Εθνική Πολιτοφυλακή που φρόντισε μπαίνοντας στην πόλη να μην υπάρξει τάξη και το πέρασμα στην «άλλη μέρα» να γίνει ειρηνικά, χωρίς βιαιότητες και πλιάτσικο. «Βγήκαν περιπολίες στους δρόμους οι οποίες όμως δεν χρειάστηκε να επέμβουν πουθενά, γιατί η τάξη και η πειθαρχία του λαού ήταν υποδειγματική …».

Λαϊκή Αυτοδιοίκηση. Ο δημοκρατικότερος θεσμός που έχει τις ρίζες του αιώνες πριν, όταν η ανάγκη πάλι επέβαλε τη λειτουργία του για την επίλυση και βελτίωση της ζωής του λαού. «Μπήκε στην πόλη το Επαρχιακό Συμβούλιο Αυτοδιοίκησης (Β΄ βαθμού) με επικεφαλής τον δικηγόρο Αλέκο Χονδρονάσιο. Ο Χονδρονάσιος αγαπήθηκε από τους Λαρισινούς, που τίμησαν το ήθος του και την αφοσίωσή του στις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης, εκλέγοντάς τον βουλευτή και δήμαρχο». Στις εκλογές του 1978 επανεξελέγη δήμαρχος της πόλης.

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ

Η πρώτη ανακοίνωση του Ε.Λ.Α.Σ. (Ταξιαρχίας Ιππικού), με την είσοδό της στη Λάρισα, μετά τον χαιρετισμό για την απελευθέρωση της πόλης, καλούσε να παρουσιασθούν στο Φρουραρχείο ή στην Εθνική Πολιτοφυλακή: «Όλοι οι συνεργάτες του εχθρού, μέλη και οπαδοί των αντεθνικών προδοτικών οργανώσεων (τάγματα ασφαλείας, ΕΑΣΑΔ, ΕΑΟ, ΕΕΕ, κ.λπ.). Παρουσιαζόμενοι θα μείνουν υπό περιορισμό και θα παραδοθούν στην Εθνική Κυβέρνηση …».

Φυσικά, εκτός από έναν μικρό αριθμό που παραδόθηκε, ο μεγαλύτερος αριθμός των δοσιλόγων ακολούθησε τους κατακτητές στην υποχώρηση, όπως ο περίφημος Νταβίντωφ, οι «2.000 περίπου ταγματασφαλίτες που τους ακολουθούν από τη Θεσσαλία» ή ανηφόρισαν προς τον Ζέρβα, όπως «ο Μαλλιάρας Δημ., ο Αρχιμανδρίτης Ηλίας και ο Σπυρόπουλος Θεοδ. Εκ Τρικάλων πήγαν μέσω Τρικάλων για το Ζέρβα», όπου έτσι κι αλλιώς μεταξύ τους λειτουργούσαν σαν συγκοινωνούντα δοχεία σε όλη τη διάρκεια της κατοχής. Τέλος, κάποιοι άλλοι λούφαξαν περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία – που δεν άργησε να ‘ρθει με τα Δεκεμβριανά – ώστε να υπηρετήσουν τα νέα αφεντικά, τους Εγγλέζους.

«ΣΕΒΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ»

«Άρχισαν να προσέρχονται επιτροπές και παράγοντες της πόλης για να συγχαρούν τη Διοίκηση της Ταξιαρχίας, να υποβάλουν τα σέβη τους. Ο ταξίαρχος Κασσάνδρας, τσακισμένος από την κούραση και τις συγκινήσεις, μου είπε:

- Να με απαλλάξεις απ’ αυτόν τον πονοκέφαλο. Δέξου εσύ τις επιτροπές.

Ο κόσμος γιόρταζε και πανηγύριζε· εμάς τρέμαν τα πόδια απ’ την πείνα και την κούραση.

Ήρθε για σέβη και συγχαρητήρια επιτροπή δικαστικών με επικεφαλής τον εισαγγελέα Πατακιά, επιτροπή βιομηχάνων, εμπόρων, δικηγόρων, δημόσιων υπαλλήλων, επιτροπή της Εκκλησίας με επικεφαλής τον Πρωτοσύγγελο της Μητρόπολης, επιτροπές οργανώσεων, συνοικιών, πρώην βουλευτές, γερουσιαστες, πλούσιοι παράγοντες, τα παλιά ονόματα και τα τζάκια της Λάρισας, ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και πρώην δήμαρχος, γιατρός Σάπκας». Ανάμεσά τους πολλοί «θεσμικοί» που συνεργάστηκαν και υπηρέτησαν τους κατακτητές και τη δοσίλογη κυβέρνηση!

ΕΓΓΛΕΖΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ…

«Φτάνουμε στην κεντρική πλατεία· μόνο που ο κόσμος δεν σηκώνει στα χέρια άλογα και ιππείς. Είναι παραλήρημα. Καμπάνες, φωνές, σημαίες.

Εγκαθιστούμε την έδρα της Ταξιαρχίας στον άνω όροφο του μεγάρου της Εθνικής Τράπεζας. Απ’ το μπαλκόνι, απευθύνει χαιρετισμό ο ταξίαρχος Κασσάνδρας. Λέγω και δυο λόγια. Καταφέρνουμε τον Ντικ Ντίκινσον να μιλήσει. «Θεωρώ τιμή μου ότι συνεπολέμησα με τέτοια παλληκάρια», λέει για μας. Πολύ γρήγορα πλήρωσε το ολίσθημά του. Τον διώξανε. Οι Εγγλέζοι «σύνδεσμοι» είχαν αυστηρή εντολή να μην εμφανίζονται με τον ΕΛΑΣ και να δείχνουν τη διάστασή τους».

«Αργά το απόγευμα κατέφθασε ο Εγγλέζος ταξίαρχος Τζέλικο, διοικητής του «Αγγλικού εκστρατευτικού σώματος» με το επιτελείο του σε δύο αυτοκίνητα. Άπλωσε τον χάρτη του. Σκοπός του ήταν να προλάβει κάπου τους Γερμανούς. Οι γέφυρες καμένες.

- Μα δεν ακούτε ούτε Λονδίνο; Αφού στις 21 κατάλαβες τη Λάρισα! Πού είναι το τμήμα σου; Του είπα.

- Στη Λαμία…

Του μίλησα έτσι, σαρκαστικά, γιατί το Μπι-Μπι-Σι είχε μεταδώσει ότι βρετανικά μηχανοκίνητα υπό τον ταξίαρχο είχαν ελευθερώσει τη Λάρισα στις 21 Οκτωβρίου. Οι Εγγλέζοι με τους κατασκόπους τους ήξεραν και τα κουτάλια μας. Αλλά συνέχιζαν την πολιτική τους. Να μην ακούγεται ο ΕΛΑΣ, να προβάλλονται οι Εγγλέζοι. Να μας μειώνουν».

* Τα σημειολογικά στιγμιότυπα είναι από τις ενθυμήσεις του λαϊκού αγωνιστή και Καπετάνιου της Tαξιαρχίας Iππικού του Ε.Λ.Α.Σ. Μίμη (Δημήτρη τάσου) - Μπουκουβάλα και από άλλες πηγές.

* Από τον Δημήτρη Μπάρμπα