Εκτύπωση αυτής της σελίδας

ΛΑΡΙΣΑ. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις…

Οικία Νικολάου Ιω. Ράπτου

Δημοσίευση: 17 Ιουν 2018 17:00
Η κατοικία του ιατρού Νικ. Ράπτου όταν λειτουργούσε ως Πολυκλινική. Φωτογραφία του 1950 περίπου. Αρχείο Θανάση Μπετχαβέ Η κατοικία του ιατρού Νικ. Ράπτου όταν λειτουργούσε ως Πολυκλινική. Φωτογραφία του 1950 περίπου. Αρχείο Θανάση Μπετχαβέ

Το λαμπρό κτίριο της σημερινής φωτογραφίας στόλιζε μέχρι το 1972-73 τη σημερινή οδό Παναγούλη. Για τους νέους, που δεν το πρόλαβαν, σημειώνουμε ότι βρισκόταν περίπου απέναντι από το παλιό κινηματοθέατρο «Ολύμπια», στο μέσον της οικοδομικής γραμμής που ορίζεται μεταξύ των οδών Πρωτοπαπαδάκη και Πατρόκλου.

Το κτίριο αυτό εκτός από την ομορφιά του συνοδεύεται και από μια ενδιαφέρουσα για την πόλη μας ιστορία. Κατασκευάσθηκε από τον ιταλικής καταγωγής διαπρεπή αρχιτέκτονα Κολονέλο, ο οποίος βρέθηκε στην πόλη μας και δραστηριοποιήθηκε κατά το διάστημα 1930-1950. Πολλά από τα έργα του έχουν αφανισθεί από τις συμφορές της κατοχής, τους σεισμούς και την αντιπαροχή, μερικά όμως έχουν διατηρηθεί (όπως λ.χ. το παλιό κινηματοθέατρο «Πάλλας» στη γωνία Κούμα-Παναγούλη, κάποιες κατοικίες στις οδούς Κούμα, Μάρκου Μπότσαρη, Κύπρου και αλλού). Αυτά αποτελούν σήμερα χαρακτηριστικά δείγματα αρχιτεκτονικής κτιρίων της πόλης μας από την εποχή του Μεσοπολέμου με στοιχεία art deco.

Ιδιοκτήτης του κτιρίου της φωτογραφίας ήταν ο έγκριτος ιατρός Νικόλαος Ιω. Ράπτης[1]. Με δάνειο το οποίο συνήψε από την Κτηματική Τράπεζα προχώρησε στην κατασκευή του, αφήνοντας ελεύθερο τον αρχιτέκτονα Κολονέλο να ξεδιπλώσει τις αρχιτεκτονικές του αρετές. Πρόκειται για ένα κτίσμα με ιδιάζουσα διάρθρωση και μορφολογία, ιδιαίτερα στον επάνω όροφο. Κτίσθηκε λίγο πριν το 1950. Στον επάνω όροφο στεγάσθηκε η οικογένεια του ιδιοκτήτη, ενώ στο ισόγειο φιλοξενήθηκε αρχικά παράρτημα της μεγάλης Πολυκλινικής που διατηρούσε ο Νικόλαος Ράπτης επί της οδού Παπακυριαζή. Η υπάρχουσα επιγραφή, αν και είναι κατά το ήμισυ καλυμμένη από τα φύλλα δένδρου του πεζοδρομίου, είναι ενδεικτική και μπορούμε σε μεγέθυνση να διαβάσουμε: ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ ΛΑΡΙΣΗΣ και από κάτω ΤΜΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΝ. Σύμφωνα με τη Μαίρη Ράπτου, κόρη του ιδιοκτήτη του κτιρίου και διευθύντρια των γνωστών Εκπαιδευτηρίων της πόλης μας, στο ισόγειο στεγαζόταν την περίοδο εκείνη το Παθολογικό τμήμα της Πολυκλινικής με τον ιατρό Θώδα και το Χειρουργικό τμήμα με τον ιατρό Τσέλνικα.

Εν τω μεταξύ η Μαίρη Ράπτου, η οποία σπούδασε παιδαγωγικά και ψυχολογία του παιδιού επί τέσσερα χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης στην Ελβετία, επέστρεψε στη Λάρισα και το 1957 ίδρυσε το ομώνυμο ιδιωτικό Εκπαιδευτήριο, το οποίο αρχικά στεγάσθηκε στο ισόγειο της ιδιωτικής κατοικίας της οικογένειας. Κατά τη λειτουργία του εφάρμοσε με επιτυχία τις νέες μεθόδους Παιδαγωγικής και γαλούχησε με σπάνιες ηθικές αρχές αρκετά νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια της Λάρισας, τα οποία φοίτησαν σ' αυτό. Η επιτυχία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τα Εκπαιδευτήριά της να αποκτήσουν σταδιακά όλες τις σχολικές βαθμίδες και το 1965 μεταστεγάσθηκαν στο άνετο και ευρύχωρο κτίριο της οδού Καρδίτσης που υπάρχει μέχρι σήμερα.

Με την ευκαιρία αυτή κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν ορισμένα βιογραφικά στοιχεία του ιδιοκτήτη του λαμπρού αυτού κτιρίου που κοσμούσε την περιοχή της πλατείας Ταχυδρομείου. Ο Νικόλαος Ράπτης γεννήθηκε το 1903. Γονείς του ήταν ο Ιωάννης Ράπτης και η Μαρία (Μαριγούλα) Τσούβα. Υπήρξε το μοναδικό τέκνο του ζευγαριού, καθώς ο πατέρας του πέθανε το 1908 σε νεαρή ηλικία και ενώ ο Νικόλαος ήταν μόλις πέντε ετών. Όμως η μητέρα του, άξια και ικανή γυναίκα, κατόρθωσε μέσα από αντιξοότητες να μορφώσει και να διαμορφώσει το μοναδικό της παιδί, έτσι ώστε το 1926 με το πτυχίο της ιατρικής στα χέρια του να ενταχθεί στη χορεία των Ασκληπιάδων. Μετά τη στρατιωτική του θητεία αναχώρησε το καλοκαίρι του 1928 για το Παρίσι, προσφιλή προορισμό πολλών ιατρών καριέρας της εποχής εκείνης, όπου και παρακολούθησε επί δύο χρόνια όλες τις νέες εξελίξεις στον τομέα της Χειρουργικής, της Γυναικολογίας και της Μαιευτικής. Το 1930 επανέκαμψε στην Ελλάδα και νυμφεύθηκε στην Αθήνα τη Ροδοθέα Πορσανίδου, δασκάλα στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινούπολης. Αφού απέρριψε την πρόταση να εργασθεί στη χειρουργική κλινική του νοσοκομείου του Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα εγκαταστάθηκε στη Λάρισα, όπου εξάσκησε ελεύθερα την ειδικότητα του χειρουργού -γυναικολόγου. Ίδρυσε ιδιωτική κλινική με την επωνυμία «ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ – ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΝΙΚ. Ι. ΡΑΠΤΟΥ» η οποία αρχικά στεγάστηκε σε ένα μικρό ισόγειο οίκημα επί της σημερινής οδού Παπαναστασίου, απέναντι από το κτίριο της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Τον Απρίλιο του 1932 μετέφερε την κλινική του σε μεγάλο ιδιόκτητο κτίσμα επί της Παπακυριαζή 30, η οποία λειτούργησε ως Πολυκλινική, με δύο χειρουργεία και τμήματα διαφόρων ειδικοτήτων. Το 1937 στο ήδη υπάρχον κτίριο προστέθηκε κι ένας επιπλέον όροφος και το όλο κτίσμα πήρε τη μορφή ενός σύγχρονου μικρού νοσοκομείου. Τον Απρίλιο του 1942 συνελήφθη από τους Ιταλούς και μαζί με μια ομάδα έγκριτων πολιτών της Λάρισας μεταφέρθηκε όμηρος στην Ιταλία και παρέμεινε έγκλειστος σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Στη Λάρισα επέστρεψε τον Σεπτέμβριο του 1945. Η μακροχρόνια συμβίωσή του στην εξορία με τον Ευάγγελο Αβέρωφ τον οδήγησε σε νέους δρόμους. Αγωνίσθηκε στον πολιτικό στίβο και στις εκλογές του 1946, του 1950 και του 1952 εξελέγη βουλευτής με το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου.

Από τον γάμο του με τη Ροδοθέα Πορσανίδου απέκτησε δύο τέκνα. Το 1931 τον Ιωάννη και το 1934 τη Μαίρη, η οποία εδώ και πολλά χρόνια διευθύνει τα ομώνυμα Εκπαιδευτήρια της Λάρισας. Η ζωή του Νικ. Ράπτου ήταν σύντομη. Νικήθηκε νεότατος από τον καρκίνο και πέθανε στις 23 Ιουλίου του 1960 σε ηλικία 57 ετών.

Λόγω της προσωπικότητος ως επιστήμονος, πολιτικού και διακεκριμένου μέλους της λαρισαϊκής κοινωνίας, στην κατοικία του αυτή φιλοξενήθηκαν μεγάλες προσωπικότητες της πολιτικής ζωής της χώρας (Γεώρ. Παπανδρέου, Κων. Καραμανλής, κλπ). Το 1972 το ιστορικό αυτό κτίριο κατεδαφίσθηκε και στη θέση του υψώθηκε πολυώροφη οικοδομή[2].

-------------------------------------------

[1]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Ο ιατρός Νικόλαος Ιωάννου Ράπτης (1903-1960), εφ. «Ελευθερία», Λάρισα, ένθετο «Πολιτισμός», φύλλο της 27ης Νοεμβρίου 2006.

[2]. Θέλω να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες προς την δ. Μαίρη Ράπτου για τον πλούτο των πληροφοριών που μου παρέσχε.

 

Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου

nikapap@hotmail.com

 

Σχετικά Άρθρα