Η προσφορά του δάσους κατά την Επανάσταση

Δημοσίευση: 31 Μαρ 2021 15:15

Τα συνταρακτικά γεγονότα που σημειώθηκαν στη χώρα μας το 2020 και συνεχίζονται και σήμερα, δεν επέτρεψαν να τιμήσουμε όπως της αρμόζει, την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ποτέ τη διαχρονική

σημασία των γεγονότων της Επανάστασης, επειδή χωρίς αυτή, δεν θα υπήρχε σήμερα ελεύθερο ελληνικό κράτος. Επιπλέον, είναι χρέος μας να θυμόμαστε και να τιμούμε τις 800 χιλιάδες των Ελλήνων που θυσιάστηκαν κατά την Επανάσταση, για να είμαστε εμείς ελεύθεροι.
Είχαν σημειωθεί επανειλημμένες εξεγέρσεις των Ελλήνων για την ανάκτηση της ελευθερίας τους από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα, αλλά όλες απέτυχαν και πνίγηκαν στο αίμα των Ελλήνων. Η τελευταία εξέγερση σημειώθηκε το 1770-74 με την υποκίνηση των Ρώσων, όταν ήταν σε εξέλιξη Ρωσοτουρκικός πόλεμος. Μετά τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου, οι Έλληνες αφέθηκαν στην τύχη τους και υπέστησαν φοβερούς διωγμούς και δηώσεις. Μέχρι τότε, όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε ένας τρίτος τόπος ελληνικός, τα βουνά, ενώ ο κάμπος ήταν τούρκικος.
Στα υψηλά βουνά και στα δάση είχαν καταφύγει πολλοί Έλληνες, για να αποφύγουν τη σκλαβιά και την τυραννική καταπίεση από τους Τούρκους. Αλλά μετά τα Ορλωφικά το 1770-74, ούτε και τα βουνά δεν ήταν ασφαλή, διότι είχαν εξαπολυθεί στίφη Τουρκαλβανών, που ερήμωσαν τα πάντα. Μετά τα γεγονότα αυτά, επικρατούσε γενική απογοήτευση στον χώρο των Ελλήνων.
Ο Γερμανός Μπάρθολδυ που περιόδευσε την Ελλάδα επί επτάμηνο κατά το 1803-1804, γράφει: «Η Ελλάς ομοιάζει προς δάσος το οποίο άλλοτε ήτο λαμπρότατον, πλήρες από μεγάλα και σπάνια δένδρα. Εκόπησαν όμως οι αρχαίοι εκείνοι βλαστοί και κάθε ελπίς, ότι από τα πρέμνα θα αναβλαστήσουν νέοι έχει απολεσθεί οριστικώς».
Ο Σατωβριάνδος, γράφει επίσης για την κατάσταση που επικρατεί: «Μετά τον ρωσοτουρκικόν πόλεμον, ο ζυγός της σκλαβιάς έγινε βαρύτερος. Οι Τουρκαλβανοί κατέσφαξαν ένα μέρος του πληθυσμού. Δεν βλέπει κανείς πάρα χωριά κατεστραμμένα διά πυρός και σιδήρου... Πολλάκις διήνυσα απόστασιν πλέον των 15 λευγών εις την ύπαιθρον, χωρίς να συναντήσω ούτε μίαν οικίαν... Φοβούμαι ότι οι Έλληνες δεν είναι τόσον ενωρίς διατεθειμένοι να θραύσουν τας αλύσεις των...».
Τρία χρόνια μετά τον Σατωβριάνδρο, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο λόρδος Βύρων. Εκείνος, πιστεύει στη ζωτικότητα των Ελλήνων και επείγεται για την εξέγερσή τους. «Δούλε! Φωνάζει στον νεαρό Νικόλαο Σαρή. Είσαι ανάξιος να φέρεις το όνομα του Έλληνα και μάλιστα του Αθηναίου. Και τι θέλεις να κάμω; Διαμαρτύρεται ο Σαρρής. Να εκδικηθείς! Απαντά ο Βύρων». Αυτή ήταν η ζοφερή κατάσταση, πριν από την Επανάσταση. Οι Έλληνες ήταν πάμπτωχοι, καταπτοημένοι και κατατυραγνισμένοι. Κανένας δεν πίστευε ότι μπορούσαν να επαναστατήσουν. Και όμως. Το 1814 ιδρύθηκε στο εξωτερικό η Φιλική Εταιρεία, που μύησε πολλούς επώνυμους Έλληνες στους σκοπούς της Επαναστάσεως. Ο Θούριος του Ρήγα Φεραίου, φλόγιζε τις καρδιές των υπόδουλων Ελλήνων. Πού ήταν όμως οι ένοπλες δυνάμεις που θα σηκώναν το βάρος του ένοπλου αγώνα κατά του δυνάστη κατακτητή;
Ο στρατός της Επαναστάσεως ήταν οι λεγόμενοι «κλέφτες» και αρματολοί, που εμφανίστηκαν αργότερα. Αυτοί ήταν το ένοπλο τμήμα του υπόδουλου έθνους. Αυτόν τον στρατό είχαν εκθρέψει τα βουνά και τα δάση επί αιώνες. Οι κλέφτες ήταν μία μορφή των δυνάμεων ξηράς των Ελλήνων. «Η ονομασία αυτή βγήκε από την εξουσία», λέγει ο Κολοκοτρώνης. Η Τουρκία θέλοντας να αντιδράσει κατά του κινήματος των κλεφτών και ταυτόχρονα να τους θέσει υπό τον έλεγχό της, δημιούργησε τα αρματολίκια. Πάντως και οι δύο είχαν την ίδια προέλευση. Ήταν Έλληνες χριστιανοί, ζούσαν στον ίδιο χώρο, μιλούσαν την ίδια γλώσσα και είχαν τα ίδια ήθη και έθιμα.
Βέβαια, οι κλέφτες ήταν αρχαιότερος θεσμός από τους αρματολούς, αλλά είχαν και οι δύο τον ίδιο σκοπό. Ανεξάρτητη ζωή, ελεύθερο βίο, μη υπακοή σε κάποιον αφέντη. Έδιναν διαταγές, δεν λάβαιναν. Οι αρματολοί υποτίθεται ότι βρίσκονταν στην υπηρεσία των Τούρκων, από τους οποίους διορίζονταν και αναγνωρίζονταν. Τους διόριζαν όμως, σε περιοχές που δεν μπορούσαν να τις ελέγξουν. Περιοχή των κλεφτών και αρματολών, ήταν οι ορεινοί τόποι. Ζούσαν σε οχυρά σπίτια, σε καστρόπυργους, σε απρόσιτες σπηλιές, σε πυκνά δάση. Διατρέφονταν από ορεινούς χωρικούς, βοσκούς και μοναστήρια. Τα βουνά ήταν η συνήθης διαμονή κατά τα τρία τέταρτα του χρόνου. Τον χειμώνα, μη έχοντας μόνιμη κατοικία στα ορεινά, διασκορπίζονταν σε ολιγομελείς ομάδες (μπουλούκια) σε χαμηλότερα ασφαλή μέρη για διαχείμαση. Ο Βαλτός, το Ξηρόμερο, τα Ιόνια νησιά, η Μάνη και άλλα ασφαλή μέρη, αποτελούσαν τον τόπο διαχείμασής τους.
Πρώτοι στα καπετανάτα γίνονταν όσοι διακρίνονταν για τη φρόνηση και την ανδρεία τους. Για τους καταστρατηγούντες τους κανόνες των κλεφτών, ποινές ήταν το κούρεμα της μακριάς κόμης τους και το ξαρμάτωμα. Ο σεβασμός προς τις γυναίκες ήταν απόλυτος. Αν κάποιος βίαζε γυναίκα τον έδιωχναν. Η τροφοδοσία γινόταν από την παραγωγή των κατοίκων των ορεινών περιοχών. Οι κλέφτες έπαιρναν τρόφιμα όσα τους χρειάζονταν, πάντοτε επί πληρωμή, διότι δεν τους συνέφερε να μην έχουν καλές σχέσεις με τους «γιατάκηδες», δηλαδή με εκείνους που τους τροφοδοτούσαν. Λέγει ο Κολοκοτρώνης: «Τα μοναστήρια τους εβοηθούσαν. Οι γεωργοί και οι ποιμένες έδιναν είδησιν εις τους κλέπτας, ζωοτροφίας και πολεμοφόδια. Το «κλέφτης» ήταν καύχημα. Έλεγε «είμαι κλέφτης» και η ευχή του πατέρα ενός παιδιού ήταν να γίνει κλέφτης... Και όταν οι κλέφται ήρχοντο εις συμπλοκήν με τους Τούρκους, όλοι οι γεωργοί άφηναν το ζευγάρι και επήγαιναν να βοηθήσουν τους κλέπτας».
Η ορεινή Δημητσάνα είχε δύο μπαρουτόμυλους και κατά την επανάσταση τους αύξησε σε 14. Έτσι, η παραγωγή της πυρίτιδας αυξήθηκε σε 300 οκάδες ανά 24ωρο, για να καλύψει τις ανάγκες της επανάστασης. Ο Κολοκοτρώνης πάλι γράφει: «Μόνη η Καρύταινα (ορεινή) έδωσε κατά την πολιορκία της Τριπόλεως 48.000 σφάγια».
Χωρίς τους κατοίκους που είχαν καταφύγει στα βουνά και στα πυκνά δάση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και οργάνωσαν εκεί τη ζωή τους, δεν θα μπορούσε να σταθεί η Επανάσταση. Χωρίς τα δάση και τα βουνά που ήταν ο φυσικός χώρος των κλεφτών και που ήταν ο πρώτος στρατός της επανάστασης, δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει η Επανάσταση.
Ιδού, λοιπόν, η μεγάλη προσφορά των ελληνικών βουνών και των δασών, κατά την Ελληνική Επανάσταση.
Εγώ ειμ’ ο γέρος Όλυμπος ‘ς τον κόσμος ξακουσμένος,
έχω σαράντα δυό κορφαίς κ’ εξήντα δυό βρυσούλες,
κάθε κορφή και φλάμπουρο κάθε κορφή και κλέφτης.
Κλέφτικο τραγούδι. (Ν.Γ. Πολίτης).

Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου, συνταξιούχο Δασοπόνο

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΣΕΞ ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ 1-3-24
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass