Βρισκόμαστε ήδη στις αρχές του 21ου αιώνα και δυστυχώς η κακοποίηση των γυναικών εξακολουθεί να αποτελεί ένα ανομολόγητο έγκλημα κατά του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ίσων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα έγκλημα που συνεχίζει να συντελείται αμείωτο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και εκδηλώνεται είτε με ξυλοδαρμό, είτε με την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας, είτε με εξαναγκασμό σε σεξουαλική επαφή, είτε με οποιασδήποτε άλλης μορφής κακοποίηση.
Σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών στην Ευρώπη, η ενδοοικογενειακή βία είναι η κύρια αιτία θανάτου και αναπηρίας των γυναικών ηλικίας 16 έως 44 ετών, ενώ ειδικά στη Σουηδία, τη Γερμανία και τη Φινλανδία, τουλάχιστον το 30-35% των γυναικών μεταξύ 16 και 67 ετών έχουν πέσει κάποια στιγμή στη ζωή τους θύματα σωματικής ή σεξουαλικής βίας. Αν περιληφθεί επιπλέον και η ψυχολογική βία, το ποσοστό αυτό των γυναικών φτάνει το 45-50%.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Κοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών (Κ.Κ.Υ.Γ.), μη κυβερνητικής οργάνωσης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, από το Νοέμβριο του 1998 και σε 1.061 περιπτώσεις γυναικών που ζήτησαν τη βοήθεια του Κέντρου, οι γυναίκες που υφίστανται βία και έκαναν χρήση των υπηρεσιών του Κ.Κ.Υ.Γ. ήταν έγγαμες (σε ποσοστό 66,9%), άνεργες (55,8%), απόφοιτες Λυκείου (26,5%), ενώ ο μέσος όρος ηλικίας τους ήταν 40,3 έτη. Το 79,4% είχε υποστεί βία από το σύζυγο ή το σύντροφό τους.
Με το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών έχουν ασχοληθεί οι Διεθνείς Οργανισμοί, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, αλλά και τα εθνικά κοινοβούλια πολλών χωρών.
Σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, το Αναπτυξιακό Ταμείο του Οργανισμού για τις γυναίκες (UNIFEM) διοργάνωσε μια διαδικτυακή καμπάνια με σύνθημα «Πείτε ΟΧΙ στην Βία κατά των Γυναικών», που ολοκληρώνεται σήμερα, παγκόσμια ημέρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και πολίτες από όλο τον κόσμο, υπογράφοντας σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο στο Internet, μπορούν να ενώσουν την φωνή τους, ως έκφραση δημόσιας στήριξης και να απαιτήσουν ο τερματισμός της βίας κατά των γυναικών να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις παντού.
Εκπρόσωπος της εκστρατείας είναι η διάσημη ηθοποιός, Nicole Kidman, ως Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως, ενώ οι υπογραφές θα παραδοθούν στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν.
«Τέλος στην ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών» είναι το όνομα μιας εκστρατείας του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις αρχές Οκτωβρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διοργάνωσε δημόσια ακρόαση σχετικά με την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, με τη συμμετοχή του Jacques Barrot (αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) και του José Mendes Bota από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά την οποία η ευρωβουλευτής από τη Σλοβακία θύμισε τα λόγια της Ingrid Betancourt (κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), που έκανε λόγο για την "οικοδόμηση ενός νέου πολιτισμού αγάπης", ενώ ο επίτροπος Jacques Barrot υπογράμμισε με τη σειρά του την «προσωπική του δέσμευση» για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, την οποία χαρακτήρισε «αγώνα υπέρ των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Σε εθνικό επίπεδο, το Νοέμβριο του 2006, με την ψήφιση του νόμου 3500 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, έμπρακτη απόδειξη της κοινωνικής ευαισθησίας που επιδεικνύει η Νέα Δημοκρατία, εισήχθησαν για πρώτη φορά, τέσσερις κρίσιμες μεταρρυθμιστικές τομές, όπως η καθιέρωση, του πρωτοπόρου θεσμού της δικαστικής διαμεσολάβησης, που υλοποιεί την απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ε.Ε. του Μαρτίου 2001, προκειμένου για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας πλημμεληματικού χαρακτήρα – όχι για βαριά εγκλήματα, δηλαδή για κακουργήματα, η αντιμετώπιση ως εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας του εξαναγκασμού σε συνουσία χωρίς την ελεύθερη βούληση και των δύο συζύγων, σύμφωνα με τα ισχύοντα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., η ρητή απαγόρευση της σωματικής βίας σε βάρος ανηλίκων ως μέσο σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής τους και η εφαρμογή όλου του πλέγματος των μέτρων και στις περιπτώσεις σταθερής συμβίωσης μεταξύ ανδρός και γυναικός χωρίς γάμο και θεσπίσθηκαν έξι νέες εγκληματικές συμπεριφορές που μέχρι τότε δεν θεωρούνταν καν αξιόποινες πράξεις σε ενδοοικογενειακό επίπεδο.
Όσο όμως πλήρεις κι αν είναι οι διεθνείς συντονισμένες δράσεις και όσο αυστηρό και αν είναι το νομοθετικό πλαίσιο, δύσκολα θα καταπολεμήσουν το μεγαλύτερο εχθρό μιας γυναίκας που κακοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο και δεν είναι ούτε ο δράστης, ούτε τα μέσα και οι τρόποι που χρησιμοποιούνται για την κακοποίησή της. Είναι η ντροπή και ο φόβος για τις αντιδράσεις της κοινωνίας. Έτσι, στην πλειοψηφία τους οι γυναίκες δυσκολεύονται να καταγγείλουν την κακοποίησή τους και παγιδεύονται στη σιωπή που καλύπτει τη βία μέσα στην οικογένεια. Κλείνονται στον εαυτό τους και πολύ συχνά παρουσιάζουν σοβαρές ψυχικές διαταραχές και βαριές ψυχοσωματικές ασθένειες.
Προκειμένου να συμμετέχουμε ενεργά ως πολίτες στην καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, πέρα από την εξασφάλιση της προστασίας των θυμάτων με τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στη δικαιοσύνη, την εξασφάλιση της ασφάλειάς τους μέσα και έξω από την οικογενειακή εστία και την αξιοποίηση των ήδη υφισταμένων υποστηρικτικών δομών, πρέπει πρώτα απ’ όλα να σπάσουμε τη σιωπή και να σταματήσει η ανοχή στην άσκηση βίας κατά των γυναικών. Γιατί η σιωπή είναι συνενοχή !
Η κ. Μαίρη Καμηλαράκη - Σαμαρά είναι Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.- Εκπαιδευτικός, πολιτευτής Ν.Δ. Νομού Λάρισας.
