Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ιχνηλατώντας την παλιά Λάρισα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΙΟΒΑΡΙΔΟΥ

Δημοσίευση: 01 Ιαν 2020 16:30
Ενα ακόμα κτίσμα από τον ιδιοφυή αρχιτέκτονα Ελευθέριο Κολονέλο. Βρισκόταν στη γωνία των οδών Κούμα και 28ης Οκτωβρίου. Στο ισόγειο κατοικούσε η οικογένεια του Γεωργίου Τσιοβαρίδη. Από το περιοδικό «Reporter» της εφημερίδας «Ελευθερία» της 4ης Ιουνίου 2006, σελ. 36 Ενα ακόμα κτίσμα από τον ιδιοφυή αρχιτέκτονα Ελευθέριο Κολονέλο. Βρισκόταν στη γωνία των οδών Κούμα και 28ης Οκτωβρίου. Στο ισόγειο κατοικούσε η οικογένεια του Γεωργίου Τσιοβαρίδη. Από το περιοδικό «Reporter» της εφημερίδας «Ελευθερία» της 4ης Ιουνίου 2006, σελ. 36

Μία από τις εμβληματικότερες φυσιογνωμίες της Λάρισας κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, ήταν ο Γεώργιος Τσιοβαρίδης, ένας ευχάριστος και φιλικός άνθρωπος στην αγορά της πόλης.

Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1901 και ήταν ο δεύτερος στη σειρά μιας πολυμελούς οικογένειας με εννέα (9) τέκνα[1]. Γονείς του ήταν ο Αθανάσιος Τσιοβαρίδης (1874-1946), σταθμάρχης των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων και επιθεωρητής των ΣΕΚ (σήμερα ΟΣΕ) και η Θεανώ κόρη του Γεωργίου Γενησεβδά (1880-1949)[2]. Αποφοίτησε το 1918 από το Γυμνάσιο Τρικάλων. Από το 1930 διατηρούσε κατάστημα ηλεκτρικών ειδών επί της οδού Ακροπόλεως 40 (Παπαναστασίου σήμερα), απέναντι από το αρτοποιείο του Γεωργίου Αντωνιάδη. Στις 11 Νοεμβρίου 1945 νυμφεύθηκε τη Μαρία Κεχαγιόγλου[3], με την οποία απέκτησε δύο κόρες, τη Θεανώ, η οποία παντρεύτηκε τον Βασίλειο Στεφανίδη και την Ευφροσύνη, η οποία παντρεύτηκε τον Νικόλαο Δημόκα.

Ο Τσιοβαρίδης υπήρξε μια ανήσυχη προσωπικότητα. Ασχολήθηκε με τα κοινά της Λάρισας επί σαράντα και πλέον χρόνια, διετέλεσε πρόεδρος και σύμβουλος πολλών οργανισμών και σωματείων και ανέπτυξε δραστηριότητες σε διάφορους κοινωνικούς, φιλανθρωπικούς, πολιτικούς και αθλητικούς τομείς. Αναφέρουμε τους κυριότερους. Στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο προσέφερε τις υπηρεσίες του άλλοτε ως πρόεδρος ή αντιπρόεδρος και γενικός γραμματέας. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Λάρισας επί σειρά ετών, πρόεδρος της Νυκτερινής Εμπορικής Σχολής του Εμποροβιομηχανικού Συλλόγου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της "Αεροπορικής Ενώσεως Λαρίσης", ιδρυτής και πρόεδρος του Συλλόγου Λιβαδιωτών Λαρίσης από το 1957 και πολλών άλλων συλλόγων και ενώσεων. Στον πολιτικό στίβο ασχολήθηκε μόνον τοπικά. Ήταν δημοτικός σύμβουλος κατά τις περιόδους 1946-1950, 1959-1964, 1967-1969 και 1974-1975 και κατά διαστήματα διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και δημαρχεύων. Στην εθνική πολιτική σκηνή υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης σε τοπικό επίπεδο του υπουργού και προέδρου της Βουλής Τάκη Ροδόπουλου.

Μετά τη συνταξιοδότησή του το 1967 ο Γεώργιος Τσιοβαρίδης άφησε τους πολυπληθείς φίλους του εδώ στη Λάρισα και μετακόμισε στην Αθήνα, όπου σπούδαζαν οι κόρες του, χωρίς όμως να χάνει την ευκαιρία να παρακολουθεί μέσω των τοπικών εφημερίδων την πολιτική και κοινωνική ζωή της Λάρισας. Πέθανε την ημέρα των Χριστουγέννων του 1976, νοσηλευόμενος για εγκεφαλικό επεισόδιο στην κλινική του Γεωργίου Κατσίγρα.

Η φωτογραφία η οποία συνοδεύει το σημερινό κείμενο απεικονίζει την κατοικία της οικογένειας Τσιοβαρίδου. Ήταν ένα όμορφο διώροφο κτίσμα με υπόγειο, το οποίο αρχιτεκτονικά χαρακτηριζόταν από συμμετρικές αναλογίες. Κατασκευάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1930, σε σχέδια του περίφημου για την εποχή του αρχιτέκτονα Ελευθερίου Κολονέλου. Κύριο χαρακτηριστικό της πρόσοψης επί της οδού Κούμα ήταν οι βεράντες που υπήρχαν και στους δύο ορόφους και το μικρό παρτέρι κατά μήκος του δρόμου. Στη δυτική πλευρά επί της 28ης Οκτωβρίου πρόβαλε από τον επάνω όροφο εξώστης.

Σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοραπωλησίας[4] το οποίο κατέχουν οι απόγονοι της οικογένειας και το οποίο συντάχθηκε από τον συμβολαιογράφο Αθηνών Δημήτριο Βιλάνδο, ο νομοκτηνίατρος Αθανάσιος Βασ. Επιτρόπου αγόρασε στις 8 Δεκεμβρίου 1931 από τον Αστέριο Αρχιμανδρίτη του Αναστασίου[5] οικόπεδο εκτάσεως 400 περίπου τετραγωνικών μέτρων το οποίο βρισκόταν στη βορειονατολική γωνία της συμβολής των οδών Κούμα και Κοραή (28ης Οκτωβρίου σήμερα). Σ' αυτό ο αγοραστής Αθανάσιος Επιτρόπου "ανήγειρε δαπάναις του οικίαν διώροφον μεθ' υπογείου, του πρώτου ορόφου αποτελουμένου εκ πέντε δωματίων, χωλ, κουζίνας, λουτρού, οφφίς και του δευτέρου ορόφου αποτελουμένου εκ πέντε κυρίων δωματίων και μεθ' όλων των παραρτημάτων, προσαυξημάτων και παρακολουθημάτων αυτής…". Στις 17 Μαρτίου 1952 ο Αθανάσιος Επιτρόπου πώλησε την κατοικία του αυτή στην Ιφιγένεια σύζυγο του Χρήστου Κεχαγιόγλου, κάτοικο Λαρίσης επί της οδού Ηπείρου 84, η οποία ήταν μητέρα της Μαρίας Τσιοβαρίδου. Η κατοικία με το προσαρτημένο οικόπεδο χωροταξικά ορίζονταν ανατολικά με την οικία Γιαννώτα, νότια με την οδό Κούμα, δυτικά με την οδό 28ης Οκτωβρίου και βόρεια με την αυλή της οικίας Αντωνίου Μαντζούκα, η οποία εν συνεχεία στέγασε τις υπηρεσίες της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών[6].

Κατά την αγορά της κατοικίας αυτής ο κάτω όροφος ήταν κενός και σ' αυτόν κατοίκησε το ζεύγος Γεωργίου και Μαρίας Τσιοβαρίδου με τα τέκνα τους. Στον επάνω όροφο κατοικούσε ήδη ο δικηγόρος Χρήστος Γαργάλας με τον γαμπρό του επίσης δικηγόρο Τζήμα, ο οποίος είχε νυμφευθεί την αδελφή του Σοφία. Όταν οι τελευταίοι μετακόμισαν στην Αθήνα, ολόκληρος ο όροφος νοικιάστηκε για να στεγασθεί το φροντιστήριο του Βασιλείου Φαρμάκη[7].

Το 1973 το όμορφο αυτό κτίριο κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε πολυώροφη οικοδομή.

 [1]. Τα υπόλοιπα αδέλφια του Γεωργίου Τσιοβαρίδη ήταν στη σειρά ο Νικόλαος (1900-1968) τραπεζικός υπάλληλος, ο Ιωάννης (1903-1953) τραπεζικός, ο Χρυσόστομος (1906-1987) έμπορος ποτών, ο Γεράσιμος (1910-1971) τραπεζικός, η Ελένη (1912-1991), η Άννα (1914-1989), ο Σωτήρης (1915-2007) αξιωματικός και ο Κώστας (1920-1977) δικηγόρος. Οι δύο αδελφές Ελένη και Άννα ήταν απόφοιτες του Αρσακείου Λάρισας, ενεργά στελέχη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και εθελόντριες αδελφές νοσοκόμες.

[2]. Ο Γεώργιος Γενησεβδάς (περίπου 1840-μετά το 1910) καταγόταν από το Λιβάδι (Βλαχολίβαδο) Ελασσόνας και διατηρούσε πανδοχείο επί της οδού Δήμητρας, το οποίο έμεινε ιστορικό, καθώς σ' αυτό είχε συναντήσεις το καλοκαίρι του 1904 με μέλη του Μακεδονικού Συλλόγου Λάρισας ο Παύλος Μελάς. Απέκτησε τέσσερα (4) τέκνα, τον Κώστα (1870 περίπου-1940), ο οποίος συνέχισε την εργασία του πατέρα του στο χάνι, τη Θεανώ η οποία παντρεύτηκε τον Γεώργιο Τσιοβαρίδη, την Ευθαλία η οποία παντρεύτηκε τον Αλκιβιάδη Μακρή (Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος. Η εφημερίδα Κήρυξ-Β΄, εφ. "Ελευθερία", φύλλο της 3ης Απριλίου 2019) και την Αγγελική η οποία παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Παππά εξάδελφο και για χρόνια συνέταιρο του Φώτη Παππά στην επιχείρηση του Μύλου.

[3]. Γονείς της Μαρίας ήταν ο Χρήστος Κεχαγιόγλου και η Ιφιγένεια Παπάζογλου, η οποία είχε καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Απέκτησαν τρία τέκνα. Πρώτο τον Γιάγκο ο οποίος νυμφεύθηκε την Αγλαΐα Δούβλη, αδελφή του ιατρού Δούβλη ο οποίος υπήρξε κατά την κατοχή θύμα του ναυαγίου του Citta di Genova, του ιταλικού πλοίου το οποίο μετέφερε Έλληνες ομήρους στην Ιταλία. Δεύτερη τη Βικτωρία η οποία παντρεύτηκε τον Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, τον άνθρωπο που έφερε την επανάσταση στην κινηματογραφική ζωή της Λάρισας. Και τρίτη τη Μαρία, τη σύζυγο του Γεωργίου Τσιοβαρίδη.

[4]. Αριθ. συμβολαίου αγοραπωλησίας 5469 της 17ης Μαρτίου 1952.

[5]. Ο Αστέριος Αρχιμανδρίτης διατηρούσε υποδηματοποιείο στην κεντρική αγορά της Λάρισας και για πολλά χρόνια ήταν πρόεδρος των Επαγγελματιών της πόλης. Γιος του ήταν ο ιατρός Αναστάσιος (Τάσος) Αρχιμανδρίτης μαιευτήρας-γυναικολόγος, ο οποίος επέζησε του ναυαγίου του ιταλικού πλοίου Citta di Genova, το οποίο όπως αναφέρθηκε, κατά την κατοχή καταποντίστηκε από αγγλικό υποβρύχιο στην Αδριατική θάλασσα.

[6]. Το κτήριο της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών περιήλθε εν συνεχεία στο Υπουργείο Παιδείας, το οποίο το διασκεύασε κατάλληλα και σήμερα σ' αυτό στεγάζεται η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της πόλης μας.

[7]. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Θεανώ Τσιοβαρίδου-Στεφανίδου η οποία με πολύ προθυμία έθεσε στη διάθεσή μου το σημαντικό ιστορικό και φωτογραφικό αρχείο του πατέρα της. Η συμβολή της ήταν αποφασιστική στην αρτιότητα του σημερινού κειμένου.

 

Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου

nikapap@hotmail.com

 

Gallery άρθρου