Ανάμεσά τους και ο συνταγματάρχης πεζικού, ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940, ο θεωρητικός προφήτης της μηχανοκίνησης του στρατού, ο «τροβαδούρος» των τανκς και τιμημένος από την Ακαδημία Αθηνών (Μάρτιος του 1948) με το αργυρό μετάλλιο της αυτοθυσίας, Κων. Δαβάκης.

Στα τέλη του 1942 οι Ιταλοί για να κάμψουν την αντίσταση των Ελλήνων, συνελάμβαναν σε διάφορα μέρη της Ελλάδος αξιωματικούς, τους οποίους συγκέντρωσαν στην Πάτρα τον Ιανουάριο του 1943. Μεταξύ των 152 Ελλήνων αξιωματικών ήταν και ο Τυρναβίτης δάσκαλος και έφεδρος υπολοχαγός Ιωάννης Κάϊβας, ο οποίος συνελήφθη στο σπίτι του από τους Ιταλούς. Ενώ επιβιβαζόταν στο καμιόνι που θα τον μετέφερε στην Πάτρα, φώναξε «Ζήτω η Ελλάδα», παροτρύνοντας την ίδια στιγμή μία γειτόνισσα του που βρισκόταν εκεί με τους συγγενείς του, να βαπτίσει την 7 μηνών αβάπτιστη κόρη του και να της δώσει το όνομα « Ελλάδα». Το πρωί της ίδιας μέρας, μ’ έναν σουγιά, χάραξε τα αρχικά του πάνω σ’ ένα μολύβι λέγοντας αστειευόμενος στη γυναίκα του, πως αν κάποια μέρα συλληφθεί κι εκτελεστεί, θα της το φέρουν για ενθύμιο…

Το ιταλικό πλοίο «Citta Di Genova», ένα μηχανοκίνητο σκάφος, 5.413 τόνων, που είχε ναυπηγηθεί το 1930 και το οποίο, πριν από τον πόλεμο ήταν δρομολογημένο στην υπερωκεάνια γραμμή ταξιδιών Ιταλίας-Αυστραλίας, απέπλευσε από το λιμάνι της Πάτρας με προορισμό την Ιταλία στις 13.15 της 20ής Ιανουαρίου 1943. Σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού οι Έλληνες αξιωματικοί παρέμειναν φρουρούμενοι από Ιταλούς καραμπινιέρους στα κατώτερα περίκλειστα καταστρώματα του πλοίου. Το μεσημέρι της επόμενης μέρας, 21ης Ιανουαρίου 1943, όταν (το πλοίο) βρισκόταν 25 ναυτικά μίλια δυτικά της αλβανικής νησίδας Σάσων (Sason) γίνεται αντιληπτό από τον 32χρονο Τζόρτζ Κόλβιν, κυβερνήτη υποπλοίαρχο του πλοίου «Τίγρης», το οποίο είχε αποπλεύσει μια εβδομάδα νωρίτερα από την αγγλική ναυτική βάση των υποβρυχίων της Μάλτας με εντολή να διενεργήσει την 17η πολεμική του περιπολία στα παράλια της Ιταλίας.

Η αντίστροφη μέτρηση για τον τορπιλισμό του πλοίου «πόλη της Γένοβα» έχει ήδη αρχίσει. Η επίθεση, όπως προκύπτει από το πολεμικό ημερολόγιο του υποβρύχιου «Τίγρης», ξεκίνησε, όταν βρέθηκε σε απόσταση 5 ναυτικών μιλίων από τον στόχο. Από τη θέση 40ο 32’Ν, 18ο 45’Ε εξαπολύονται 4 τορπίλες από απόσταση 1200 γυάρδες. Μια τορπίλη χτύπησε το πλοίο κάτω από την καπνοδόχο και σκόρπισε τον πανικό ανάμεσα στους έγκλειστους Έλληνες αξιωματικούς. Οι τελευταίοι, σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, έχοντας τα σωσίβια τους προσπαθούσαν με την βοήθεια των σπίρτων που άναβαν, να φωτίσουν στο σκοτάδι για να φτάσουν στην σκάλα, που οδηγούσε στον πάνω διάδρομο. Εκεί επικρατούσε μια αφάνταστη αταξία. Φωνές τρόμου και φρίκης ακουγόταν από παντού και από διάφορα σημεία έφθαναν παρακλήσεις για βοήθεια. Κάποιοι κατόρθωσαν να επιβιβαστούν στις σωσίβιες λέμβους, ή να γαντζωθούν στις αναποδογυρισμένες βάρκες και στα ξύλινα συντρίμματα του πλοίου. Δέκα λεπτά αργότερα μια δεύτερη τορπίλη χτύπησε το πλοίο , η οποία το έκοψε στα δύο, κι έτσι αυτό βυθίστηκε με κατακόρυφη βουτιά, 90 δευτερόλεπτα αργότερα. Όσοι σώθηκαν από το ναυάγιο οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ιταλία, ως αιχμάλωτοι πολέμου και απελευθερώθηκαν το 1945, οπότε και επέστρεψαν στην Ελλάδα.

Μετά τη βύθιση του πλοίου, ο Τυρναβίτης δάσκαλος - έφέδρος υπολοχαγός Ιωάννης Κάιβας ήταν, όπως όλοι οι πνιγέντες, αγνοούμενος. Δύο μήνες μετά, μέσω του Ερυθρού Σταυρού, οι δικοί του μαθαίνουν για τον χαμό του και παραλαμβάνουν κι ένα δέμα με προσωπικά του αντικείμενα που βρέθηκαν πάνω του: Το πορτοφόλι του με λίγα κατοχικά χρήματα, η στρατιωτική του ταυτότητα, ένα μαντίλι, ένα σημειωματάριο και το περιβόητο… μολύβι, με χαραγμένα πάνω τα αρχικά του.

Οι Έλληνες αξιωματικοί, που είχαν χάσει την ζωή τους, στο τραγικό ναυάγιο του πλοίου, όσοι ανευρέθηκαν στις αλβανικές ακτές, τάφηκαν στην Αυλώνα της Αλβανίας το 1943.

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους...

Πηγές:

-Τάσου Κοντογιαννίδη, Όταν οι συμμαχικές τορπίλες βύθισαν το «Citta Di Genova»

- Αλέκος Ράπτης, 1943: Το τραγικό ναυάγιο με τους Ηπειρώτες αξιωματικούς στην Αδριατική (Δημ. Ηπειρώτικος αγών)

* Η Κωνσταντινιά Πατσή είναι διευθύντρια του ΓΕ.Λ Τυρνάβου. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος Master of Business Administration (MBA) του Staffordshire University