Ο πήχης ολοένα και ανεβαίνει ψηλότερα. Αναρίθμητες εκδηλώσεις, νέοι θεσμοί, ενεργοποίηση του ντόπιου καλλιτεχνικού δυναμικού, επαναφορά στο προσκήνιο χώρων που είχαν ξεχαστεί όπως ο Μύλος του Παππά, μπαίνουν στο σάκο των επιτυχιών του ιδίου και φυσικά της δημοτικής αρχής του Απόστολου Καλογιάννη. Και έπεται και συνέχεια…
Η αποπεράτωση του ΟΥΗΛ και η ολοκλήρωση του Πολιτιστικού Χωριού στις παλιές αποθήκες του ΕΘΙΑΓΕ είναι η επόμενη πρόκληση, όπως αποκαλύπτει ο κ. Πάνος Σάπκας σε συνέντευξή του στην «Ε». Ευθύς και ειλικρινής μιλά για τη συνεργασία του με τη δημοτική αρχή, για αυτά που έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια αλλά και για όσα θα ακολουθήσουν στο ταξίδι προς την «Ιθάκη».
* Όταν σας ανατέθηκαν τα καθήκοντα του αντιδημάρχου Πολιτισμού, κάποιοι έκαναν την εξής σκέψη: ο έμπειρος, αυτοδύναμος και φιλόδοξος Πάνος Σάπκας θα πολιτευτεί με γνώμονα πρώτα το προσωπικό του πολιτικό όφελος και μετά εκείνο της πόλης ή της σημερινής δημοτικής αρχής... Δύο χρόνια μετά η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι λειτουργήσατε μάλλον ως «απόστολος» του Καλογιάννη παρά ως αυτόνομος παράγων της δημοτικής αρχής. Άλλοι το ερμηνεύουν ως μια υποταγή, άλλοι ως συμβιβασμό με την οικονομική –πρωτίστως- πραγματικότητα, κάποιοι μιλούν απλά για περίοδο αναμονής. Τι θα τους απαντούσατε;
- Σε ποιους; Στους πρώτους ή στους δεύτερους; Ας απαντήσω σ' εσάς, γιατί νομίζω πως πρόκειται αποκλειστικά για δικές σας σκέψεις. Είπατε “έμπειρος” και φαντάζομαι αναφέρεστε στην προηγούμενη θητεία μου στην ίδια θέση με άλλη δημοτική αρχή, από την οποία παραιτήθηκα όταν διαπίστωσα ότι δεν υπηρετούσαμε τους ίδιους στόχους. “Αυτοδύναμος”, δεν καταλαβαίνω τι εννοείτε. Αυτό που λέτε παρακάτω; Να λειτουργήσω ως “αυτόνομος παράγων”; Πιστεύω στη συλλογική δουλειά. Όσο για το φιλόδοξος... Και με την προηγούμενη θητεία μου και με αυτή, νομίζω ότι έχω αποδείξει πως μοναδική μου φιλοδοξία είναι η ίδια που έχει όλη η δημοτική ομάδα, να υπηρετήσουμε την πόλη και τον πολίτη. Γι' αυτό συνεργάστηκα με τον Απόστολο Καλογιάννη.
Καταρχάς πίστευα ότι έπρεπε να αλλάξει η δημοτική αρχή και ο Απόστολος είχε όραμα και αρχές που με εκφράζουν και νομίζω πως εκφράζουν όλους μας. Γι' αυτό δυο χρόνια μετά, παρά το γεγονός ότι η ομάδα απαρτίζεται από ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, παραμένει ενωμένη κι έχει να επιδείξει θαυμαστά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Η οικονομική στενότητα είναι μια πραγματικότητα που ισχύει για όλους και είναι ένα στοίχημα που καλούμαστε να κερδίζουμε καθημερινά. Να μπορούμε να κάνουμε τομές, να τολμάμε αλλαγές, να δημιουργούμε σημαντικά πράγματα, μέσα σε αυτό το δύσκολο οικονομικά περιβάλλον. Για ποιο συμβιβασμό μιλάτε;
* …Εν τέλει ας μας επιτραπεί με μεγαλύτερη ευθύτητα η ερώτηση: Είναι πραγματικά ανέφελη η συνεργασία σας με τη δημοτική αρχή (όχι κατ' ανάγκη μόνο με τον δήμαρχο) ή πρόκειται για μια αναγκαία συνύπαρξη; Και μέχρι πού φθάνουν οι προσωπικές φιλοδοξίες του Πάνου Σάπκα παρότι απέχουμε ακόμη από τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές;
- Ξέρετε κάτι που δεν ξέρω; Τι πάει να πει ανέφελη συνεργασία; Χωρίς προβλήματα; Ή αν έχουμε ποτέ διαφωνήσει; Ή αν όλοι πιστέψαμε την ίδια στιγμή με το ίδιο πάθος κάθε πρόταση, κάθε σχέδιο; Μάλλον θα αστειεύεστε, όπως ελπίζω πως αστειεύεστε με την ερώτηση “πού φτάνουν οι προσωπικές μου φιλοδοξίες;”.
* Ας έρθουμε τότε στα του οίκου σας. Λάρισα και μια πολιτιστική ταυτότητα που αέναα αναζητείται… Να ελπίσουμε ότι θα φτάσουμε κάποια στιγμή στην Ιθάκη μας;
- Καλά θα κάνει αέναα να αναζητείται... Πατώντας γερά στο παρελθόν, δημιουργώντας στο παρόν και χτίζοντας στο μέλλον. Η Λάρισα έχει ιστορία που χάνεται στα βάθη των χιλιετηρίδων. Έχει δύο Αρχαία Θέατρα, το Λόφο του Φρουρίου, τον μυθικό Πηνειό, Μουσεία, Διαχρονικό, Λαογραφικό, Πινακοθήκη, Εθνικής Αντίστασης, Σίτου και Άρτου, το Μουσείο Κούκλας, την Αβερώφειο Γεωργική Σχολή, το Μύλο του Παππά, πάρα πολλά μνημεία, βιβλιοθήκες, το Θεσσαλικό θέατρο, το Δημοτικό Ωδείο, Ανώτερη Σχολή Χορού, το Αστεροσκοπείο, Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ, Γαλλικό Ινστιτούτο... Ξέρετε πολλές πόλεις που τα έχουν όλα αυτά; Κυρίως όμως, και ίσως λόγω των παραπάνω, έχει ένα απίστευτο καλλιτεχνικό δυναμικό και σε αριθμό και σε ταλέντο. Κι εδώ ερχόμαστε εμείς. Να συντονίσουμε, να ενθαρρύνουμε, να εμπνεύσουμε αυτές τις δυνάμεις. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε ιδέα, δημιουργούμε νέους θεσμούς για να δώσουμε βήμα στην έκφραση, αξιοποιούμε και εξελίσσουμε ό,τι διαθέτουμε. Ο πολιτισμός είναι δικαίωμα και υποχρέωση κάθε πολίτη. Είτε ως δημιουργού είτε ως θεατή.
Ένας δήμος δεν μπορεί να είναι ατζέντης διασκεδαστών του συρμού, αλλά να προτείνει στους δημότες του, να εξασφαλίζει γι' αυτούς θεάματα και εκδηλώσεις που προάγουν την παιδεία και εν τέλει την πνευματική και ψυχική τους καλλιέργεια. Από την άλλη οι πολίτες πρέπει να αγκαλιάζουν, να υποστηρίζουν, να συμμετέχουν, να συνεργούν.
* Τα δύο αυτά χρόνια άσκησης των καθηκόντων σας θέσατε στόχους υψηλούς. Προφανώς κάποιοι επιτεύχθηκαν, κάποιοι άλλοι όχι. Για παράδειγμα η μετατροπή του Μύλου του Παππά σε σημείο αναφοράς για την πόλη θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ήταν ένας στόχος που επετεύχθη μέσα από εκδηλώσεις και καλλιτεχνικά προγράμματα σε καθημερινή βάση. Όμως το ΟΥΗΛ παρότι το έχετε εντάξει στην καθημερινότητα με εκδηλώσεις και εκθέσεις, παραμένει ημιτελές. Άρα: ένα βήμα μπρος κι ένα πίσω;
- Ούτε πίσω ούτε μπρος. Ψηλά κοιτάμε. Ο Μύλος που αναφέρατε δεν είναι απλώς ένα άθροισμα εκδηλώσεων. Είναι πολλά περισσότερα και θα γίνει ακόμη περισσότερα. Δεν έχουμε αφήσει εκατοστό να πάει χαμένο. Εκεί μέσα, ομάδες, μεμονωμένοι καλλιτέχνες, συλλογικότητες, φοιτητές, μαθητές, πολίτες, σε καθημερινή βάση προπονούνται, διδάσκονται, διδάσκουν, παίζουν, δημιουργούν. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε στο πλαίσιο θεσμών που δημιουργήσαμε όπως ο Μύλος Παραστατικών Τεχνών, η Εβδομάδα Χορού, το Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου κοκ.
Όσο για το ΟΥΗΛ να σας ενημερώσω πως ήδη προτάθηκε ως έργο προτεραιότητας στο νέο ΕΣΠΑ και μάλιστα ο δήμος θα συμβάλλει και με ίδιους πόρους ώστε να επιτευχθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η αποπεράτωσή του.
* «Λάρισα Υποψήφια Πολιτιστική Πρωτεύουσα». Φτάσαμε στην πηγή και νερό δεν ήπιαμε. Πολλοί σας στήριξαν αλλά και αρκετοί σας επέκριναν. Κερδίσαμε τελικά τίποτα από αυτή την ιστορία ή ήταν απλά ένας αγώνας για ένα «πουκάμισο αδειανό»;
- Κανένας αγώνας δεν είναι μάταιος. Εσείς πριν μιλούσατε για Ιθάκη. Πώς θα τη βρούμε τη Ιθάκη αν δεν ταξιδέψουμε; Αν δε ρίξουμε το καράβι στη θάλασσα; Αν δεν αντιμετωπίσουμε Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες. Αν δεν αντισταθούμε στις Σειρήνες;
Πιστέψαμε πολύ στην υποψηφιότητα και εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι έγινε μία καταπληκτική δουλειά. Στο σύντομο χρονικό διάστημα που εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε, η υποψηφιότητά μας κατάφερε να δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρο ρεύμα ενδιαφέροντος και συμμετοχής στον πολιτισμό και τη δημιουργικότητα της πόλης. Γνωρίσαμε καλύτερα τους ανθρώπους, τις ομάδες και τους φορείς που παράγουν οργανωμένα και συγκροτημένα πολιτισμό στη Λάρισα. Τους δώσαμε τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε έναν ουσιαστικό διάλογο, να συστηθούν σε ένα ευρύτερο κοινό, να καταγραφούν και να ενταχθούν σε ένα άτυπο δίκτυο, μία βάση πολιτιστικών φορέων.
Θεωρούμε πως η υποψηφιότητα προέβαλε την πόλη μας ευρύτερα. Μέσα από αυτή, προέκυψαν συνομιλητές και εν δυνάμει συμπαραγωγοί στην υπόλοιπη Ελλάδα και την Ευρώπη. Υπάρχουν καταγεγραμμένες συνεργασίες και προωθημένες επαφές με δημιουργούς, δίκτυα και διαμορφωτές πολιτιστικής στρατηγικής. Να αναφέρω ότι πρόσφατα υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας με το Νόβι Σαντ για να χρησιμοποιήσει προτάσεις από το φάκελο της υποψηφιότητάς μας. Εξάλλου, το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της υποψηφιότητας, όπως έχουμε δεσμευτεί, θα το υλοποιήσουμε.
* Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της υποψηφιότητας είχε δηλώσει πριν λίγους μήνες ότι παρότι η Λάρισα δεν προχώρησε, η δημιουργία Πολιτιστικού Χωριού στις παλιές αποθήκες του ΕΘΙΑΓΕ ήταν ένα σχέδιο που η δημοτική αρχή ούτως ή άλλως θέλει να προχωρήσει. Έχουν προχωρήσει ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση;
- Όπως είναι γνωστό, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης σε πρόσφατη επίσκεψή του στη Λάρισα, στο πλαίσιο ειδικής τελετής στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου, συνυπέγραψε με τον δήμαρχο την παραχώρηση 200 στρεμμάτων στον χώρο του ΕΘΙΑΓΕ, στην οποία έκταση περιλαμβάνονται οι αποθήκες όπου θα λειτουργήσει το Πολιτιστικό Χωριό. Αρχίζουν άμεσα οι μελέτες. Άρα είμαστε στην τελική ευθεία.
* Διανύουμε δύσκολους οικονομικούς καιρούς… Πολλές οικογένειες αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα, αναγκαζόμενες να κόβουν από δραστηριότητες των παιδιών τους. Πώς τους συνδράμει η Δημοτική Αρχή ώστε να συνεχίσουν να στέλνουν τα παιδιά τους στο Ωδείο ή στο μπαλέτο;
- Καταρχάς, οι περισσότερες παραγωγές μας έχουν ελεύθερη είσοδο ή πολύ χαμηλό εισιτήριο. Πού αλλού μπορείς να δεις όπερα και μάλιστα τη Νόρμα, με Αγνή Μπάλτσα, Κασσάνδρα Δημοπούλου και Φίλιππο Μοδινό, με 10 ευρώ; Ή τον βιρτουόζο Λαρισαίο βιολονίστα που ζει στη Βιέννη Δημήτρη Καρακαντά δωρεάν. Ή το πρωτοποριακό Sleepover είναι επίσης χωρίς αντίτιμο, ενώ σε άλλες πόλεις κοστίζει 30, 40 και 60 ευρώ κατ' άτομο. Το ενδιαφέρον μας όμως, δεν εξαντλείται εδώ. Ο πολιτισμός πρέπει να έχει κοινωνικό πρόσωπο. Με γνώμονα την κοινωνική ευαισθησία και την ευθύνη, αφουγκραζόμαστε τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Γνωρίζοντας τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, ταυτόχρονα με το σπουδαίο εκπαιδευτικό του έργο και την πλούσια και πολυποίκιλη καλλιτεχνική του παραγωγή, επέκτεινε την κοινωνική του πολιτική, για απαλλαγή ή έκπτωση στα δίδακτρα των σπουδαστών σε ειδικές κατηγορίες ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Επίσης, σημαντική εξέλιξη θεωρούμε τη μεταστέγαση του διδακτηρίου Γιάννουλης που λειτουργούσε επί σειρά ετών ως «φιλοξενούμενο» σε χώρο ακατάλληλο, σε χώρο που ανήκει στο δήμο, ο οποίος ανακαινίσθηκε και εξυπηρετεί τις ανάγκες του διδακτηρίου. Όπως και ότι αυξήθηκε το ωράριο εργασίας προσωπικού ΙΔΑΧ μειωμένης απασχόλησης στη Φιλαρμονική και στο ΔΩΛ. Παράλληλα, παραχωρείται δωρεάν η αίθουσα συναυλιών σε διάφορους φορείς για την ενίσχυση ευπαθών ομάδων, κοινωνικών παντοπωλείων κλπ., ενώ οι παραγωγές μας είναι δωρεάν ή με πολύ χαμηλό εισιτήριο.
* Στον χώρο του Πολιτισμού είστε «παλιά καραβάνα». Γεγονός που δικαιολογεί την εισαγωγή νέων θεσμών (λ.χ. το Sleepover-διανυκτέρευση σε μουσεία, ή τον Μύλο Παραστατικών Τεχνών), σαν να ήταν έτοιμοι από καιρό. Δώστε μας με λίγα λόγια το στίγμα των δύο αυτών χρόνων που αφήνουμε πίσω, αλλά και τις σκέψεις σας για τα τρία που ακολουθούν. Τι πιστεύει και τι θέλει να κάνει ακόμη ο Πάνος Σάπκας;
- Αυτό που επιθυμούμε είναι να συνεχίσουμε να πορευόμαστε με γνώμονα την υψηλή αισθητική, την ποιότητα, την εκπαίδευση, την καινοτομία αλλά και την αλληλεγγύη. Να ενθαρρύνουμε την ενεργή συμμετοχή, τις συνεργασίες, να υποστηρίζουμε τους δημιουργούς, την έκφραση, να σεβόμαστε το παλιό αλλά να αφουγκραζόμαστε και τις νέες ιδέες, τις νέες τάσεις. Να χαιρόμαστε που ζούμε στη Λάρισα, πόλη του Πολιτισμού.
