Ποιο είναι το κτίσμα αυτό και ποιο το ζευγάρι; Καταβλήθηκαν αρκετές προσπάθειες για να λυθούν οι απορίες και ο μίτος άρχισε να ξετυλίγεται όταν αναγνωρίστηκε ο άνδρας της φωτογραφίας. Από παλιές εικόνες του αρχείου της Ιουλίας (Λίλας) Ρίζου αποδείχθηκε η ομοιότητα του συγκεκριμένου άνδρα με τον Δημήτριο (Μίμη) Λογιωτάτου, στενό συγγενή του παππού της δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα. Είναι γνωστό ότι ο Μίμης Λογιωτάτου κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου είχε διατελέσει για κάποιο διάστημα διευθυντής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στη Λάρισα. Και καθώς στον επάνω όροφο του κτιρίου της συγκεκριμένης Τράπεζας διέμενε ο εκάστοτε διευθυντής της [1], συμπεραίνεται ότι η φωτογραφία απεικονίζει την είσοδο προς τον όροφο, η οποία βρισκόταν στο αριστερό πλάι όπως έβλεπε κανείς από την Κεντρική πλατεία το κτίριο, σε κάποια υποχώρηση από την οικοδομική γραμμή. Οι παλαιότεροι Λαρισαίοι θυμούνται αυτή την είσοδο, η οποία βρισκόταν δίπλα από το κατάστημα του Γιάννακα και τον θερινό κινηματογράφο του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη "Τιτάνια".

Ο Δημήτριος Λογιωτάτου ήταν γιος του ιατρού Αχιλλέα Λογιωτάτου (1847-1896) και δισέγγονος του λόγιου Ιωάννου Οικονόμου Λογιωτάτου του Λαρισαίου (1783;-1842). Ο πατέρας του Αχιλλέας διετέλεσε από το 1895-1896 δήμαρχος Λαρίσης και με τη σύζυγό του Ελένη Διαμαντοπούλου από την Αθήνα, απέκτησε τρία τέκνα, το 1883 την Ιουλία, η οποία παντρεύτηκε το 1906 τον μετέπειτα δήμαρχο Μιχαήλ Σάπκα, την Πιπίτσα, η οποία παντρεύτηκε το 1912 τον δικηγόρο και πολιτευτή από τη Ραψάνη Βασίλειο Ζησιάδη, και τον Δημήτριο (Μίμη) Λογιωτάτου, ο οποίος μετά το τέλος των βασικών του σπουδών στη Λάρισα, σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και παρέμεινε στην πρωτεύουσα[2]. Νυμφεύθηκε την Αθηνά Πλάκα από τον Τύρναβο[3]. Επαγγελματικά αναδείχθηκε σε υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος. Με τη δημιουργία της Αγροτικής Τράπεζας[4] μετατάχθηκε σ' αυτήν και ανεδείχθη διευθυντικό στέλεχός της. Το 1942, όταν ο Μιχαήλ Σάπκας ανέλαβε, εν μέσω της κατοχικής περιόδου, την προεδρία του τοπικού τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, κατόρθωσε με τη μεσολάβηση του Μίμη Λογιωτάτου να αποσπάσει τους υπαλλήλους του υποκαταστήματος της Αγροτικής Τράπεζας της Λάρισας Κίμωνα Σάπκα και Πολύζο Παπαπολύζο και να τους εντάξει στο γραφείο του στον Ε. Ε. Σ.[5].

Το παλιό προπολεμικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, ήταν ένα επιβλητικό νεοκλασικό κτίσμα το οποίο δέσποζε στη βορειοδυτική γωνία της Κεντρικής πλατείας Μιχαήλ Σάπκα και απέπνεε ομορφιά και χάρη. Σύμφωνα με περιγραφές του τοπικού τύπου της εποχής, τη μελέτη του έργου κατασκευής του κτιρίου της Εθνικής Τράπεζας εκπόνησε ο σπουδαίος Έλληνας πολιτικός μηχανικός Γεώργιος Μπαλάνος [6], ενώ η εφημερίδα "Μικρά" του Θρασύβουλου Μακρή στο φύλλο της 17ης Ιουνίου 1907, γράφει ότι το κτίριο εγκαινιάσθηκε τον Ιούνιο του 1907 και συμπληρώνει: «Από της παρελθούσης εβδομάδος το ενταύθα Υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης εγκατεστάθη εις το όπισθεν των πυρποληθέντων Δικαστηρίων λαμπρόν μέγαρον, το οποίον ιδίαις δαπάναις η Τράπεζα ωκοδόμησεν». Ολόκληρο το οικοδόμημα ήταν μια τριώροφη κατασκευή με υπόγειο. Το ισόγειο φιλοξενούσε τα γραφεία και τις διάφορες υπηρεσίες της Τράπεζας, ενώ στον επάνω όροφο βρισκόταν η κατοικία του διευθυντού. Ο τρίτος όροφος ήταν μικρός σε έκταση και αποτελούνταν από επίμηκες υπερώο, με τριγωνική αετωματική πρόσοψη. Όλη όμως η ομορφιά του κτίσματος επικεντρωνόταν στο νεοκλασικό προστώο του ισογείου, το οποίο έβλεπε προς την πλευρά της πλατείας. Δύο ορθογώνιοι κίονες διαμόρφωναν στην κεντρική είσοδο τοξοστοιχία δια μέσου της οποίας, με τη βοήθεια μικρής μαρμάρινης σκάλας, εισέρχονταν οι πολίτες στα ενδότερα του κτιρίου. Πάνω απ’ αυτήν υπήρχε o μακρόστενος εξώστης του πρώτου ορόφου, τον οποίο συγκρατούσαν τέσσερα μαρμάρινα φουρούσια. Τα ανοίγματα του ισογείου (παράθυρα και πόρτες) ενισχύονταν με πυκνές και ισχυρές σιδεριές, όπως φαίνεται και στην επισυναπτόμενη φωτογραφία, ενώ των άλλων ορόφων τα παράθυρα ήταν ελεύθερα. Ολόκληρο το κτίριο αντανακλούσε αισθητική ομορφιά και κομψότητα, ιδιαίτερα στην πρόσοψη. Στο αριστερό άκρο της πρόσοψης μια μικρή μαρμάρινη σκάλα οδηγούσε σε πλατύσκαλο το οποίο ήταν ισοϋψές με το ισόγειο του κτιρίου. Σε απόσταση λίγων βημάτων βρισκόταν όμορφη σκαλιστή εξώπορτα με φεγγίτες, πίσω από την οποία ξεκινούσε μαρμάρινο κλιμακοστάσιο το οποίο οδηγούσε στον επάνω όροφο. Σύμφωνα με διάφορες περιγραφές, ο χώρος της κατοικίας αυτής ήταν άνετος, ο δε στολισμός και η επίπλωσή του πολυτελέστατη. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε και ως προσωρινό κατάλυμα του βασιλικού ζεύγους, όταν επισκεπτόταν τη Λάρισα.

Στη δημοσιευόμενη φωτογραφία το ζεύγος Μίμη και Αθηνάς Λογιωτάτου απεικονίζεται μπροστά στην είσοδο που οδηγεί στην κατοικία τους στην Τράπεζα και η λήψη της έγινε από το πεζοδρόμιο της οδού Ακροπόλεως (Παπαναστασίου). Κάτω αριστερά διακρίνεται η σιδερένια πόρτα η οποία οδηγεί στο υπόγειο του κτιρίου. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία λήψης. Υπολογίζεται να έγινε περί τα μέσα της δεκαετίας του 1920.

-----------------------------------------------------

[1]. Στον ίδιο χώρο έμενε πιο πριν και ο Γεώργιος Ροδόπουλος, με την οικογένειά του, όταν το 1914 διορίσθηκε διευθυντής του υποκαταστήματος. Τη χρονολογία αυτή ένα από τα παιδιά του ο Δημήτριος Ροδόπουλος, περισσότερο γνωστός ως Μ. Καραγάτσης, ηλικίας τότε 6 ετών, περνούσε τακτικά αυτή την πόρτα για να φθάσει στο οικογενειακό τους διαμέρισμα που τους πρόσφερε η Τράπεζα.

[2]. Επιστολαί διαφόρων, αντιγραφείσαι παρ’ εμού του Ιωάννου Οικονόμου Λαρισσαίου: 1823 Ιουλίου 25: Λάρισσα, Μεταγραφή – Παρακολούθηση – Πρόλογος Γιάννη Αντωνιάδη, Φιλολογική παρουσίαση – Μελέτη – Πίνακες Μ. Μ. Παπαϊωάννου, Αθήνα (1964), σελ. 19.

[3]. Η Αθηνά Πλάκα προερχόταν από αρχοντική και πολυμελή οικογένεια του Τυρνάβου. Ο πατέρας της ήταν σημαίνον πολιτικό στέλεχος και επί σειράν ετών δήμαρχος της πόλης. Η αδελφή της Μαρίκα είχε παντρευτεί τον Δημήτριο Χατζηγιάννη πολιτευτή και δήμαρχο Λαρίσης. Επομένως Μίμης Λογιωτάτου και Δημήτριος Χατζηγιάννης ήταν σύγαμπροι. Σημειώνεται ότι και οι δύο δεν απέκτησαν απογόνους.

[4]. Η Αγροτική Τράπεζα ιδρύθηκε το 1929 και το τοπικό υποκατάστημα στην πόλη μας λειτούργησε το 1933 στο κτίριο που υπάρχει μέχρι σήμερα. Ζιαζιάς Γεώργιος. Αναζητώντας τη χαμένη Λάρισα. 50 χρόνια μνήμες και αναπολήσεις (1900-1950). τόμ Β΄, Λάρισα (2000) σελ. 127.

[5]. Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Μιχαήλ Σάπκας, ο ευπατρίδης πολιτικός (1873-1956). Λάρισα (2013) σελ. 153-154.

[6]. Το όνομά του έχει συνδεθεί με εντονότατες επικρίσεις από σύγχρονους αρχαιολόγους όσον αφορά στο αναστηλωτικό του έργο στην Ακρόπολη των Αθηνών και τις ζημιές που είχαν υποστεί τα μνημεία της.

Από τον Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου

nikapap@hotmail.com