από τον τότε Υπουργό κ. Σπίρτζη, δεν έχει γίνει έως σήμερα ούτε καν ο διαγωνισμός της εργολαβίας!
Άραγε ο κ. Υπουργός αντιλαμβάνεται τους κινδύνους καταστροφών στα έργα;
Πολλά και κρίσιμα τα ανοικτά θέματα που συνθέτουν την πραγματική εικόνα των έργων Άνω Αχελώου συνολικά.
Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρούμε αναγκαία τη συζήτηση στη Βουλή με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού.
Κατά τα λοιπά, μακάρι οι επιφυλάξεις μας να είναι υπερβολικές και να μας διαψεύσουν οι κ.κ. Υπουργοί με το αποτέλεσμα των ενεργειών τους.

Γράφουν οι Δ. Αρχοντής, Φ. Γέμτος, Κ. Γιαννακός, Κ. Γκούμας, Τ. Μπαρμπούτης*

*Αρχοντής Δημήτρης, πρ. δήμαρχος Καρδίτσας
* Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
*Γιαννακός Κώστας, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας
* Γκούμας Κώστας, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ
*Μπαρμπούτης Τάσος, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ γεν. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ