Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ιχνηλατώντας την παλιά Λάρισα

Ενα άγνωστο χειρόγραφο του Θρ. Μακρή

Δημοσίευση: 16 Ιαν 2019 15:35
Επικολλημένη φωτογραφία και ιδιόχειρη αφιέρωση του Θρασύβουλου Μακρή και αποτύπωμα σφραγίδας της εφημερίδας «Μικρά» στο πρόσθιο εσώφυλλο του μικρού χειρόγραφου βιβλίου του με τίτλο «Δύο παλαιοί χρησμοί», αφιερωμένο στον Απόστολο Δημόπουλο Επικολλημένη φωτογραφία και ιδιόχειρη αφιέρωση του Θρασύβουλου Μακρή και αποτύπωμα σφραγίδας της εφημερίδας «Μικρά» στο πρόσθιο εσώφυλλο του μικρού χειρόγραφου βιβλίου του με τίτλο «Δύο παλαιοί χρησμοί», αφιερωμένο στον Απόστολο Δημόπουλο

Το σημερινό κείμενο βλέπει το φως της δημοσιότητας χάρη στην ευγενική πρωτοβουλία ενός συμπολίτη μας, του Θωμά Δημόπουλου, ο οποίος κατέχει από τον πατέρα του Απόστολο ένα μικρών διαστάσεων βιβλιαράκι 20 σελίδων με τίτλο «Δύο παλαιοί χρησμοί».

Το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται στο γεγονός ότι είναι χειρόγραφο, γραμμένο με παλιά καλλιτεχνική γραφή από τον δημοσιογράφο, τυπογράφο και διευθυντή της εφημερίδας «Μικρά» Θρασύβουλο Μακρή. Έχει διαστάσεις 14 x 9 εκ., τα εξώφυλλα είναι από χοντρό χαρτόνι και τα φύλλα του είναι δεμένα χειροποίητα με κλωστή.

Το εξώφυλλο φέρει τον τίτλο του βιβλίου, ο οποίος συνοδεύεται από δύο σφραγίδες, μία της εφημερίδας «Μικρά» και μια άλλη του Τυπογραφείου Θρασύβουλου Γ. Μακρή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρόσθιο εσώφυλλο, όπως δείχνει και η δημοσιευόμενη φωτογραφία. Σ' αυτό υπάρχει η αφιέρωση του δημοσιογράφου στον φίλο του Απόστολο Δημόπουλο, η οποία έχει ως εξής: «Εις τον καλόν μου φίλον κ. Απόστολον Δημόπουλον μικρόν δώρον - ενθύμιον επί τω ανατέλλοντι Νέω Έτει 1944. Εν Λαρίσση τη 31η Δεκεμβρίου 1943. Θρασύς Γ. Μακρής». Επί πλέον έχει προστεθεί αποτύπωμα της σφραγίδας της εφημερίδας «Μικρά» και έχει επικολληθεί φωτογραφία του συγγραφέα του βιβλίου. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, το βιβλιαράκι αυτό είναι πρωτοχρονιάτικο δώρο του Μακρή στον καλό του φίλο Απόστολο Δημόπουλο. Ένα τέτοιο προσωπικό δώρο υποδηλώνει οπωσδήποτε στενή και θερμή φιλία με κάποιον πολύ δικό του άνθρωπο.

Ο Απόστολος Δημόπουλος (Βόλος 1907-Λάρισα 1990), όπως μας αποκάλυψε σε μια συνάντησή μας ο γιος του Θωμάς, είχε καταγωγή από τον Βόλο. Καταγόταν από οικογένεια η οποία ασχολούνταν με την κατεργασία (συγκολλήσεις) μετάλλων, γι' αυτό και κατά τη στρατιωτική του θητεία στο Ναυτικό υπηρέτησε στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας, εκτελώντας αντίστοιχες υπηρεσίες, οι οποίες του πρόσθεσαν μεγάλη εμπειρία. Μετά το τέλος της στρατιωτικής του θητείας, περίπου το 1931, εγκαταστάθηκε στη Λάρισα και άνοιξε κατάστημα συγκολλήσεων και σιδηρουργείο αρχικά επί της οδού Κενταύρων, κοντά στη διασταύρωσή της με την Ηφαίστου. Πολύ σύντομα όμως μετακόμισε πολύ κοντά, στην οδό Σπετσών (σήμερα Εργατικής Πρωτομαγιάς) στον αριθ. 4, σε κατάστημα ιδιοκτησίας κάποιου ονόματι Αρίφη και αργότερα Καζαντζή. Σε ημερολόγιο του έτους 1940, το οποίο εκτύπωσε ο Δημόπουλος και διένειμε στους πελάτες του, περιγράφει ως εξής τη λειτουργικότητα του καταστήματός του: «Συνεργείον Ηλεκτροσυγκολλήσεων και Οξυγονοκολλήσεων Απ. Δημοπούλου, Λάρισσα. Οξυγονοκολλήσεις και Ηλεκτροσυγκολλήσεις πάσης φύσεως. Επισκευαί γεωργικών μηχανημάτων και υνίων παντός τύπου». Η δουλειά του πήγαινε πολύ καλά, καθώς οι αγρότες και οι καταστηματάρχες των επαρχιών του νομού που είχαν την ανάγκη των υπηρεσιών του κατέφευγαν υποχρεωτικά στη Λάρισα. Περί το 1960 ήλθε ως βοηθός στο μαγαζί και ο γιος του Θωμάς, ο οποίος όμως παρέμεινε μέχρι το 1968, γιατί εν τω μεταξύ προσλήφθηκε σε δημόσια υπηρεσία. Αργότερα ο Απ. Δημόπουλος μετέφερε το κατάστημά του στα Ταμπάκικα, στην οδό Βάκχου, κοντά στον Μύλο του Παππά, μέχρι το 1978 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε.

Η γνωριμία του με τον Θρασύβουλο Μακρή[1] δεν είναι γνωστό πώς προέκυψε. Πιστεύεται όμως ότι ο Απόστ. Δημόπουλος λόγω επαγγέλματος πρέπει να ήταν ο συντηρητής των εγκαταστάσεων του τυπογραφείου του Μακρή (η εφημερίδα «Μικρά» είχε ήδη διακόψει την κυκλοφορία της το 1926), ο οποίος διέθετε ένα πεπαλαιωμένο εκτυπωτικό μηχάνημα από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το οποίο είχε αγοράσει μεταχειρισμένο και το χρησιμοποίησε πρώτος ο πατέρας του Γεώργιος Μακρής. Φαίνεται ότι η φιλία μεταξύ των δύο ανδρών ενισχύθηκε για άγνωστο λόγο κατά τη διάρκεια της Κατοχής και ο Θρασύς Μακρής προέβη στη χειρονομία δωρεάς του μικρού χειρόγραφου βιβλίου προς τον Απόστολο Δημόπουλο ίσως από κάποια υποχρέωση.

Αναφέρθηκε ότι ο τίτλος του βιβλιαρίου είναι «Δύο παλαιοί χρησμοί». Φέρει δε στις εσωτερικές σελίδες ως υπότιτλο «Δια τα γεγονότα του αιώνος μας». Ο πρώτος χρησμός καλύπτει τις τέσσερες πρώτες σελίδες και επιγράφεται: «Χρησμός Αγνώστου ευρεθείς εις την παρά την Κοζάνην Μονήν της Παναγίας». Η Μονή δεν περιγράφεται σαφώς ώστε να ταυτοποιηθεί και το αντιγραμμένο τμήμα του χρησμού αναφέρεται προφητικά μόνον σε γεγονότα του 20ού αιώνα. Ο χρησμός χρονολογείται στα 1055, γεγονός το οποίο και ο ίδιος ο Μακρής το αμφισβητεί. Γι' αυτό στις σημειώσεις του στο τέλος του βιβλιαρίου αναφέρει επί λέξει ότι «η χρονολογία δεν φαίνεται να είναι ακριβής».

Ο δεύτερος χρησμός επιγράφεται: «Χρησμός - Προφητεία του Πατρός Κοσμά», εννοεί τον Αιτωλό. Καλύπτει 15 σελίδες, χρονολογείται το 1777 και περιέχει τις λίγο-πολύ γνωστές προφητείες του Πατροκοσμά, όπως: «Θα ομιλούν από ένα μέρος μακρινόν εις άλλο μέρος μακρινόν, ωσάν να ήναι σε δύο κάμαρες», υπονοώντας το τηλέφωνο, «Θα ιδήτε εις τον ουρανόν μεγάλα μαυροπούλια» εννοώντας τα αεροπλάνα, «Θα ιδήτε να ροβολάη στον κάμπο ένα πράγμα γρηγορότερο από το λαγό, δίχως άλογο» υποδηλώνοντας το αυτοκίνητο και πολλές άλλες προφητείες, τις οποίες ο μοναχός Κοσμάς απηύθυνε στους χριστιανούς της εποχής του κατά τις διάφορες περιοδείες στον ελλαδικό χώρο. Είναι πολλές οι περιοχές της Ελλάδος, οι οποίες σεμνύνονται για το πέρασμα του Πατροκοσμά από την περιοχή τους και μάλιστα αρκετές απ' αυτές στο σημείο απ' όπου τους ομίλησε έχουν κτίσει ναΰδρια και εικονοστάσια.

Για το πέρασμα του Κοσμά του Αιτωλού από τη Λάρισα, ο Θρασύβουλος Μακρής σημειώνει στο τέλος του βιβλιαρίου του τα εξής: «Ο Πατήρ Κοσμάς επεσκέφθη και την Λάρισσαν, αλλ' οι Λαρισσαίοι ούτε νερό δεν τω έδωσαν. Δια τούτο και αυτός κατηράσθη τα πηγάδια των. Έκτοτε το νερό αυτών δεν πίνετε»[2]. Πραγματικά, είναι γνωστό από την περίοδο της Τουρκοκρατίας ότι το νερό των πηγαδιών στη Λάρισα ήταν ακατάλληλο ως πόσιμο και για τον σκοπό αυτό οι κάτοικοι προμηθεύονταν νερό από τον Πηνειό μέχρι το 1930, οπότε τέθηκε σε λειτουργία ο Υδατόπυργος, ο οποίος τροφοδοτούσε νερό σε όλη την πόλη. Οι Λαρισαίοι απέδιδαν την ακαταλληλότητα του πηγαδίσιου νερού ως πόσιμου στο γεγονός της γειτνίασης των πηγαδιών με τους υπαίθριους οικιακούς βόθρους.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι το χειρόγραφο βιβλιαράκι του Θρασύβουλου Μακρή, δώρο την Πρωτοχρονιά του 1944 στον Λαρισαίο Απόστολο Δημόπουλο αποκαλύπτει και μια άλλη πτυχή της πολύπλευρης προσωπικότητας του δημοσιογράφου.

------------------------------------------------------

[1]. Ο Θρασύβουλος Μακρής (Κανάλια Καρδίτσας 1874-Λάρισα 1952) μετά τις σπουδές του εργάσθηκε για μικρό διάστημα ως δάσκαλος, αλλά πολύ γρήγορα τον προσείλκυσε η δημοσιογραφία, στη οποία διέπρεψε με την εφημερίδα «Μικρά» και δικαιολογημένα θεωρήθηκε ως ο πρύτανης της λαρισαϊκής δημοσιογραφίας κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Η «Μικρά» του Μακρή, όπως την περιγράφει ο διευθυντής της, εφ. «Ελευθερία», Λάρισσα, φύλλο της 7ης Φεβρουαρίου 2018.

[2]. Το γεγονός επιβεβαίωσε και ο μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος σε εισήγησή του με θέμα «Ο μέγας ιεραπόστολος, ισαπόστολος, εθναπόστολος και ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός. Το πέρασμά του από τη Θεσσαλία» κατά τη διάρκεια της ΣΤ΄ Ημερίδας Αγιολογικών Λαρισαΐκών Σπουδών, η οποία έλαβε χώρα στη Λάρισα, στις 2 Νοεμβρίου 2017. (Πρακτικά υπό έκδοση). Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον Δρ. Χαράλαμπο Στεργιούλη για τη γνωστοποίηση της εισήγησης του μητροπολίτου κ. Ιουστίνου.

Gallery άρθρου

Σχετικά Άρθρα